X4L - wzmacniacz z DSP z serii X
Biznes „nagłośnieniowy” – w porównaniu z innymi dziedzinami techniki (np. przemysłem samochodowym, czy ...
Niska cena wiąże się przeważnie z jakimiś ograniczeniami – a to jakość nie najwyższa, a to rozwiązania technologiczne niespecjalnie innowacyjne, a to ograniczona gwarancja itd. Oczywiście dobrze, że są takie firmy, bo początkujący muzyk czy zespół może sobie pozwolić na zakup, za sensowne pieniądze, sprzętu, na który parę lat temu stać było tylko tych z mocno zasobnym portfelem. Mam tu na myśli kwestie możliwości wykorzystania danego sprzętu, a nie jego markę czy wysoką pozycję w rankingach niezawodności. Przykładowo – czy wyobrażaliście sobie jeszcze kilka lat temu zakup wzmacniacza, i to do tego z procesorem DSP, o mocy zbliżającej się do tysiąca watów na kanał za kwotę niewiele większą od tysiąca złotych? Albo 32-kanałowej konsolety cyfrowej, oferującej wszelkie „dobrodziejstwa”, jakie niesie ze sobą „cyfra”, w cenie nie sześcio-, nie pięcio-, ale już nawet czterocyfrowej?
Z drugiej strony są klienci, dla których cena ma drugorzędne znacznie (a może nawet i trzeciorzędne), a którzy poszukują konkretnych narzędzi do rozwiązania konkretnych problemów, producentów oferujących innowacyjne podejście do projektowania nowych produktów, wysoką jakość wykonania i niemalże indywidualne podejście do klienta. Do tego rodzaju producentów można zaliczyć bohatera tego artykułu, niemiecką firmę
FOHHN AUDIO AG
którą, korzystając z zaproszenia jej polskiego przedstawiciela, firmy Dysten z Zabrza, miałem okazję niedawno zwiedzić oraz zapoznać się – naocznie i „nausznie” – z jej interesującą i szeroką ofertą.
Na początek, jak zwykle
KILKA KARTEK Z KALENDARZA
czyli co nieco o historii tego producenta. Firma została założona w 1993 roku pod nazwą „Fohhn Lautsprecher & Tontechnik”. Jej założycielami, współwłaścicielami i szefami po dziś dzień są Jochen Schwarz i Uli Haug. Początkowo działalność firmy skupiała się na takich obszarach jak koncertowy sprzęt nagłośnieniowy i obsługa techniczna koncertów, instalacje nagłośnieniowe, domowy sprzęt audio. W 2001 roku nazwa została zmieniona na „Fohhn Audio AG”, i tak już zostało. Związane to było ze zmianą struktury firmy, która stała się spółką akcyjną, jednak bez oferowania akcji w obrocie giełdowym – akcje firmy skupione są w rękach nielicznej grupy osób związanych z branżą audio, dzięki czemu to nie rady nadzorcze czy księgowi decydują o kierunku rozwoju firmy i produkcji. W ten sposób firma może spokojnie rozwijać i wprowadzać na rynek nowe technologie, choć takie podejście wcale nie jest super opłacalne z punktu widzenia zysków.
W nowym stuleciu technologia cyfrowa zaczęła wypierać rozwiązania analogowe i również Fohhn mocno zainwestował na tym polu, czego efektem był pierwszy w Europie w pełni cyfrowy, kompaktowy system PA z serii Xperience. Kolejnym krokiem było rozwijanie idei kompletnego systemu audio, w wyniku czego dwa lata później producent ten zaprezentował „Fohhn Audio System”, w skład którego wchodzi wszystko to, co niezbędne do stworzenia kompletnego, kompatybilnego systemu nagłośnieniowego – zestawy głośnikowe, wzmacniacze, DSP, oprogramowanie do konfigurowania systemu i jego zdalnego sterowania oraz rozwiązania sieciowe.
