DirectOut MA2CHBOX.XL - wzmacniacz słuchawkowy/konwerter sygnałów MADI

Jednym z nich jest MA2CHBOX.XL firmy DirectOut, za pomocą którego możemy monitorować (czyli – nie bójmy się tego słowa – podsłuchiwać) sygnały audio przesyłane w strumieniu MADI. Jak wygląda i jak działa?

DirectOut MA2CHBOX.XL

Urządzenie umieszczone jest w zgrabnym, metalowym pudełku o szerokości 1/2U, pomalowanym na kolor czarny. Wszystkie regulatory – a nie mamy tu za wiele do „kręcenia” – znajdują się na płycie czołowej, zaś wszystkie gniazda (oprócz jednego), na panelu tylnym. Jak więc one wyglądają? Z przodu znajduje się wyłącznik zasilania, obrotowy enkoder z przyciskiem, dwucyfrowy wyświetlacz numeryczny, cztery diody LED i jedyne gniazdo – słuchawkowe typu jack ¼” TRS. Panel tylny to szereg gniazd – zasilające typu IEC (urządzenie ma wbudowany zasilacz), para gniazd MADI BNC (wejściowe i wyjściowe), dwa złącza światłowodowe MADI SC (wejściowe i wyjściowe), gniazdo MADI SFP, złącze DB9 pary wejść i wyjść AES oraz wyjść liniowych, a także złącze USB typu B.

Ot, i cała „filozofia”, jak widać nie ma się nad czym specjalnie rozwodzić. Wydawałoby się więc, że MA2CHBOX.XL raczej do bardzo skomplikowanych urządzeń (w sensie obsługi) zaliczyć nie można. Ale to tylko pozory. Do czego, i w jaki sposób, możemy je wykorzystać?

DZIAŁANIE DirectOut MA2CHBOX.XL

Za pomocą MA2CHBOX.XL dowolną parę sygnałów stereo lub pojedynczy kanał mono z trzech strumieni MADI lub wejścia AES3 można niezależnie wysłać na wyjście słuchawkowe, wyjście AES lub liniowe (analogowe). Sygnał wejściowy AES3 może być również osadzony w strumieniu MADI. Jak już pisałem sygnał MADI możemy dostarczyć do urządzenia na dwa sposoby – elektrycznie (za pomocą gniazda BNC) lub światłowodowo (za pomocą złącza światłowodowego – jedno- lub wielomodowego – oraz modułu SFP, w formacie odpowiednim dla użytkownika). Każdy z tych strumieni MADI może być wysłany na dowolne wyjście, można więc wykorzystać MA2CHBOX.XL jako konwerter formatów. Za pomocą funkcji routingu możemy zdecydować, który strumień pojawi się na wybranych wyjściach (niezależnie).

Z przodu znajduje się wyłącznik zasilania, obrotowy enkoder z przyciskiem, dwucyfrowy wyświetlacz numeryczny, cztery diody LED i jedyne gniazdo – słuchawkowe typu jack ¼” TRS.

Port USB służy do zdalnego sterowania urządzeniem, osadzania w strumieniu MADI danych z szyny szeregowej oraz wgrywania nowego software’u, co pozwoli w przyszłości na rozszerzanie jego funkcjonalności. Sterowanie urządzeniem może odbywać się nie tylko za pośrednictwem portu USB, ale również korzystając z opcji „serial over MADI”, do czego niezbędne będzie oprogramowanie MA2CHBOX Remote. Oprogramowanie to oferuje dostęp do następujących funkcji:

- routing kanałów (194 x 196),
- routing embeddera danych z szyny szeregowej,
- routing MIDI-over-MADI,
- konfigurowanie urządzenia.

Ustawienie konfiguracji i matrycy zapisywane są wewnątrz urządzenia, tak że MA2CHBOX.XL równie dobrze może być używany samodzielnie, bez konieczności podłączania do komputera. Tyle ogólnych informacji, czas przejść do konkretów.

