Schoeps - 70 lat tradycji

Wspomniany jubileusz nie jest jednak w tym przypadku jedynym powodem do dumy. Na podkreślenie i ogromny szacunek zasługuje przede wszystkim fakt, że producent ten, na przestrzeni wspomnianych już siedmiu dekad, zdołał zachować swoją pierwotną tożsamość, pozostając firmą należącą wciąż do rodziny Schoeps. Wśród producentów działających w branży pro-audio jest to dziś rzadkość – nie zawaham się powiedzieć – wręcz granicząca z cudem. Swego czasu zamieściłem na łamach niniejszego magazynu cykl artykułów poświęconych kilku utytułowanym producentom, którzy przyczynili się do stworzenia i rozwoju branży nagłośnieniowej w jej obecnym kształcie. Firmy te również wyrastały na gruncie niewielkich warsztatów, których założyciele powodowani entuzjazmem i chęcią tworzenia wysokiej klasy niezawodnych urządzeń, na przestrzeni lat mozolnie budowali swoją reputację, zdobywając zaufanie coraz szerszego grona klientów. Niestety – tak jak to prezentowałem w zamieszczanych artykułach – los wielu z nich został przypieczętowany faktem pojawienia się na rynku coraz większej liczby potentatów, dla których priorytetem był niemal wyłącznie wynik sprzedaży, często przedkładany ponad jakość oferowanych produktów.

Większość producentów, którzy stworzyli podwaliny przemysłu nagłośnieniowego, którzy wymyślali urządzenia będące później kamieniami milowymi na drodze jego rozwoju, wyznaczali nowe kierunki i ustanawiali standardy w wielu jego dziedzinach, byli kolejno wchłaniani przez agresywnie działających na rynku finansowych potentatów, patrzących na cały ten dźwiękowy biznes wyłącznie przez pryzmat minimalizacji kosztów produkcji i pomnażania własnego zysku. Część szanowanych niegdyś marek, nie mogąc konkurować z bezwzględnie działającymi na rynku molochami – bez skrupułów bazującymi na taniej, azjatyckiej sile roboczej oraz dyskusyjnej jakości komponentach elektronicznych – została wciągnięta w ich struktury. Część podstępnie zwabiono „korzystnymi” warunkami współpracy, ale z czasem i oni podzielili los podobnych sobie firm, które dostały się w korporacyjne tryby gigantów. Legendarni producenci, których logo na przestrzeni dekad utrwaliło się w pamięci klientów jako synonim niezrównanej jakości dźwięku i niezawodności urządzeń, zostali „zmieleni” i „wrzuceni” do portfela globalnie działających potentatów, dla których szanowane od lat, doskonale rozpoznawalne przez klientów logo było łakomym kąskiem, dającym perspektywę pomnażania zysków, przynajmniej przez pewien czas.

Siedziba firmy Schoeps dzisiaj.

Niestety, oprócz doskonale zapamiętanego przez klientów znaku marki, zwykle nie pozostawało z dawnej świetności urządzeń nic, do czego klienci zdążyli się wcześniej przyzwyczaić. Przewrotnie prowadzone przez korporacje kampanie reklamowe, informujące  o udoskonalaniu dawnych produktów i nadaniu im nowego oblicza, odpowiadającego „duchowi czasu”,  szybko okazywały się jedynie pustym, cynicznym bełkotem marketingowym. Mnóstwo urządzeń oferowanych pod znakiem handlowym tego czy innego legendarnego producenta ma dziś niewiele wspólnego z urządzeniami, które dostępne były na rynku – zanim producent ten został wchłonięty przez globalnie działającą korporację. Skutkiem tego, nie tylko wiele cenionych urządzeń straciło swoją dawną charyzmę, ale przede wszystkim wiele szanowanych w przeszłości marek utraciło swoją wiarygodność oraz szacunek większości dotychczasowych zwolenników.