Kolejne lata to intensywne prace nad, wtedy praktycznie jeszcze nieistniejącymi, a i obecnie wciąż oferowanymi przez dość wąskie grono producentów, systemami liniowymi ze sterowaną wiązką dźwięku. W efekcie tego w 2007 roku Fohhn przedstawił źródła liniowe z elektronicznie sterowaną wiązką dźwięku – urządzenia z serii Linea Focus. W 2011 roku Fohhn prezentuje system pomiarowy „Famsa”, a rok później pojawiają się kolejne produkty z kategorii „electronically steerable line array systems” – większe i mocniejsze od Linea Focus urządzenia z serii Focus Modular. Wreszcie – wracając do teraźniejszości i wybiegając nieco myślą w przód – w tym roku Fohhn pokazał znów swoje innowacyjne oblicze, prezentując, na razie w wersji prototypowej, pierwszych członków nowej serii Focus Venue – aktualnie najmocniejszy system line array z elektronicznym sterowaniem wiązki, przeznaczony do zastosowań koncertowych, gdzie wymagane jest konkretne „przyłożenie”. W tym roku firma przedstawiła też koncepcję sieci cyfrowej AIREA, opartej na aktywnych zestawach głośnikowych z przesyłaniem sygnału cyfrowego AES/EBU i zasilania zestawów po skrętce Cat5 (więcej o tych produktach przeczytacie w relacji z targów Prolight + Sound).
Do bardziej szczegółowego omówienia oferty Fohhna wrócimy w odpowiednim momencie, teraz jeszcze kilka zdań o samej firmie, a konkretnie o jej
FILOZOFII
Zakres oferowanych przez Fohhn produktów można traktować jako narzędzia do rozwiązywania problemów, które napotykają (albo mogą napotkać) w swojej pracy ich użytkownicy lub potencjalni użytkownicy. Nawet hasło przewodnie firmy „Sounds perfect. Is perfect” wywodzi się z tej filozofii. W Fohhnie system głośnikowy jest postrzegany jako składnik większego systemu elektronicznego, obsługiwanego przez odpowiednich ludzi. W związku z tym wszystkie aspekty dotyczące funkcjonalności i brzmienia, obsługi, bezpieczeństwa, niezawodności i konstrukcji odgrywają ważną rolę w rozwoju tych produktów.
Fohhn nie jest tylko producentem sprzętu nagłośnieniowego, ale jego działalność skupia się na 5 aspektach, przykładając również wielką wagę do każdego z nich:
1. badania i rozwój – np. specjalne głośniki kierunkowe
2. produkcja – wyłącznie w Niemczech
3. dystrybucja – na całym świecie przez sieć importerów, sprzedawców, dostawców i firm nagłośnieniowych
4. projekty konfiguracji systemów – wsparcie dla partnerów Fohhna przy projektowaniu systemów dla konkretnych aplikacji
5. oferty szkoleń i sesji treningowych, dotyczących konkretnych produktów, dla partnerów Fohhn Audio.
ROZWÓJ I PRODUKCJA
Mocną stroną Fohhna, jako producenta, oraz jego produktów jest przede wszystkim innowacyjność i nieustanne szukanie nowych rozwiązań. Przykładem tego są zestawy z serii Linea Focus, Focus Modular oraz najnowszy, zaprezentowany na targach we Frankfurcie – na razie w wersji prototypowej – pełnowymiarowy, koncertowy line array ze sterowaną wiązką dźwięku Focus Venue, czyli coś, czego w zasadzie póki co nie ma na rynku. Drugą mocną stroną jest przykładanie wielkiej wagi do jakości produktów. Fohhn jest stosunkowo niewielką firmą, której produkcja nie idzie w tysiące urządzeń miesięcznie, toteż inwestowanie w urządzenia do produkcji urządzeń głośnikowych czy elektronicznych od A do Z byłoby zwykłym marnotrawstwem, bowiem ich moce produkcyjne prawdopodobnie nie byłyby wykorzystane nawet w połowie. Fohhn przyjął inną filozofię, jeśli chodzi o produkcję – podzespoły ich produktów wykonują kooperanci, starannie dobrani wyłącznie spośród firm niemieckich. Z jednej strony jest to posunięcie bardzo „patriotyczne” – po co mają zarabiać inni, skoro mogą rodacy. Z drugiej zapewnia lepszą kontrolę i daje gwarancję wysokiej jakości wykonania. Zresztą, czy firma, która na co dzień produkuje elektronikę dla takich producentów jak Mercedes czy Porsche mogłaby sobie pozwolić na fuszerkę? A właśnie jednym z kooperantów Fohhna jest podwykonawca tych gigantów z branży samochodowej.