OBSŁUGA DirectOut MA2CHBOX.XL

Jak wspomniałem, urządzenie można obsługiwać bez konieczności jego podłączania do komputera i zdalnego sterowania z poziomu oprogramowania MA2CHBOX Remote. O ile jednak samo wybieranie kanałów do podsłuchu z konkretnego strumienia danych (MADI coax, MADI S.C., MADI SFP, AES3) jest proste i szybkie, o tyle konfigurowanie urządzenia do pracy już nie tak bardzo. Znajdujące się na panelu przednim pokrętło z przyciskiem służy do wyboru kanału do podsłuchu oraz regulacji głośności sygnału w słuchawkach, a także do poruszania się po menu. Krótkie wciśnięcie gałki powoduje przechodzenie pomiędzy regulacja głośności a wyborem kanału, zaś wciskając je na dłużej niż 2 sekundy wchodzimy w tryb menu, po którym poruszamy się – znów – zarówno kręcąc pokrętłem, jak i krótko je wciskając. Natomiast podwójne wciśnięcie pozwala szybko wyciszyć sygnał na wyjściu słuchawkowym, liniowym oraz AES-owym. Kolejne podwójne kliknięcie gałką odmutowuje sygnał.

Oprogramowanie pozwala na routowanie sygnałów w oparciu o matrycę kanałów.

Cztery diody LED pokazują, czy na danym wejściu (optycznym, BNC, SFP i AES) jest sygnał i czy jest zsynchronizowany (odpowiednia dioda świeci na zielono) czy nie jest zsynchronizowany (dioda błyska na zielono). Jeśli na dane wejście nie jest podany sygnał, odpowiadająca mu dioda nie świeci. Natomiast jeśli na żadnym wejściu nie ma sygnału, wszystkie cztery diody pulsują zielonym światłem. Dwucyfrowy wyświetlacz – w zależności od wybranego trybu – pokazuje nastawioną wartość głośności sygnału, wybrany do odsłuchu kanał lub funkcje i parametry menu. Jeśli chodzi o ten pierwszy parametr, to jest to nie tyle głośność, co tłumienie sygnału – od -96 dBFS do 0 dBFS, w krokach co 1 dB. Możliwe jest też dodatkowe podbicie o maksymalnie 9 dB. Jeśli w trybie ustawiania głośności wyświetlacz błyska oznacza to, że wyjścia są zamutowane. Jeśli wybieramy kanał do odsłuchu, to w trybie stereo odsłuchujemy pary kanałów, przy czym na wyświetlaczu widzimy zawsze nieparzysty kanał z danej pary. Czyli w momencie, gdy na wyświetlaczu widnieje np. liczba 5, oznacza to, że monitorujemy kanał 5 (lewy) i 6 (prawy) ze strumienia MADI. Od wyświetlania ustawionej głośności sygnału wskazania wybranego kanału odróżnia kropka po drugiej cyfrze. Błyskanie tej kropki informuje o zamutowaniu wyjścia, natomiast błyskanie numeru kanału mówi o tym, że kanał jest niedostępny.

W zestawie wraz z urządzeniem producent dołącza przejściówke z DB9 na cztery XLR-y: trzy męskie (wyjścia liniowe lewy-prawy i AES3) i jedno żeńskie (wejście AES3).

Znacznie „ciekawej” robi się, kiedy wciskając przez dłużej niż 2 sekundy gałkę enkodera wejdziemy w tryb menu. Z racji „ubogości” wyświetlacza, o tym, w której funkcji aktualnie jesteśmy i jaki parametr tej funkcji wybieramy jesteśmy informowali za pomocą skrótów literowych. I tutaj bez „książki szyfrów”, która pozwoli zdekodować, co wyświetlany kod oznacza raczej się  nie obejdzie. Generalnie w menu możemy wybrać, który sygnał (z którego wejścia) pojawi się na wyjściu słuchawkowym, liniowym, AES-owym, optycznym, koaksjalnym oraz SFP – oczywiście dla każdego z nich osobno. Na każde z nich możemy podać sygnał z wejścia optycznego, BNC, SFP, AES lub z matrycy sygnałów (tę już musimy skonfigurować korzystając z oprogramowania na komputerze). Kolejne funkcje w menu (i kolejne „tajne” kody) to ustawianie współczynnika skalowania częstotliwości próbkowania (44.1 lub 48 kHz – x1, x2 lub x4), źródła synchronizacji (spośród wszystkich czterech wejść), trybu monitorowania sygnału (mono/stereo), a także ustawienia poziomu sygnału na wyjściu słuchawkowym, liniowym i AES-owym (w pierwszym przypadku poziom sygnału zawsze regulujemy pokrętłem, zaś w przypadku wyjścia liniowego i AES poziom sygnału może być współbieżny z ustawieniem głośności za pomocą pokrętła lub stały, niezależny od tego, co „ukręcimy” enkoderem).

