DPA Microphones

Niewielu jednak wie, że na terenie tego nizinnego państwa znajduje się miejsce niezwykłe. Niezwykłe z punktu widzenia każdego dźwiękowca, realizatora dźwięku i akustyka teatralnego.

Miejsce to jest kolebką i obecną siedzibą firmy, której nazwa kojarzy się z wysokiej klasy mikrofonami. Nie, nie chodzi oczywiście o firmę Neumann, której historię przedstawił obszernie Marek Witkowski w numerze poprzednim oraz listopadowym i październikowym – wszak Naumann był, jest i – miejmy nadzieję – będzie firmą niemiecką. W tym zaś numerze chcemy pokrótce zaprezentować firmę znacznie młodszą, choć mającą swoje korzenie w również renomowanym duńskim producencie, równie znanym na całym świecie, co Neumann Mowa o DPA.

POCZĄTKI

W 1992 roku znana duńska firma Brüel & Kjaer, specjalizująca się w produkcji urządzeń pomiarowych, podjęła odważną decyzję dotyczącą dalszego rozwoju swojego specjalnego oddziału – profesjonalnych urządzeń audio. Największą chlubą korporacji były w tym czasie doskonałe i innowacyjne pod względem konstrukcji mikrofony z serii 4000. Aby zapewnić ciągłość produkcji oraz spopularyzować te urządzenia w świecie profesjonalistów z dziedziny audio, sprzedaż i serwis tych urządzeń firma powierzyła swoim dwóm byłym pracownikom – Mortenowi Stove oraz Ole Brosted Sorensen, nota bene projektantom tych mikrofonów. Morten i Ole powołali więc w tym samym roku firmę o nazwie Danish Pro Audio (DPA) i wynajęli małe pomieszczenie na najwyższym piętrze starej szkoły, wyposażone raptem w 2 linie telefoniczne i komputer. Naprawy serwisowe słynnych mikrofonów B&K 4006, przez wiele lat niesamowicie cenionych w najlepszych studiach na całym świecie, odbywały się w domu Ole, gdzie w pomieszczeniu, w którym szyła na maszynie jego żona, założono specjalny Oddział Serwisowy.

PIERWSZY PRACOWNIK

Rok później, a więc w 1993 roku, firma zatrudniła swego pierwszego pracownika (Ilse Svane, w dalszym ciągu jest to pierwsza osoba, którą słychać po dodzwonieniu się do firmy) i przeniosła swoją siedzibę do bardziej odpowiednich pomieszczeń w Alleroed. Ole rozpoczął tu produkcję własnych konstrukcji, a Morten podróżował po całym świecie, zakładając sieć dystrybucji profesjonalnych urządzeń audio, a także wyjaśniając inżynierom i artystom, czym jest mikrofon, który daje czysty obraz dźwiękowy.

PIERWSZA PRODUKCJA

W kolejnym roku, 1994, przyszła pora na pierwsze własne mikrofony. Była to seria małych mikrofonów pojemnościowych o charakterystyce kardioidalnej lub wszechkierunkowej, która w środowisku zdobyła szybko opinię „nowego cudu”, łączącego doskonałą jakość dźwięku z inteligentnymi i nowoczesnymi rozwiązaniami. Zasadniczą rolę w dostarczaniu informacji o problemach nękających nadawców pełnił zaprzyjaźniony z firmą amerykański inżynier Gary F. Baldassari – pierwszym jego pomysłem był mikrofon nagłowny 4035, najczęściej spotykane narzędzie pracy europejskich prezenterów radiowych.