Podzespoły spływają z całych niemalże Niemiec do Nürtingen, gdzie mieści się siedziba firmy i gdzie odbywa się zarówno projektowanie nowych urządzeń, ich produkcja oraz mieści się dział handlowy i marketingu. Po końcowym montażu w Nürtingen oraz w drugiej fabryce Fohhna, w Neuffen, WSZYSTKIE (a nie tylko losowo wybrane) produkty przechodzą odpowiednie testy i kontrolę pracy. Dopiero po potwierdzeniu, że wszystko pracuje tak jak powinno urządzenia są pakowane i wysyłane do działu sprzedaży.
Spore pieniądze przeznaczone są natomiast na badania, projektowanie i rozwój produktów. Fohhn może poszczycić się świetnie zaadaptowanym miejscem odsłuchowo-pomiarowym SoundLab, w którym warunki pozwalają nie tylko na komfortowy odsłuch interesujących klienta zestawów głośnikowych, ale gdzie również dokonywane są pomiary w przestrzeni trójwymiarowej, za pomocą specjalnego robota, zwanego Messrobotter. Co ciekawe, SoundLab często jest wynajmowany przez telewizję do dokonywania nagrań wymagających specjalnej akustyki, której nie oferują nawet studia telewizyjne.
Trzeci aspekt działalności firmy, do której przywiązuje dużą wagę, to przekazywanie wiedzy, nie tylko na temat swoich produktów czy ich obsługi, ale również „uniwersalnej”, dotyczącej technik nagłaśniania, projektowania systemów nagłośnieniowych itp. Mogli się o tym przekonać również i nasi rodacy, uczestniczący w szkoleniach organizowanych przez firmę Dysten, które prowadziły osoby związane lub współpracujące z Fohhnem, jak Ralf Freudenberg, inżynier dźwięku, realizator kontraktowy ARD i ZDF, czy dipl. tonmeister (dyplomowany inżynier dźwięku) Carsten Küemmel, realizator m.in. Thurn und Taxis Scholssfestspiele Regensburg czy Szeged Open-Air Festival.
Ostatnim, ale bynajmniej nie najmniej ważnym aspektem, do którego dużą wagę przykładają szefowie firmy Fohhn, jest sprzedaż i marketing – działalność, która również jest nieodłącznym składnikiem firmy. Oczywiście, można zaoszczędzić parę euro, przekazując marketing, a nawet i sprzedaż w ręce zewnętrznej firmy, jednak takie rozwiązanie nigdy nie zapewni klientowi tak dobrej komunikacji i wyczerpujących informacji jakich potrzebuje, jak w przypadku, gdy marketingowcy i sprzedawcy urzędują często drzwi w drzwi z projektantami, inżynierami i działem produkcji, a także szefostwem firmy. Zresztą w przypadku Fohhna klienci i potencjalni klienci nie są „skazani” tylko na kontakt z pracownikami niższego szczebla – szefostwo firmy, Uli i Jochen, bardzo chętnie bierze udział w spotkaniach z osobami wizytującymi firmę, często osobiście oprowadzając „wycieczki” po firmie, tak jak to miało miejsce w moim przypadku, gdzie w zasadzie tylko dla mnie sam szef poświęcił dobre dwie godziny na opowieści o firmie i służył za przewodnika (a także kierowcę) po swoich „włościach”. Nie ma też problemu, aby spotkać się z osobami na co dzień mającymi do czynienia z tymi urządzeniami w praktycznych zastosowaniach, jak np. wspomniany wcześniej Ralf. To są zalety mniejszych firm, które w dużych korporacjach są w zasadzie niewykonalne (a nawet nie do pomyślenia).
OFERTA
Na choćby pobieżną prezentację całej oferty Fohhna trzeba by poświęcić co najmniej osobny, spory artykuł, tak więc ograniczę się tylko do zasygnalizowania, z jakimi produktami mamy do czynienia w przypadku tegoż producenta. Mam też nadzieję, że bardziej szczegółowe prezentacje czy testy konkretnych urządzeń będą sukcesywnie ukazywać się na łamach LSI, w miarę dosyłania nam przez dystrybutora, firmę Dysten, wartych szerszej prezentacji produktów Fohhna.
