Relacja z prezentacji systemu JBL Subcompact VerTec Line Array w Poznaniu

JBL Subcompact VerTec można było posłuchać i potestować w Poznaniu na scenie Pasażu Kultury na Starym Rynku. Prezentacja połączona była z krótkimi warsztatami dotyczącymi instalacji, obsługi dedykowanego programu do predycji oraz zarządzania pracą systemu za pomocą oprogramowania Harman System Architect.

Warto zaznaczyć, że marka JBL Pro należy do koncernu Harman, do którego należą również takie marki, jak dbx, Crown, BSS Audio, AKG, Soundcraft, Lexicon, Studer i Digitech. Dzięki temu koncern Harman jest w stanie zapewnić autorskie i kompleksowe rozwiązanie dla każdego typu systemu. W przypadku poznańskiej prezentacji do dyspozycji zostały oddane następujące elementy systemu nagłośnieniowego:

• system wyrównany liniowo JBL Pro Subcompact VerTec składający się z 6 modułów szerokopasmowych VT4886 i 3 modułów basowych VT4883 na stronę
• system końcówek mocy crown VRack zbudowany z 3 końcówek i-Tech Omnidrive HD 12000
• konsolety Soundcraft Vi1 oraz Si COMPACT 24
• systemy bezprzewodowe AKG WMS470

Niezwykle istotnym elementem obsługi systemu wyrównanego liniowo jest montaż gron, kątowanie i ich instalacja. Dlatego zainteresowane osoby mogły uczestniczyć w instalacji systemu od samego początku.



JBL Subcompact VerTec z modułami VT4886 oraz VT4883 to bardzo przemyślana konstrukcja pod każdym względem. Zacznijmy od budowy – VT4886 jest konstrukcją trójdrożną! W tej klasie nie znajdziemy analogicznego "upakowania" przetworników. Ilość przetworników jest tak duża, że tylna część obudowy wykonana z metalu stanowi radiator dla ciepła wytwarzanego przez przetworniki umieszczone wewnątrz. Szerokopasmowy moduł VT4886 ma we wnętrzu w sumie 8 przetworników (!):

• 2 × LF 6,5" JBL 2166H,
• 4 × MF 2,5" JBL 2103G,
• 2 × HF 1" JBL 2414H.

W konstrukcji przetworników 6,5" zastosowano technologię Differential Drive polegającą na umieszczeniu wewnątrz cewki dodatkowy magnes neodymowy, który dodatkowo pełni funkcję chłodzącą. Przetworniki średniotonowe i wysokotonowe zostały umieszczone w specjalnie zaprojektowanym zespolonym falowodzie wykorzystującym technologię R.B.I. (Radiation Boundary Integrator). W celu zapoznania się ze szczegółami konstrukcyjnymi polecamy lekturę testu systemu JBL Subcompact VerTec opublikowanego w lipcu na łamach naszego portalu.

Efektem przemyślanej konstrukcji jest niska waga modułów VT4886 – pojedynczy moduł waży zaledwie 15,4 kg! A to przekłada się na łatwiejszą instalację. Całe grono 6 × VT4886 z ramą i okablowaniem waży nieco ponad 100 kg. Dodatkową zaletą w konstrukcji modułów JBL VT4886 jest przystosowanie ich do montowania i kontowania na płasko, na podłożu. Z przodu umieszczono bowiem specjalne "nóżki" z tworzywa sztucznego, które pozwalają postawić moduł na podłożu.

System kątowania jest podobny jak w dużych systemach VerTec z tą różnicą, że bolce są węższe niż w dużych VerTec'ach. Obowiązuje ta sama zasada kątowania – sumuje się wartości kątów ustawionych na dolnym i górnym module i dzieli się wynik przez 2. To daje nam wartość kąta.



Inną istotną cechą konstrukcji VT4886 jest możliwość zasilenia jednego grona 6 modułów za pomocą dwóch kanałów końcówki mocy za pośrednictwem jednego 4-żyłowego przewodu głośnikowego ze złączami Neutrick Speakon NL4 – wówczas 3 moduły ustawiamy na Input A, 3 na Input B. Każdy moduł VT4886 ma impedancję 12 Ohm.