W roku 1995 firma DPA przyciągnęła uwagę branży swoim luksusowym, wszechkierunkowym mikrofonem o dużej membranie – DPA 4040. Każdy szczegół tego „złotego” mikrofonu był wykonany ręcznie, włącznie z grawerowaną tabliczką z nazwą. Powstało tylko 100 takich mikrofonów, jeden z dźwiękowców kupił aż 8 z nich! W latach następnych pojawiło się kilkanaście nowych modeli mikrofonów, które produkowane są seryjnie do dziś. Obecnie firma DPA jest reprezentowana w ponad 40 krajach świata przez swoich dystrybutorów oraz dealerów, pracujących w środowisku profesjonalnego audio. DPA bez przerwy wchodzi w nowe obszary i przesuwa granice techniki audio. Coraz większa liczba inżynierów dźwięku wybiera właśnie mikrofony profesjonalne serii 4000, tworzące pierwszy, i jakże ważny, element toru fonicznego. Koncern DPA dba nie tylko o najwyższą jakość swoich wyrobów, ale również o ich efektywną sprzedaż na całym świecie. W tym celu firma co jakiś czas zaprasza swoich przedstawicieli oraz dystrybutorów na specjalne seminaria, które odbywają się właśnie w siedzibie DPA w Danii, a dokładnie w położonym ok. 60 km na północ od Kopenhagi miasteczku Alleroed.

W siedzibie firmy, która mieści się w sporych rozmiarów nowoczesnym budynku, znajdują się między innymi: serwis, dział zamówień, recepcja, dział projektów, dział reklamowy i wiele, wiele innych.

Serwis to „królestwo” Birgera Beyera – głównego serwisanta DPA, który związany jest z firmą od samego początku jej istnienia. Każdy mikrofon, który opuszcza linię produkcyjną musi przejść w serwisie serię pomiarów niezbędnych do zakwalifikowania go jako sprawnego, nadającego się do spakowania i sprzedaży. Mierzy się realne pasmo przenoszenia, poziom szumów własnych, odporność na duże ciśnienie akustyczne oraz czułość mikrofonu w zależności od danego poziomu źródła dźwięku. Każdy z pomiarów wykonywany jest za pomocą sprzętu najwyższej jakości. Tak przeprowadzone pomiary od razu przekształca się do wersji drukowanej, która wraz z mikrofonem trafia bezpośrednio do eleganckiego pudełka.

W siedzibie DPA mieści się też… profesjonalne studio nagrań, wyposażone w system Pyramix HD, służące w głównej mierze do testów (chociaż zdarzają się tam również sesje nagraniowe muzyków, wokalistów czy nawet postprodukcja filmowa). Opiekę na studiem sprawuje Mikkel Nymand – muzyk oraz realizator dźwięku od dawna związany z DPA. Natomiast główna fabryka DPA mieści się w oddalonym o 50 km od Allerod miasteczku Asness. Jest to jednopoziomowy budynek, który wewnętrznie podzielony jest na oddzielne działy produkujące różne części do mikrofonów: sektor odlewu wszelakich elementów plastikowych do kapsuł, uchwytów, złącz oraz gniazd, sektor montażu przetworników do mikrofonów miniaturowych itd.

OFERTA

Oferta urządzeń DPA jest niezwykle szeroka. Producent oferuje właściwie kompleksowe rozwiązania do rejestrowania każdego rodzaju źródła dźwięku: instrumentów, wokali, jako mikrofony ambientowe, przetworniki do produkcji filmowych, a nawet – dzięki Hydrophone 8011 – do podwodnej rejestracji zwierząt morskich.

Aktualna oferta mikrofonów DPA została usystematyzowana w 6 serii, których wspólną, charakterystyczną rzeczą jest literka „d” i dwukropek na początku nazwy każdej z nich. I tak mamy:

–– d:dicate – serię mikrofonów – nomen omen – dedykowanych do nagrań
–– d:facto – seria mikrofonów wokalowych i akcesoriów do nadajników handheld
–– d:fine – seria mikrofonów nagłownych
–– d:mension – przetworniki dedykowane do nagrań surroundowych
–– d:screet – seria miniaturowych przetworników oraz
–– d:vote – seria miniaturowych mikrofonów instrumentalnych.

D:DICATE

W ramach tej serii mikrofonów nagraniowych producent oferuje pojedyncze modele, a także zestawy stereo sparowanych przetworników wraz z akcesoriami.