FOCUS-SERIES
Flagowym produktem, póki co jeszcze, dopóki z przysłowiowej taśmy produkcyjnej nie zejdzie nowy Focus Venue, jest seria Focus Modular, w której zastosowano technologię elektronicznego sterowania wiązką dźwięku. Seria składa się z trzech aktywnych modułów – wysokotonowych FM/I-100 i FM/I-110 oraz nisko- średniotonowego FM/I-400 (wersje z literką „I” są przystosowane do pracy w instalacjach stałych).
Fohhn FM/I-100 to kolumna wysokotonowa, wyposażona w osiem driverów ciśnieniowych o średnicy 1”, z falowodem i tubą, która jest w stanie wyprodukować aż 142 dB (poziom szczytowy) w odległości jednego metra. FM/I-110 to również moduł wysokotonowy, z tym że dysponujący już szesnastoma driverami 1-calowymi, który osiąga niebotyczną wartość szczytowego SPL, równą 148 dB! Największy z modeli – FM/I-400 – ma wbudowane aż 32 głośniki o średnicy 4” i jest już modułem nisko-średniotonowym (low-mid), który jest w stanie zagrać 139 dB w szczycie, w odległości 1 m. Pierwsze dwa moduły mają dokładnie tyle samo kanałów DSP i wzmacniaczy klasy D, co głośników, natomiast FM/I-400 ma wbudowane 16 wzmacniaczy i kanałów DSP. Dyspersja horyzontalna wszystkich modeli wynosi 90 stopni, natomiast w płaszczyźnie wertykalnej możemy regulować w czasie rzeczywistym kąt nachylenia wiązki (±40º) i jej szerokość (w zakresie 0-90º, z krokiem 0,1 stopnia), używając do tego programu Fohhn Audio Soft.
Co ciekawe, kolumny potrafią wysyłać wiązkę akustyczną w dwóch kierunkach jednocześnie, czyli w zasadzie dwie osobne wiązki. Dzięki temu za pomocą jednego systemu można bez problemu nagłośnić dwa obszary, np. widownię główną i balkony. Specjalny algorytm dba o to, aby nie pojawiały się niechciane listki boczne i niepotrzebne emisje w kierunku sufitu czy podłogi.
W aplikacjach, gdzie potrzeba większego „punchu” w zakresie wyższego pasma basowego – 4-calowe przetworniki jednak nie przy każdym typie muzyki będą wystarczające – można wesprzeć to pasmo klastrem modułów niskotonowych, którym również można sterować (w sensie ukierunkowania wiązki dźwięku) z wykorzystaniem programu Fohhn Audio Soft. Taki klaster można podwiesić w pionie, w poziomie albo ustawić na podłożu w konfiguracji end-fired.
Tańszym rozwiązaniem dla pomieszczeń o trudnej akustyce, również oferującym technologię sterowania wiązką dźwięku (z takimi samymi możliwościami jak urządzenia Focus Modular), jest seria Linea Focus, która w zasadzie jest częścią wspólną serii Focus i Linea. W jej skład wchodzą cztery modele instalacyjne i dwa do nagłośnień mobilnych. Pierwsze z nich to modele LFI-120, LFI-220, LFI- 350 i LFI-450. W wersji mobilnej mamy tylko dwa pierwsze modele, tj. LF-120 i LF-220. Wszystkie kolumny wyposażone są w te same 4-calowe głośniki – osiem w kolumnach LF-120 i LFI-120 oraz o kolejne osiem więcej w następnych modelach (LFI-450 ma ich więc 32). Zestawy są również aktywne (inaczej trudno byłoby uzyskać zmienny kąt i szerokość wiązki), mając na pokładzie wzmacniacze i DSP dysponujące liczbą niezależnych kanałów odpowiadającą liczbie głośników.