Przy połączeniu równoległym 3 modułów uzyskujemy impedncję 4 Ohm. Przy zastosowaniu 8 modułów w gronie, przy konfiguracji 4 moduły VT4886 na jedną końcówkę uzyskujemy impedancję 3 Ohm. Końcówki i-Tech Omnidrive HD 12000 zapewniają moc 2 × 4000 W @4 Ohm i 2 × 3500 W @2 Ohm, więc maksymalnie można w gronie napędzić 10 modułów VT4886. Ale są również złącza Speakon NL8 – wówczas można napędzić jednym 8-żyłowym kablem zarówno podwieszone moduły VT4883, jak VT4886.



Subbasy zaprojektowane na potrzeby systemu Subcompact VerTec to modele VT4883 o konstrukcji band-pass, z dwoma przetwornikami 12". Pracują uczciwie od 40 Hz, przy spadku -10 dB od 35 Hz. Również tutaj na uwagę zasługuje przemyślana konstrukcja. Po pierwsze, zestawy VT4883 są jak na subbasy bardzo lekkie, gdyż ważą zaledwie 35 kg. Wyposażone są w wygodne uchwyty.

Są przeznaczone również do podwieszania wraz z VT4886. Jeśli nie korzystamy z możliwości podwieszania – zawsze to te 3 dB basowości w plecy :-)) – możemy subbasy łączyć jeden na drugim za pomocą systemu kątowania. Dzięki temu nie trzeba wiązać subbasów pasami, co nie wygląda zbyt profesjonalnie... Zestawy VT4883 są przystosowane ponadto do konfiguracji w kardioidzie. Projektanci wyposażyli więc subbas w wejście Speakon umieszczone z przodu.

JBL Pro udostępnia darmową aplikację do predykcji JBL Line Array Calculator II. Pozwala ona zaprojektować odpowiedni sposób kątowania modułów w zależności od widowni, którą trzeba nagłośnić. Program umożliwia zdefiniowanie 4 płaszczyzn widowni (np. widownia główna + 3 balkony w teatrze). Warto w tym miejscu wspomnieć, że moduły VT4886 mają bardzo szerokie skuteczne promieniowanie dźwiękiem, gdyż propagacja sięga 110° w paśmie do 16 kHz (!). Ten fakt w połączeniu z niewielkimi rozmiarami sprawia, że JBL VT4886 jest idealnym rozwiązaniem w przypadku systemów instalacyjnych wymagających perfekcyjnej jakości dźwięku, jak w filharmoniach, operach, teatrach, salach widowiskowych i koncertowych.



Podczas prezentacji w Poznaniu krótkie szkolenie z obsługi JBL Line Array Calculator II poprowadził Tomasz Pawłowski, redaktor naszego portalu. Zostały omówione poszczególne funkcje oraz podstawy predykcji. Można było się dowiedzieć, że predykcję powinno się rozpoczynać od ustawienia najdalszego punktu do pokrycia dźwiękiem, że punkt ten powinien być usytuowany na wysokości około 1,8 m. Aplikacja po wprowadzeniu danych nie tylko pokazuje punkty podwieszenia ramy, ale również wagę całego grona wraz z okablowaniem. Pokazane zostały również funkcje stackowania, gdyż JBL VT4886 można nie tylko podwieszać, ale na standardowej ramie również stackować.



Następnym elementem prezentacji było omówienie funkcjonalności zestawu końcówek Crown VRack oraz kontroli nad nimi z poziomu aplikacji Harman Pro System Architect 3.0. Po uaktywnieniu aplikacji wyszukuje ona automatycznie dostępne w sieci urządzenia – może działać zarówno przez sieć kablową LAN, jak bezprzewodową WiFi. Z poziomu tej aplikacji można mieć dostęp do wszelkich parametrów konfiguracji końcówek. Możliwość wyboru konfiguracji wejść, linii opóźniającej, edycji korekcji na wejściu i wyjściu, kompresora, krosownicy, limitera czy wyjść nie dziwią.

Sporym zaskoczeniem może być to, że końcówki są wyposażone w generator różnych sygnałów testowych, od szumów po sygnały przemiatające. Są również do dyspozycji parametry ostrzegawcze, informujące o stanie pracy końcówki, temperaturze, zasilaniu. Można na przykład ustawić, że po przekroczeniu zakresu napięcia sieciowego końcówka przechodzi w stan uśpienia w celu zabezpieczenia przed uszkodzeniem – wartości napięcia są regulowane.
Dodatkową zaletą aplikacji System Architect jest możliwość tworzenia paneli użytkownika, gdzie prezentowane są wybrane, najpotrzebniejsze parametry pracy oraz informacje informujące o błędach i ewentualnych problemach. A to pozwala zawczasu interweniować, choćby z pozycji przenośnego tabletu wyposażonego w WiFi bądź za pomocą Smartfona.