To jednak nie cały obraz pogromu, jaki nastąpił w branży nagłośnieniowej, bo pojawił się jeszcze problem wsparcia technicznego. W przeszłości, bez względu na część świata, porę dnia i dzień tygodnia, istniała możliwość rozmowy z człowiekiem – krótkiej rzeczowej, ale przede wszystkim zawsze efektywnej. Jeśli ktoś był na trasie w Niemczech, a zaistniałego problemu nie udało się rozwiązać z pomocą lokalnego dystrybutora danej marki, to istniała jeszcze możliwość kontaktu z kompetentną osobą w siedzibie producenta – wiem, bo doświadczyłem takiej sytuacji. Dziś może się okazać, że w przypadku problemu z urządzeniem „brytyjskiego” producenta, które odmówiło współpracy podczas trasy w Niemczech – przykładowo w piątkowe popołudnie – na „wołanie” o pomoc może odpowiedzieć przemiła panienka z Filipin, której ogólnikowe maile w rozwiązaniu problemu zdecydowanie nie pomogą, zwłaszcza gdy problem ten będzie dotyczył sfery sprzętowej, a nie oprogramowania. Pozwoliłem sobie na to dość długie wprowadzenie, by uzmysłowić młodszym czytelnikom, którzy nie funkcjonowali w branży w okresie, gdy wszystko działało w niej tak, jak działać powinno, dlaczego tak istotnym faktem jest zachowanie pierwotnej tożsamości producenta, dla którego nadrzędnym celem jest dbanie o własną reputację i troska o zadowolenie każdego pozyskanego klienta.  

MARKA SCHOEPS

sięga swoimi korzeniami czerwca 1948 roku, w którym to roku Karl Schoeps – ojciec obecnego właściciela firmy – założył niewielką pracownię o nazwie „Schalltechnik – Dr. Ing. Schoeps”. Pracownia mieściła się w prywatnym mieszkaniu starej kamienicy znajdującej się w malowniczo położonym XII-wiecznym miasteczku Durlach, w południowo-zachodniej części Niemiec, stanowiącym obecnie część aglomeracji Karlsruhe. Współpracownikiem Karla Schoepsa został dr inż. Wilhelm Küsters – kolega z okresu studiów na uniwersytecie technicznym. Działalność pracowni, adekwatnie zresztą do jej nazwy („Shalltechnik”, czyli „Technika dźwiękowa”), ukierunkowana została ogólnie na technologie związane z przetwarzaniem i rejestracją dźwięku, a jej głównym obszarem zainteresowania stał się początkowo film. Co prawda pierwszy udźwiękowiony obraz filmowy datowany jest na koniec lat dwudziestych XX wieku, ale dynamiczny rozwój filmu udźwiękowionego, a tym samym i kina, nastąpił dopiero w latach powojennych. Projektowanie instalacji elektroakustycznych dla sal kinowych stało się więc głównym kierunkiem działalności firmy w jej początkowym okresie.

Jedne z pierwszych mikrofonów w ofercie firmy Schoeps – lata 50. ubiegłego stulecia.

Niezależnie od tego, firma rozpoczęła też prace nad konstruowaniem magnetofonów szpulowych, których niewielka liczba trafiła na rynek, ale to jeszcze nie wszystko. Już w pierwszym roku funkcjonowania firmy zbudowany został pierwszy własny mikrofon z pojemnościową kapsułą, który oznaczono symbolem CMV50/2. Układ elektroniczny mikrofonu oparty został na dwóch lampach próżniowych RV12 P 2000, a całą elektronikę umieszczono w metalowej obudowie, w kształcie cylindra, o długości około 30 cm i średnicy 7 cm, do której przymocowana była na stałe pojemnościowa kapsuła. W odniesieniu do dzisiejszych standardów była to dość „osobliwa” konstrukcja, ale w owym okresie równie osobliwie wyglądających konstrukcji mikrofonów znajdziemy znacznie więcej. Co ciekawe, w początkowym – blisko dwudziestoletnim – okresie funkcjonowania na rynku, Schoeps nie posiadał własnej sieci dystrybucyjnej, a mimo to, zainteresowanie jego produktami rosło, systematycznie powiększając grono klientów. Działo się tak za sprawą zaangażowania jednego tylko człowieka – starego przyjaciela dr Schoepsa, posiadającego rozległe kontakty handlowe we Francji. Zainteresował on mikrofonami Schoepsa środowisko francuskich radiowców, a ponieważ prezentowały one niezrównaną jakość, szybko zostały docenione przez profesjonalistów branży radiowej, zyskując ogromne uznanie oraz znaczącą pozycję, którą utrzymują do dziś. Warto w tym miejscu wspomnieć, że już w latach pięćdziesiątych do Francji trafiała ponad połowa produkcji firmy.