LINEA-SERIES
Jeśli nie ma konieczności elektronicznego sterowania wiązką, ale potrzebujemy dyskretnych z wyglądu, dobrze brzmiących urządzeń nagłośnieniowych, również tam, gdzie akustyka pomieszczenia jest wymagająca, można skorzystać z tańszych od „sterowanych” urządzeń głośnikowych z serii Linea. Z kolei w jej skład wchodzą trzy serie – Linea AL, Linea LX i Linea Live (a także, jak wspomniałem, wspólna z Focus-Series Linea Focus). Linea AL zawiera 5 modeli, wszystkie zbudowane w oparciu o głośnik/ ki 3,3”. Najmniejszy, AL-10, dysponuje tylko jednym takim przetwornikiem, a największy – AL-150 – ma ich 16 (pomiędzy nimi są jeszcze wersje z 2, 4 i 10 głośnikami 3,3”). Kolumny z serii Linea AL mają drewniane obudowy, z eleganckim wykończeniem fortepianowym lub matowym. Wszystkie charakteryzują się dyspersją poziomą równą 140 stopni, a dyspersja pionowa jest zależna od modelu – najmniejszy AL-10 ma dyspersję symetryczną 140 × 140, zaś największy AL-150 charakteryzuje się bardzo wąskim kątem rozproszenia w pionie, równym 15 stopni.
Seria Linea LX oferuje aż 9 różnych modeli (łącznie z wariantami instalacyjnymi i mobilnymi). Zestawy z tej serii są konstrukcjami dwudrożnymi, składającymi się z kombinacji 4-calowych (5 modeli) lub 6,5-calowych (4 modele) wooferów i driverów 1-calowych (7 modeli) albo o średnicy wylotu 0,75”. Ten ostatni driver jest składnikiem koaksjalnego głośnika 4-calowego najmniejszych modeli LX-10 (instalacyjnego) i LX-11 (mobilnego).
Zestawy z serii Linea AL i Linea LX są pasywne, z możliwością zamówienia wersji wysokonapięciowej 100 V. Znajdują zastosowanie w miejscach, gdzie panuje duży pogłos, a wymagana jest wysoka zrozumiałość przekazywanej mowy – w kościołach, na dworcach kolejowych, terminalach lotniczych, audytoriach czy halach sportowych.
Trzecia seria – Linea Live – to gotowe mobilne systemy nagłośnieniowe, złożone z członków serii Linea LX i dopasowanych do nich subwooferów z serii X-Sub.
XPERIENCE- SERIES, X-SERIES
Xperience to seria, która składa się również z gotowych aktywnych systemów PA, ze zintegrowanymi wzmacniaczami klasy D i procesorami DSP, będącymi także efektem prac inżynierów Fohhna. Systemy Xperience I, II, III i IV są kombinacją aktywnych subwooferów z serii X-Sub active, z dodatkowymi wyjściami mocy, napędzającymi pasywne satelity szerokopasmowe z serii X-Top passive i – w mocniejszych wersjach – również pasywne subbasy z serii X-Sub passive.
Zestawy szerokopasmowe serii X-Top passive zbudowane są w oparciu o głośniki o średnicy 6.5, 8, 10 i 12 cali i 1-calowy driver oraz 12 i 15-calowy woofer w kombinacji z driverem o średnicy wylotu 1,4”. Są również aktywne wersje trzech z tych zestawów, wyposażone w DSP i wzmacniacz 2 x 2.000 W/8 Ω. Są to paczki z wooferem 12” i 1-calowym driverem oraz z wooferem 12 i 15” i driverem 1,4”.
Aktywne subbasy z serii X-Sub active wyposażone są w 1.500-watowy wzmacniacz i podwójny DSP Fohhn Audio. Wyjątkiem jest najmniejszy subwoofer, zbudowany w oparciu o dwa neodymowe głośniki 6-calowe, który ma na pokładzie wzmacniacz o mocy 1.000 W. Pozostałe subbasy mają pojedynczy głośnik 12, 15 i 18”. Istnieją też pasywne wersje tych urządzeń, zarówno z wbudowanym crossoverem (12-calowy XSP-2 passive, 15-calowy XSP-3 i XSP-10 z dwiema 6-calówkami), jak i bez takowego (15-calowy XS-30 passive i 18-calowy XS-4 passive). W skład serii X wchodzi jeszcze kompaktowy pasywny, dwudrożny monitor sceniczny XM-4, oparty na 12-calowym głośniku nisko-średniotonowym i driverze o średnicy wylotu 1,4”.
ARC-SERIES
Seria ARC to urządzenia dedykowane do stałych instalacji nagłośnieniowych. W jej skład wchodzą zarówno głośniki sufitowe, jak i naścienne, dwudrożne zestawy głośnikowe w klasycznych obudowach z różnymi głośnikami (od 5” po 15”) i różnymi mocami (od 80 W po 700-watowe). Dostępne są też zestawy odporne na warunki atmosferyczne, również w klasycznej obudowie dwudrożnej – AT-221w, wyposażony w głośniki 10” i 1”– oraz AT 661, na bazie dwóch głośników 10” i drivera z wyjściem 1,4”. Oba zespoły głośnikowe są dedykowane do stałych instalacji zewnętrznych, w tym dla obiektów sportowych.