Znajdziemy tu zarówno mikrofony o charakterystyce wszechkierunkowej – 4003, 4006 (w wersji „długiej” 4006A, „krótkiej”, czyli compact 4006C i z zainstalowanym kablem 4006E), 4007 (również jako „długi 4007A i „krótki” 4007C) oraz dwumembranowy 2006C – jak i kardioidanej – dwumembranowe 2011 (w wersji zwykłej 2011A i „krótkiej”, kompaktowej 2011C), 4011 („długi” 4011A, kompaktowy 4011C i z zainstalowanym kablem 4011E) oraz 4015A o charakterystyce szerokiej kardioidy.

Ciekawostką w tej serii są wspomniane mikrofony 2006C

oraz 2011A i 2011C, wyposażone w dwie membrany. Taka kombinacja łączy w sobie zalety małych kapsuł (szybka odpowiedź impulsowa i szerokie pasmo przenoszonych częstotliwości) z dużo niższym szumem własnym, co charakteryzuje mikrofony wielkomembranowe.

Kapsuły są łączone z najwyższej klasy referencyjnymi standardowymi przedwzmacniaczami zamiast z preampami FET współpracującymi z mikrofonami miniaturowymi, oferując dzięki temu dużo więcej „powietrza” i szczegółowości w brzmieniu.

Do serii d:dicate należą też mikrofony kardioidalne na gęsiej szyjce 4011F oraz zintegrowane ze statywem 4011FS i 4011FGT (ten drugi ma dwa osobne przetworniki na dwóch gęsich szyjkach we wspólnym statywie). Zestawy mikrofonowe z akcesoriami to stereo kity z dwoma mikrofonami 4006A, 4011A lub wielkomambranowymi 4041-SP.

D:MENSION

W ramach mikrofonów do nagrań surroundowych DPA oferuje zarówno przetwornik specjalnie do tych celów zaprojektowany, przypominający nieco siodełko od roweru, 5100 Mobile Surround Microphone,

jak i zestawy zawierające 5 znanych nam już z serii d:dicate mikrofonów (plus akcesoria) – 3 x 4006A + 2 x 4011A, 5 x 4006A oraz 5 x 4015A. Model 5100 wyposażony jest w pięć miniaturowych przetworników ciśnieniowych, które wykazują bardzo niską wrażliwość na wiatr i mechaniczne zakłócenia. Separacja kanałów i kierunkowość zostały osiągnięte dzięki technologii DPA DiPMic (Directional Pressure Microphone), w której zastosowano tuby interferencyjne dla dookólnych kapsuł L/C/R oraz ekrany akustyczne dla zachowania jak najrówniejszych poziomów na wyjściu wszystkich kanałów. Trzy przednie mikrofony są zsynchronizowane czasowo, aby uniknąć efektu filtru grzebieniowego i osiągnięcia jak najwyższej spójności częstotliwościowej w sytuacji zgrywania materiału audio do trybu stereo lub mono.

Z kolei tylne dwa mikrofony, które są dookólne, zostały odpowiednio oddalone od siebie i od pozostałych trzech, aby symulować naturalne opóźnienie czasowe. Kanał LFE jest sumą lewego i prawego kanału, o zmniejszonym o 10 dB poziomie sygnału.

DPA 5100 nie potrzebuje żadnego dodatkowego wsparcia procesorów sygnału. Może być montowany bezpośrednio na kamerę wideo bądź zwykły statyw mikrofonowy lub trzymany w ręku za pomocą uchwytu. Może być traktowany jako surroundowy mikrofon ambiensowy przy produkcji filmów dokumentalnych, wydarzeń sportowych i wielu innych produkcji telewizyjnych, zwłaszcza w rozdzielczości HD.