Siedziba firmy Schoeps w latach 50. ubiegłego wieku.

Z uwagi na rosnące zainteresowanie produktami, nastąpiło wyraźne rozdzielenie obowiązków pomiędzy partnerami. Wilhelm Küsters skoncentrował się na zagadnieniach dotyczących technologii i produkcji, natomiast Karl Schoeps, skupił się na zarządzaniu, nawiązywaniu i utrzymywaniu kontaktów z klientami oraz ogólnie na reprezentowaniu firmy na zewnątrz. Jednym z ważniejszych wydarzeń w dziejach marki Schoeps było pozyskanie do zespołu w 1970 roku Jörga Wuttke – wychowanka, a następnie asystenta prof. Kurtze, konstruktora mikrofonu kierunkowego, powszechnie określanego mianem „shotgun”. Po śmierci Wilhelma Küstera w 1971 roku, Jörg Wuttke przejął jego obowiązki, wnosząc później (w 1973 roku) ogromny wkład w opracowanie doskonale znanego dziś, modułowego systemu „Colette Series”, funkcjonującego na rynku od ponad 45 lat i wciąż uznawanego za najbardziej uniwersalny oraz praktyczny w użyciu system mikrofonowy.

PRZEŁOMOWYM WYDARZENIEM

było pojawienie się w firmie (w 1980 roku) Ulricha Schoepsa – syna założyciela firmy – co zostało przyjęte przez klientów i pracowników z nadzieją na kontynuację rozpoczętego przez Karla Schoepsa rodzinnego przedsięwzięcia. Tak też się zresztą stało. W 1986 roku Ulrich Schoeps został mianowany Dyrektorem Generalnym firmy, a pod koniec 1997 roku, po śmierci ojca, który do ostatniego dnia był obecny w firmie i brał aktywny udział w jej działalności, Ulrich Schoeps stał się jej drugim współwłaścicielem i przy wsparciu Jörga Wuttke w pełni przejął zarządzanie rodzinnym przedsiębiorstwem. Tak oto otworzył się nowy rozdział w dziejach firmy. Chciałbym w tym miejscu zwrócić uwagę na fakt, że firma rozpoczęła swoją działalność jako niewielka pracownia, mieszcząca się w prywatnych mieszkaniach, które w wyniku dynamicznego rozwoju szybko okazały się zbyt ciasne. Z uwagi na ten fakt, działalność została w niedługim czasie przeniesiona do – początkowo tylko wynajmowanego – budynku po starym browarze „Durlacher”, który w 1965 roku został wykupiony wraz z sąsiednim budynkiem, co wydatnie zwiększyło możliwą do zagospodarowania przestrzeń.

Osobliwością nowej siedziby jest to, że dawne piwnice magazynowe oraz część fundamentów i ścian budynków pochodzi z 1662 roku, a to czyni je najstarszymi z zachowanych do dziś budowli w Durlach. Niestety z biegiem lat również i ta przestrzeń okazała się zbyt ciasna dla komfortowego zorganizowania produkcji. Dlatego w 1990 roku firma wykupiła budynek dawnej sali balowej, organizując w nim dział obróbki mechanicznej. W lutym 2007 roku, po ponad 37 latach poświęconych firmie, na zasłużoną emeryturę przeszedł Jörg Wuttke, pełniący obowiązki Dyrektora Technicznego. Jednak jako współwłaściciel przedsiębiorstwa Wuttke pozostał nadal związany z firmą, służąc doświadczeniem i pomocą w umacnianiu jej rynkowej pozycji. Trzeba w tym miejscu nadmienić, że Jörg Wuttke, na przestrzeni lat zyskał niekwestionowaną reputację w środowisku inżynierów studyjnych. Stał się uosobieniem eksperta w dziedzinie mikrofonów, potrafiącego w prosty, przystępny sposób objaśnić wiele zagadnień dotyczących mikrofonów – nie tylko w odniesieniu do zasad elektroakustyki, ale również do ich praktycznego wykorzystania.