JBL Pro przygotował dużą liczbę presetów V4 przeznaczonych do obsługi systemu JBL Subcompact VerTec. Na liście są presety zoptymalizowane dla VT4886 oraz VT4883 w różnych konfiguracjach – dla pojedynczego modułu VT4886 na stronę, dla konfiguracji 2 × VT4886, 3 × VT4886, 6 × VT4886 i więcej, we współpracy z subbasami VT4883 z podziałem na 80 Hz, 120 Hz, 160 Hz, 300 Hz itd. Presety są opracowane wyśmienicie. Układy korekcji na wejściu w i-Tech Omnidrive HD są udostępnione, natomiast EQ na wyjściu jest zablokowane przez preset, podobnie jak parametry krosowera i limitera. Można naturalnie zbudować w pełni własny preset, tylko... po co? Skoro te fabryczne brzmią z-n-a-k-o-m-i-c-i-e.

I to jest kwintesencja prezentacji, dla której warto było w Poznaniu się zjawić. Najpierw system zagrał w konfiguracji 3 × VT4886 + 1 (sic!) × VT4883 na stronę (tylko trzy dolne zestawy z całego grona były włączone) z wykorzystaniem odpowiedniego presetu kompensującego małą ilość przetworników niskotonowych. Pasaż Kultury został skutecznie nagłośniony w bliskiej strefie, od 1. do 17. metra od sceny. Istotną informacją jest to, że VT4886 może pracować również w układzie semi-liniówki, w tak zwanej konfiguracji ET (od przesławnego kosmity z filmu Spielberga) subbas + dwa lub trzy moduły VT4886. Następnie odpalona została cała konfiguracja. Na bieżąco można było skontrolować kalibrację systemu za pomocą sygnałów testowych i systemu pomiarowego.



Do dyspozycji uczestników prezentacji oddano doskonale nagrane 24-śladowe sesje koncertowe z czystymi śladami, nie poddanymi obróbce. Oczywiście grały wtedy wszystkie zestawy i przeładowanliśmy preset na odpowiadający "normalnej" sytuacji. Miks można było "kręcić" na Soundcraft Si COMPACT 24. Odtwarzane były również najróżniejsze nagrania testowe, w tym również audiofilskie. To, że pop, rock, heavy metal czy blues dobrze zabrzmi było oczywiste. Ale Subcompact VerTec to system line-array – ze wszystkimi zaletami i wadami.

Najtrudniejszym testem był odsłuch nagrań muzyki klasycznej i jazzowej – również tutaj JBL Subcompact VerTec się sprawdził. Zwłaszcza podczas odsłuchu tych ostatnich nagrań szczególnie duże wrażenie robiła zgodność fazowa sygnału i doskonała odpowiedź impulsowa. Pokrycie dźwiękiem było znakomite, a brzmienie było najwyższej próby. Najbardziej zdumiewała dynamika systemu, czystość brzmienia i wyrównane pasmo. Warto sobie uświadomić poziom zaawansowania konstrukcyjnego tego 4-drożnego systemu. Przekłada się to znakomicie na brzmienie.

JBL Pro Subcompact VerTec to jeden z najdoskonalszych niewielkich systemów wyrównanych liniowo. W połączeniu z zaawansowanymi technologicznie końcówkami Crown i-Tech Omnidrive HD 12000 składającymi się na VRack, stanowi kompletny system o czym można było się przekonać podczas prezentacji. Kto nie był, może żałować. Dystrybutor koncernu Harman Pro w Polsce – firma ESS Audio – z pewnością będzie powtarzać prezentacje w innych miejscach.

Z naszej strony gorąco polecamy udział w takich imprezach. Pozwalają poszerzyć zasób wiedzy, umiejętności, zapoznać się z najnowocześniejszymi technologiami na rynku sprzętu nagłośnieniowego i poznać możliwości brzmieniowe topowych systemów liniowych oraz peryferiów. Jeśli jest się pasjonatem swojej roboty, czy można spędzić intensywniej i ciekawiej dzień?

Organizator prezentacji: ESS Audio
Relacja: portalnaglosnieniowy.pl