EASY PORT-SERIES
To seria mobilnych, modularnych, zasilanych akumulatorowo zestawów nagłośnieniowych z wbudowanym mikserem, które można wyposażyć w odtwarzacz CD ze złączem USB, do podłączenia pamięci flash, oraz dwa systemy bezprzewodowe (2 z 4 z serii). W serii są w sumie dostępne cztery modele, przy czym dwa z nich (FP-11 modular i FP-22 modular) mają opisane wyżej możliwości (akumulator, CD, mikrofony bezprzewodowe), trzeci (FP-22 slave) jest pasywną wersją FP-22 modular, który można dodatkowo dołączyć do FP-22, zaś czwarty (FP-Media) to prosty aktywny zestaw z dwukanałowym mikserem, bez akumulatora, CD i systemów bezprzewodowych. Wszystkie Easy Porty mają ten sam zestaw głośników – 8” + 1”, a różnica pomiędzy FP-11 modular a FP-22 modular wynika głównie z innej mocy wzmacniaczy (40 watów w FP-11 i 60 watów w FP-22) i większej o jeden liczbie kanałów miksera w większym modelu (4 kanały, FP-11 dysponuje mikserem trzykanałowym). Na w pełni naładowanym akumulatorze oba zestawy mogą pracować do 20 godzin.
AMP-CONTROLLER, NET REMOTE-SERIES
Choć zestawy głośnikowe to największa grupa produktów w ofercie Fohhna, to jednak nie jedyna. W myśl zasady tworzenia całych systemów audio Fohhn oferuje również swoje wzmacniacze, procesory DSP i urządzenia pozwalające na współpracę wzmacniaczy/zestawów aktywnych w sieci.
Firma ma w ofercie cztery modele wzmacniaczy – dwa dwukanałowe i dwa czterokanałowe. Zarówno jedne, jak i drugie występują w wersji „słabszej” – dysponują mocą 750 W na kanał przy 4 omach i 390 W przy obciążeniu 8 omami – oraz w wersji „mocniejszej” – wzmacniacz dwukanałowy D-2.1500 oferuje 1.500 watów mocy przy 4 omach i 900 watów przy 8 omach na kanał, zaś czterokanałowa końcówka D-4.1200 oddaje do obciążenia, odpowiednio, 1.200 W i 750 W na kanał. Wszystkie wzmacniacze mają wbudowane DSP, przy czym wzmacniacze czterokanałowe mają dodatkowo dwa wyjścia po processingu (niezależne od wyjść mocy), dzięki czemu można do nich podłączyć zwykłą końcówkę mocy zasilającą kolejne pasywne głośniki, dla których sygnał będzie „obrobiony” w wewnętrznym procesorze wzmacniaczy Fohhna.
Producent oferuje również dwa rodzaje kontrolerów DSP. FC-8 ma 4 wejścia oraz 6 wyjść i jest procesorem uniwersalnym, do zastosowań w każdym systemie nagłośnieniowym (pełna obróbka, dostęp do wszystkich parametrów). FC-9 również dysponuje 4 wejściami i 6 wyjściami, jednak jego zadaniem jest zapewnienie maksymalnej ochrony wzmacniaczy i aktywnych zestawów Fohhna. Ma on więc w swojej bibliotece odpowiednie ustawienia dla wszystkich urządzeń aktywnych i konfiguracji wzmacniacz-głośnik oferowanych przez firmę Fohhn, a jego zasadniczym przeznaczeniem jest praca w stałych instalacjach nagłośnieniowych. Oba procesory mają obwód pomiarowy dla zewnętrznych wzmacniaczy mocy, dzięki czemu można skalibrować zabezpieczenia elektroniczne, stosownie do parametrów wzmacniaczy innych niż produkcji Fohhn.