D:FINE

To seria mikrofonów nagłownych (headset), z których część dysponuje również zintegrowaną słuchawką lub słuchawkami dousznymi. Zestawy d:fine od momentu wprowadzenia na rynek zyskały wielu fanów, a obecnie dostępne są wersjach kierunkowej i omni, do montażu na jednym lub dwojgu uszu, z długim lub krótkim wysięgnikiem oraz w wielu kolorach. Mikrofony d:fine występują w opcji z uchwytem zakładanym na oba lub tylko na jedno ucho, można też wybrać – w zależności od potrzeb – rodzaj przetwornika: wszechkierunkowy (4066, 66) lub kierunkowy (4088, 88).

W skład serii d:fine wchodzą też najnowsze płaskie przetworniki SLIM – zarówno o charakterystyce kierunkowej, jak i wszechkierunkowej. Użytkownik może wybrać najlepiej odpowiadającą jego potrzebom wersję mocowania, na jedno lub dwoje uszu. Przykładowo, nowa wersja dual-ear idealnie sprawdzi się w sytuacjach aktywnych, gdzie wskazane jest pewne mocowanie, ponieważ zestaw ciasno przylega do szyi i jest praktycznie niewidoczny. Podobnie jak w przypadku wersji mocowanej przy jednym uchu (single-ear), system jest tak dyskretny i wygodny, że użytkownicy zapominają, że go noszą. Dostępny jest również zestaw rozszerzający wersję single- -ear do wersji dual-ear.

Dzięki przełączanemu uchwytowi mikrofon w zestawie d:fine można łatwo przełożyć między stronami prawą i lewą. Nowy, krótki wysięgnik o długości 4 cm dostępny jest dla wersji d:fine omni. Umieszczony tuż pod uchem sprawdzi się wszędzie tam, gdzie liczy się najwyższa jakość dźwięku, a mikrofony nie mogą być widoczne przy twarzy. Dzięki zastosowaniu specjalnego złącza można oddzielić przewód od wysięgnika mikrofonu i zamienić go na kabel innej długości/koloru/ z inną końcówką, co jest szczególnie przydatne w przypadkach, gdy kabel ulegnie zniszczeniu.

Modele d:fine In-Ear Broadcast Headset Microphone to najnowsza pozycja w serii zestawów słuchawkowych z mikrofonem d:fine. To połączenie dousznej komunikacji z wiodącymi w branży kapsułami mikrofonowymi i niezwykle wygodną konstrukcją.

Słuchawki douszne zapobiegają przenikaniu dźwięku do kapsuły mikrofonowej, a dzięki wysokiej czułości nie wymagają mocnego sygnału. W zestawie są dwa rozmiary wkładek, dopasowujące słuchawki do większości uszu. Zestawy z dousznymi słuchawkami i mikrofonem d:fine oferowane są w trzech różnych wersjach i w dwóch różnych kolorach:

–– pojedyncze mocowanie nauszne, pojedyncza słuchawka douszna – jest najłatwiejszy w zakładaniu i najmniej widoczny,
–– podwójne mocowanie nauszne, pojedyncza słuchawka douszna – jeszcze lepsza stabilność montażu, pozwala na słuchanie jednym uchem tego, co się dzieje dookoła,
–– podwójne mocowanie nauszne, podwójna słuchawka douszna – umożliwia dwukanałowy monitoring zarówno producentom, jak i aktorom bądź piosenkarzom na scenie.

Regulator kabla umieszczony jest na pałąku i ustawia pozycję, w której kabel schodzi wzdłuż szyi. Można także łatwo regulować rozmiar pałąka. Dostępne są osobne ramiona mikrofonowe d:fine i kable, zwiększające modułowość standardowych kombinacji słuchawek dousznych.

Mikrofony DPA d:fine dostępne są w kolorach czarnym, beżowym i brązowym, dostarczane są w eleganckim, profesjonalnej jakości pudełku z miejscem na akcesoria, takie jak transmitery, baterie itp. Gama akcesoriów DPA obejmuje osłony przeciwwietrzne, zasilacze i adaptery oraz przewody o różnych typach złączy (MicroDot, 3-pin Lemo, TA4F mini XLR, mini-jack).