Jak widać, obsługa z poziomu panelu czołowego nie jest może jakąś „wielką filozofią”, jednak konfigurowanie urządzenia – czyli poruszanie się po menu – nie jest łatwe i intuicyjne, a bez odpowiedniej „ściągi” w postaci „dekodera” wyświetlanych kodów w zasadzie niewykonalne (no chyba, że ktoś będzie pracował z urządzeniem dzień w dzień, i w końcu wykuje na pamięć te 50-kilka kombinacji dwóch cyfr).

DirectOut MA2CHBOX REMOTE

Znacznie łatwiej i sprawniej – przynamniej jeśli chodzi o konfigurację i poruszanie się po menu – obsługuje się MA2CHBOX-a z poziomu oprogramowania MA2CHBOX Remote. Przede wszystkim TYLKO i WYŁĄCZNIE korzystając z tego programu jesteśmy w stanie zrobić routing sygnałów w oparciu o matrycę kanałów, skonfigurować tryb kanałowy dla sygnałów wyjściowych MADI (56 lub 64 kanały), skonfigurować format ramki dla sygnałów wyjściowych MADI (48k lub 96k), aktywować processing bitransparent dla wejścia AES, skonfigurować routing dla wbudowania sygnału szyny szeregowej oraz routing MIDI over MADI. Oprócz tego mamy dostęp do wszystkich funkcji, które jesteśmy w stanie obsłużyć z panelu przedniego, a więc menu, regulacji głośności oraz wyboru kanałów do monitorowania.

Urządzenie można zdalnie sterować, a przede wszystkim szybko konfigurować, z poziomu oprogramowania MA2CHBOX Remote.

Oprogramowanie MA2CHBOX Remote pracuje tylko na komputerach z systemem Windows i – przed jego uruchomieniem – wymaga zainstalowania drivera DirectOut USB Serial oraz podłączenia urządzenia do komputera poprzez port USB B. Możliwe jest też sterowanie urządzeniem za pomocą drugiej metody – Serial over MADI, czyli wbudowanych danych szyny szeregowej RS232 w sygnał MADI. W tym przypadku wymagane jest zrobienie pętli (loopa) MADI MA2CHBOx-a z podłączonym urządzeniem z portami MADI, aby umożliwić dwukierunkową komunikację, oraz dokonanie odpowiednich ustawień w matrycy embeddera szeregowego. Wszystkie niezbędne informacje dotyczące podłączenia i skonfigurowania MA2CHBOX-a oraz jego sterowania z pozycji oprogramowania MA2CHBOX Remote można znaleźć w dobrze i obszernie napisanej instrukcji użytkowania (tylko w języku angielskim).

NA KONIEC

MA2CHBOX.XL to bardzo przydatne urządzenie, które może przydać się nie tylko do monitorowania wybranych sygnałów ze strumienia MADI – a także sygnałów cyfrowych w formacie AES/EBU – ale również może być wykorzystane jako konwerter MADI z formatu światłowodowego na elektryczny i odwrotnie. Można też za jego pomocą ze strumienia MADI „wyłuskać” dwa kanały i przekonwertować je na AES/EBU, jak i odwrotnie – sygnały AES3 „wrzucić” do strumienia MADI. No i również dwa kanały ze strumienia MADI (optical lub coaxial) lub AES3 przekonwertować na analogowy sygnał liniowy. Widać więc, że w tym niewielkim i – z pozoru – nieskomplikowanym urządzonku drzemią spore możliwości, toteż jego obecność w studiu nagraniowym, emisyjnym czy wozie transmisyjnym może być wysoce pożądana.

Więcej informacji o prezentowanym urządzeniu oraz innych produktach firmy DirectOut można znaleźć na stronie internetowej producenta: www.directout.eu oraz polskiego dystrybutora: www.lpsystems.pl.