NOWYM DYREKTOREM TECHNICZNYM

firmy został dr Helmut Wittek – z wykształcenia inżynier dźwięku, o sporym doświadczeniu praktycznym. Wcześniej współpracował on z firmą, biorąc udział w kilku prowadzonych projektach badawczych. Od marca 2009 roku Wittek został członkiem zarządu firmy, ale przede wszystkim stał się on kontynuatorem tradycji zapoczątkowanej przez swojego poprzednika, zamieszczającym publikacje, prowadzącym działalność edukacyjną, organizującym liczne spotkania z klientami, prowadzącym prelekcje na tematy dotyczące budowy, działania oraz praktycznego wykorzystania mikrofonów.

Luty 2015 roku zamknął kolejny rozdział w dziejach firmy. Po ponad 28 latach pełnienia funkcji Dyrektora Generalnego rozstał się z firmą Ulrich Schoeps. Oczywiście rozstał się tylko formalnie z zajmowanym stanowiskiem, z którego przeszedł na zasłużoną emeryturę. W rzeczywistości pozostaje on nadal właścicielem firmy i jej większościowym współudziałowcem. Stwierdzenie „zasłużona emerytura” zostało przeze mnie użyte nieprzypadkowo. To właśnie pod kierownictwem Ulricha Schoepsa mała, rodzinna manufaktura przekształciła się w szanowanego na całym świecie producenta wysokiej klasy mikrofonów studyjnych. W okresie, gdy zajmował on stanowisko Dyrektora Generalnego, mikrofony marki Schoeps stały się również standardem w realizacji wielu koncertów – nie tylko muzyki klasycznej. Po odejściu Ulricha Schoepsa kierowanie firmą zostało powierzone dwóm osobom. Jedną z nich jest wspomniany już wcześniej przeze mnie dr Helmut Wittek, natomiast o pełnienie funkcji drugiego Dyrektora Generalnego poproszona została Karin Fléing – absolwentka zarządzania mediami, która dołączyła do zespołu w 2007 roku, pełniąc dotychczas funkcję Dyrektora Sprzedaży i Marketingu.

SCHOEPS WSPÓŁCZEŚNIE

Tak oto nowe, kolektywne kierownictwo firmy, wspierane przez odmłodzoną ekipę współpracowników, podjęło kolejne wyzwania, umacniające pozycję marki na światowych rynkach. Motywacją do efektywnego działania jest nie tylko duma powodowana faktem pracy dla legendarnego już dziś producenta o niekwestionowanej, światowej reputacji. Firma gwarantuje swoim pracownikom także satysfakcję ekonomiczną, niezły pakiet socjalny, a także możliwości rozwoju osobistego i wiele ścieżek kariery zawodowej. Schoeps zatrudnia dziś 50 pracowników, którzy na około 1.500 m² należącej do firmy powierzchni użytkowej, opracowują, wytwarzają oraz prowadzą dystrybucję pełnego, oferowanego przez firmę wachlarza produktów. Największy rynek odbiorców stanowi nadal Francja, a obecnie także Niemcy. Spora część produkcji wysyłana jest również do USA, Wielkiej Brytanii i… Chin. Aktualnie producent posiada 40 przedstawicieli handlowych na całym świecie.

Siedziba firmy Schoeps dzisiaj.