D:SCREET

W serii d:screet mamy do wyboru kilka miniaturowych wszechkierunkowych kapsuł: 4060, 4061, 4062, 4063 i 4071 do różnorakich zastosowań – np. jako mikrofony zwisające, krawatowe (lavalier), w systemach bezprzewodowych w teatrach, stacjach telewizyjnych, do bliskiego mikrofonowania instrumentów – wszechkierunkowe „cygara” 4090 (hi-sens) i 4091 (lo-sens) oraz miniaturowy mikrofon kardioidalny typu lavalier (krawatowy) 4080. Modele 4060 i 4061 dostępne są też w wersji wzmocnionej Heavy Duty, dysponujące obudową ze stali nierdzewnej, wzmocnioną osłoną przewodu i grubym przewodem o średnicy 2,2 mm. Przeznaczone są do sytuacji, w których liczy się maksymalny poziom bezpieczeństwa, a widoczny rozmiar jest mniej istotny.

Nowością w serii jest mikrofon „naszyjnikowy” d:screet Necklace Microphone.

Jest on idealnym rozwiązaniem w sytuacjach, w których priorytetem jest wygodna instalacja i stabilny poziom sygnału. Mikrofon ten został wyposażony w legendarną miniaturową kapsułę o charakterystyce dookólnej 4061, umieszczoną w miękkim gumowym naszyjniku, zapewniającym szybki, powtarzalny montaż, który każdy może wykonać samodzielnie. Mikrofon naszyjny d:screet Necklace Microphone występuje w kolorach czarnym, beżowym i brązowym, długościach 47 lub 53 cm i jest idealnym wyborem np. przy realizacji reality show.

D:VOTE

To seria instrumentalnych miniaturowych mikrofonów pojemnościowych do mocowania bezpośrednio na instrumencie, będących w zasadzie jednym i tym samym przetwornikiem ciśnieniowo-gradientowymi 4099 o charakterystyce superkardioidalnej (w dwóch wersjach, o mniejszej i większej czułości), zintegrowanym z różnorakimi uchwytami przystosowanymi do mocowania na różnych instrumentach. Mamy więc mikrofony d:vote 4099 dedykowane do gitary (a także mandoliny, banjo czy dobro), skrzypiec (i altówek), wiolonczeli, kontrabasu, saksofonu, instrumentów dętych blaszanych (trąbka, puzon i inne), do fortepianu (dostępne również jako para stereo) oraz do perkusji. Jest też wersja d:vote 4099U z uchwytem uniwersalnym, zawierającym pasek zaciskowy, który w bardzo łatwy sposób można zamontować na okrągłym instrumencie (np. klarnecie, oboju itp.), bez obawy, że uszkodzi powierzchnię instrumentu. Dostępny jest też sam przetwornik z gęsią szyjką (bez kabla i uchwytu), w wersji o większej i mniejszej czułości.

Producent oferuje też zestawy 4 i 10 mikrofonów 4099 w wersji rock (przetworniki o mniejszej czułości, z uchwytami bardziej dostosowanymi do zamontowania na instrumentach rockowo-popowego bandu, np. perkusji, instrumentach dętych, saksofonie, gitarach itp.) oraz classic (przetworniki o większej czułości, z zestawem uchwytów dostosowanych do instrumentów akustycznych, jak skrzypce, wiolonczela, kontrabas, instrumenty dęte, fortepian itp.).

Mikrofony pojemnościowe serii 4099 z charakterystyką superkardioidalną charakteryzują się wyjątkowo dużą odpornością na sprzężenia, przy relatywnie dużym poziomie sygnału, co jest mile widziane w aplikacjach live’owych, do których przede wszystkich są predestynowane. Pomimo małego rozmiaru oraz z pozoru delikatnego wyglądu mikrofony z serii d:vote są niezwykle wytrzymałe. Regulowana „gęsia szyjka” gwarantuje stabilne i powtarzalne ustawienie pozycji. Mikrofony mogą być z łatwością odczepiane i ponownie ustawiane lub przyczepiane do innego instrumentu, przy użyciu jednej ręki. Istotnym aspektem jest fakt, że uchwyt został zaprojektowany w taki sposób, żeby nie zrobić najdrobniejszej rysy na powierzchni instrumentu.