Fohhn oferuje również dwa interfejsy audio – A-1 live jest dwukanałowym interfejsem USB, pozwalającym na podłączenie do dwóch wejść analogowych poprzez złącza XLR, zaś A-2 live to również dwukanałowy interfejs USB, którym z kolei można podłączyć, np. do laptopa, sygnał cyfrowy w formacie AES/EBU (w tym przypadku oprócz złącza USB mamy jedno gniazdo XLR).
Opisane powyżej wzmacniacze, procesory DSP oraz – jeszcze wcześniej – aktywne zestawy głośnikowe Fohhna można spiąć razem w jedną sieć i kontrolować zdalnie z poziomu oprogramowania Fohhn Audio Soft. Podłączyć komputer z tym oprogramowaniem do sieci Fohhn-Net można na dwa sposoby – korzystając z interfejsów NA-1 Fohhn-Net USB Adapter lub NA-3 Fohhn-Net Ethernet Adapter. W pierwszym przypadku podłączamy komputer do NA-1 poprzez złącze USB, a następnie łączymy urządzenia Fohhna za pomocą skrętki lub przesyłając sygnał sieciowy zwykłym kablem mikrofonowym XLR. NA-3 pozwala natomiast zintegrować sieć Fohhn-Net z siecią Ethernet, dzięki czemu można wykorzystać istniejące już okablowanie strukturalne do przesyłania sygnałów sterujących do urządzeń w sieci Fohhn-Net.
3D SOUND
Nieco ponad rok temu Fohhn, we współpracy z IOSONO, zainstalował w swoim studio odsłuchowym SoundLab demonstracyjny system dźwięku 3D, zbudowany w oparciu o 24 źródła liniowe LX-100, 18 kompaktowych LX-10, cztery subwoofery AS-40, 12 wzmacniaczy z DSP (w sumie 46 kanałów), procesor IOSONO IPC 100 oraz IOSONO Spatial Audio Workstation. System ten oferuje spektakularne trójwymiarowe wrażenia słuchowe, które wprowadzają słuchacza w samo serce obrazu dźwiękowego. Dźwięk może się swobodnie poruszać na całej długości, szerokości i głębokości pomieszczenia, z różnymi charakterystykami jednocześnie. Na przykład, dźwięk zbliżającej się burzy słychać w oddali, a poszczególne krople padającego deszczu można słyszeć tak, jakby spadały bezpośrednio nad głowami poszczególnych słuchaczy, niezależnie od tego, w którym miejscu, w obrębie przestrzeni 3D, ten słuchacz się znajduje. Generalnie wrażenia są niesamowite i trudno je opisać słowami – to trzeba po prostu usłyszeć na własne uszy.
Do oferty Fohhna dołączyły ostatnio jeszcze dwa nowe systemy – AIREA i Focus Venue, o których jednak więcej piszemy w relacji z tegorocznych targów Prolight + Sound.
KOŃCZĄC
Jak napisałem we wstępie, firma Fohhn nie należy do producentów „masówki”, ich produktów nie można kupić za przysłowiową czapkę gruszek, ale też nie są to urządzenia banalne, wykonane w pierwszej lepszej chińskiej manufakturze. Z drugiej strony ceny bynajmniej nie odstają od „średniej krajowej” urządzeń renomowanych producentów, produkowanych w Europie czy USA, a częstokroć są dużo niższe od tych „topowych”, nie ustępując im wcale ani pod względem brzmieniowym, ani tym bardziej wykonawczym. Oferta firmy jest tak bogata, że można tam znaleźć urządzenia do stosunkowo prostych instalacji (restauracje, hotele, kluby taneczne), do nagłaśniania miejsc wymagających bardzo starannego projektu i doboru komponentów (duże świątynie, dworce i terminale lotnicze, hale sportowe itp.), ale również mobilne systemy dla DJ-ów, zespołów, domów kultury czy klubów muzycznych, na dużych systemach koncertowych kończąc, za pomocą których można nagłośnić zarówno duże hale o trudnej akustyce, jak i sporych rozmiarów koncerty plenerowe. Każdy na pewno znajdzie coś dla siebie, a przy tym uzyska mocne wsparcie nie tylko ze strony dystrybutora, ale również producenta i – co ważne – w razie jakichkolwiek problemów nie zostanie z nimi sam na sam, nawet wtedy, gdy minie już okres gwarancyjny.
Piotr Sadłoń
Więcej informacji o firmie Fohhn i jej ofercie na stronie internetowej: www.fohhn.com.