W przeszłości mikrofony marki Schoeps można było spotkać wyłącznie w fosach orkiestrowych renomowanych teatrów operowych oraz w salach słynących z prestiżowych koncertów muzyki klasycznej. Obecnie mikrofony oraz kompletne rozwiązania marki Schoeps spotyka się często na planie filmowym, podczas zawodów sportowych oraz w wielu centrach konferencyjnych. Oprócz wspomnianego wcześniej, modułowego systemu „Colette”, którego produkcja jest nie tylko kontynuowana, ale również rozbudowywana o kolejne elementy, w ofercie pojawiły się także mikrofony studyjne, specjalistyczne mikrofony kierunkowe, kompletne rozwiązania systemowe, a także rozwiązania indywidualne, opracowywane pod kątem potrzeb danego odbiorcy. Warto w tym momencie dodać, że seria Colette jest najdłużej produkowanym i funkcjonującym na rynku systemem mikrofonowym jaki kiedykolwiek zbudowano, a producent zapewnia, że nie zamierza wycofywać go ze swojej oferty. Seria Colette stała się prekursorem technologii modułowych systemów mikrofonowych, a co więcej, obecnie – o wiele bardziej, niż kiedykolwiek wcześniej – postrzegana jest jako najlepszy na rynku system mikrofonowy z małą membraną. Mikrofony modułowej serii Colette składają się z kapsuły wkręcanej do modułu przedwzmacniacza z umieszczoną w jego wnętrzu elektroniką. Każdy przedwzmacniacz serii Colette jest kompatybilny z każdym należącym do niej modelem kapsuły, ale to jeszcze nie wszystkie ułatwienia. Dla serii Colette zaprojektowano szereg akcesoriów, których oferta na przestrzeni dekad była rozbudowywana i udoskonalana. W zależności od potrzeb, akcesoria te mogą być umieszczane pomiędzy kapsułą i przedwzmacniaczem. Najbardziej charakterystycznym – również z racji tego, że najczęściej widocznym podczas wielu prestiżowych wydarzeń oraz imprez kulturalnych – jest „RC Active Extension Tube”, aktywny element przedłużający, stanowiący jednocześnie ramię statywu. Charakterystyczna smukła sylwetka tej konstrukcji prezentuje się bardzo dystyngowanie, wizualnie dodając powagi i podkreślając rangę każdego wydarzenia. Wachlarz przewidzianych do wykorzystania akcesoriów – takich, które mogą być umieszczane pomiędzy kapsułą i przedwzmacniaczem (oraz wielu innych) – jest bardzo szeroki. Ich przeznaczenie jest uwarunkowane wyłącznie względami funkcjonalnymi. Seria Colette – z uwagi na swoją modularną naturę – oferuje wiele przemyślanych, praktycznych rozwiązań, które oprócz niekwestionowanych walorów akustycznych, zapewniają dyskrecję i zwiększają wizualną estetykę każdego wydarzenia.  

Seria Colette oferuje wiele przemyślanych, praktycznych rozwiązań.

W ofercie producenta dostępnych jest aktualnie 20 kapsuł mikrofonowych. Są to głównie kapsuły o ustalonych, ale mocno zróżnicowanych charakterystykach kierunkowych, takich jak: dookólna (wszechkierunkowa), kardioidalna-roszerzona, „kardioidalna-otwarta”, super kardioidalna oraz ósemkowa. Oprócz tych, znajdziemy też w ofercie kapsuły o przełączanej mechanicznie charakterystyce kierunkowej (dookólna lub kardioidalna), a także kilka kapsuł dedykowanych do przetwarzania mowy z małej odległości. Poszczególnych modeli kapsuł nie będę dokładnie opisywał – z powodów oczywistych. Chciałbym natomiast zwrócić uwagę na kilka istotnych (w mojej ocenie) detali, o których wspomnieć warto. Charakterystyka kardioidalna jest bez wątpienia najpopularniejszą, a więc i najczęściej spotykaną charakterystyką kierunkową mikrofonów używanych na estradzie. Kapsuły kardioidalne oferowane przez Schoepsa zapewniają nie tylko wysoką jakość przetwarzania dźwięku przy jednoczesnym, optymalnym ignorowaniu „przypadkowego dźwięku”, pojawiającego się z boków i z tyłu mikrofonu. Zapewniają też równomierny rozkład kierunkowy, który pozostaje niezmienny dla wszystkich przetwarzanych częstotliwości. Zaletą kapsuł o charakterystyce kardioidalnj jest to, że możliwości ich wykorzystania są praktycznie nieograniczone. Stosuje się je zarówno dla przetwarzania mowy, dźwięku instrumentów, no i oczywiście śpiewu. Znacznie ciekawsze są oferowane przez Schoepsa kapsuły o charakterystyce dookólnej. Charakteryzują się one optymalnym przetwarzaniem warunków środowiska akustycznego. Ich najmocniejszą stroną jest niespotykana u innych producentów, liniowa odpowiedź częstotliwościowa, rozszerzony zakres przetwarzania dolnych częstotliwości pasma akustycznego, a także imponująco niska podstawa szumów. Kapsuły te, wykorzystywane w typowych układach nagraniowych (na przykład „A/B” lub „Decca Tree”) zapewniają doskonałą stereofonię, a także gwarantują niewiarygodnie wręcz wierne „odwzorowanie” przestrzeni.