Wszystkie modele 4099 wyposażone są w kabel, który można odłączyć od gęsiej szyjki. Dzięki temu znacznie łatwiej zamontować mikrofon do instrumentu przed jego podłączeniem. Można też wybrać jaki rodzaj przewodu chcemy wykorzystać, aby dopasować konfigurację mikrofonu do określonego zadania. Na przykład, można wybrać wytrzymały przewód o średnicy 2,2 mm na koncertach z dużym zestawem nagłośnienia lub łatwiejszy do ukrycia, cieńszy i miniaturowy kabelek (średnicy 1,55 mm) w sytuacji bardziej kameralnej lub wtedy, gdy waga przewodu mogłaby mieć wpływ na występ. W razie gdyby kabel został przerwany, można szybko i łatwo wymienić go na nowy.

Przy użyciu adapterów DPA mikrofony d:vote 4099 są kompatybilne z każdym systemem bezprzewodowym, mogą być również użyte jako standardowe mikrofony kablowe, zasilane napięciem Phantom 48V poprzez wtyk XLR (w zestawie).

D:FACTO

Omówienie tej i poprzedniej serii zostawiliśmy na sam koniec, bo są to przetworniki, które w aplikacjach live’owych pojawiają się najczęściej. Seria d:vote to – jak już wiemy – mikrofony przeznaczone do instrumentów, natomiast wokaliści mogą znaleźć coś dla siebie w serii d:facto. Zawiera ona pojemnościowy mikrofon wokalowy d:facto II w wersji superkardioidanej (dla wokalistów) oraz dookolnej (dla reporterów, TV – ogólnie jako mikrofon do przeprowadzania wywiadów).

Wokalowy superkardioidalny d:facto II to przetwornik pojemnościowy z pre-polaryzowaną kapsułą, charakteryzujący się bardzo wyrównaną charakterystyką amplitudową i fazową oraz możliwością niezniekształconego przetworzenia dźwięków o poziomie ciśnienia akustycznego do 160 dB!

Elastyczne zamocowanie kapsuły oraz potrójna ochrona przeciwpodmuchowa (pop protection) w jej osłonie sprawia, że mikrofon w bardzo niewielkim stopniu przenosi zakłócenia pochodzące tak od obudowy, jak i głosek wybuchowych czy podmuchów powietrza.

Oprócz „zwykłych” mikrofonów kablowych d:facto II producent oferuje kapsuły wraz z adapterami do zainstalowania w nadajnikach handheld najpopularniejszych producentów systemów bezprzewodowych – Shure, Sony, Sennheiser, Lectrosonics i Wisycom.

Mikrofony DPA można spotkać w studiach i na scenach na całym świecie. Produkty duńskiego producenta „królują” szczególnie na Broadway’u, gdzie niewidoczne mikrofony bezprzewodowe są praktycznie niezastąpione. W Polsce również można spotkać się z mikrofonami DPA, zarówno w firmach nagłośnieniowych (bodajże właścicielem największej liczby przetworników z serii d:vote w naszym kraju jest śląska firma Target Sound), jak i jako osobiste mikrofony wokalowe (d:facto II) wielu polskich wokalistów i wokalistek. Produkty z logo DPA doceniane są przede wszystkim za czyste, wierne brzmienie, niezawodność i prostotę w obsłudze. Jedynym ich minusem jest cena, no ale za produkt naprawdę wysokiej jakości, do tego od A do Z produkowany w Europie, trzeba niestety zapłacić dość istotnie więcej, niż za mikrofony nawet z logo znanych producentów, ale z dopiskiem drobnym druczkiem „Made in China”.

Redakcja LSI

---

Więcej informacji o samej firmie DPA Microphones oraz jej produktach znaleźć można na oficjalnej stronie producenta: www.dpamicrophones.com oraz polskiego dystrybutora tych urządzeń: www.audiostacja.pl.