Każda z oferowanych kapsuł dookólnych (MK 2, MK 2H, MK 2S i MK 2XS) prezentuje tą samą charakterystykę kierunkową. Każda zdolna jest do przetwarzania odbić docierających ze wszystkich kierunków, doskonale odwzorowując zrównoważone warunki akustyczne pomieszczenia. Jednak niektóre modele kapsuł nieznacznie różnią się pomiędzy sobą stopniem uwypuklenia górnych częstotliwości, co ma na celu kompensowanie tłumienia tych częstotliwości w dźwiękowym polu rozproszonym. Różnice te zostały ukształtowane głównie ze względów estetycznych oraz dla rozszerzenia środków stylistycznych preferowanych przez inżynierów w różnych krajach. W Europie popularnością cieszą się kapsuły ukształtowane dla warunków pola rozproszonego, natomiast preferencje inżynierów w USA skłaniają się ku kapsułom ukształtowanym dla warunków pola swobodnego. Jak wspomniałem wcześniej, oprócz mikrofonów, Schoeps oferuje kompletne rozwiązania systemowe – w tym także rozwiązania kompatybilne z każdą ze stosowanych powszechnie technik nagrywania dźwięku przestrzennego. Oferowane kapsuły są kompatybilne z różnego typu rozwiązaniami konstrukcyjnymi wykorzystywanymi podczas rejestracji w systemie 5.1, jak na przykład „Decca Tree”, Williams, OCT-Surround i innych. W ofercie Schoepsa znajdziemy również wygodne, optymalne rozwiązania przeznaczone do rejestracji dźwięku na planie filmowym metodą M/S, podwójne M/S, oraz dla wykorzystywanej z powodzeniem podczas zawodów sportowych metody „ORTF Surround”.

Zestaw mikrofonów 3D ORTF-3D do zastosowań zewnętrznych.

Schoeps, jak wspomniałem wcześniej, pozostaje nadal rodzinną firmą. Na przestrzeni dekad zyskał reputację czołowego producenta, cenionych na całym świecie mikrofonów i raczej nie zanosi się na to, by ktokolwiek zdołał pozbawić go tego statusu. Warto nadmienić, że wszystkie znajdujące się w ofercie produkty są niezmiennie od początku istnienia marki projektowane i produkowane w niemieckim Durlach. Odmłodzony, pracujący w prawdziwie rodzinnej atmosferze 50 osobowy zespół wysokiej klasy fachowców, cechuje pasja i ogromny entuzjazm, co wymiernie przekłada się na jakość produktów i satysfakcję klientów firmy. Ważnym filarem utrzymującym pozycję firmy na ryku jest przyjęta (jeszcze przez Karla Schoepsa) filozofia budowania i utrzymywania bezpośrednich kontaktów z klientami. Reszta to już tylko niezrównanej jakości produkty gwarantujące klientom pełną satysfakcję z ich użytkowania. Przed siedemdziesięciu laty dr Karl Schoeps postawił sobie za cel projektowanie wysokiej klasy urządzeń. Nie tylko niezawodnych i funkcjonalnych, ale też eleganckich, przyciągających swoim wyglądem uwagę zarówno profesjonalistów, jak też i każdej innej, wrażliwej na piękno osoby. Ogromnym szczęściem Karla Schoepsa było to, że przez cały okres istnienia firmy trafiali do niej entuzjaści, podzielający nakreśloną przez niego wizję rozwoju. Jednak prawdziwym cudem jest to, że po siedemdziesięciu latach wciąż zyskuje ona ludzi zdecydowanych tą wizję kontynuować.

Więcej informacji o firmie Schoeps oraz jej produktach na stronie internetowej producenta: www.schoeps.de