Lightschool: Nowa iluminacja budynku Najwyższej Izby Kontroli - Podkreślaj i wyróżniaj

Obiekty często spotykane w centrach miejskiej przestrzeni to zazwyczaj budowle o klasycznej architekturze, pod stałym nadzorem konserwatora. Jak zaplanować iluminację „zgodnie ze sztuką”, procedurami, ale przede wszystkim jak zaplanować oświetlenie podkreślające architekturę oraz oddające powagę obiektu? Z takim problemem musiał się zmierzyć NIK, który na 100-lecie powołania postanowił odświeżyć i rozbudować oświetlenie zewnętrzne swojej siedziby.

Siedziba Najwyższej Izby Kontroli mieści się przy ulicy Filtrowej 57 w Warszawie i jest to jeden z najbardziej reprezentacyjnych budynków stolicy. Powstały na planie litery H, a swoim wyglądem nawiązuje do dworków magnackich z czasów baroku. Sześć kondygnacji, zdobione gzymsy, loggie z arkadami oraz masywne kolumny zdecydowanie wyróżniają się na tle okolicznych budynków. Wybudowany w 1938 na początku pełnił siedzibę Warszawskiego Urzędu Wojewódzkiego, od 1986 roku stanowi siedzibę najwyższego organu kontroli Rzeczpospolitej Polskiej. Problemem, jaki powstał w przypadku tego budynku, było nie tylko przygotowanie odpowiedniego oświetlenia, ale również połączenie nowych rozwiązań z tymi, które już istnieją. Ze względu na charakter instytucji, która się w nim mieści postawiono zarówno na oświetlenie klasyczne, jak również dynamiczne. Realizacji podjęła się firma Prolight, która w swoim portfolio ma już kilka tego typu obiektów w Warszawie, jak np. Pałac Kultury i Nauki, Pałac Prezydencki czy Muzeum Narodowe.

Oświetlenie klasyczne polega przede wszystkim na rozbudowie obecnej iluminacji. Zastana na miejscu koncepcja zakładała jedynie podświetlenie środkowej części obiektu w sposób punktowy. Podkreślono kolumny, podkreślono architekturę. Wewnętrzny dziedziniec oświetlono w sposób zalewowy. Takie oświetlenie nie podkreśla jednak pionowych i poziomych podziałów (pilastry i zdobiony gzyms). Światło zalewowe spłaszcza architekturę budynku. Pominięto natomiast całkowicie skrzydła, które oświetlane były jedynie światłem pochodzącym z pobliskich latarni ulicznych. Stworzona w ten sposób kreacja świetlna powoduje, że budynek jest podzielony na trzy części: środek wyróżniony oświetleniem punktowym, wnętrze oświetlone zalewowo oraz pominięte w całej koncepcji fronty. Nowa koncepcja iluminacji zakładała rozświetlenie wnętrza oraz frontów skrzydeł w sposób nawiązujący do istniejącej kreacji świetlnej w środkowej części oraz doświetlenie pionowych pilastrów za pomocą reflektorów doziemnych, co miało na celu ujednolicenie widoku nocnego budowli. Oprawy doziemne zainstalowane pod każdym pilastrem podkreślają architekturę, tworząc wyraźne pionowe i poziome podziały. Koncept ma podkreślić naturalny rytm budynku. W części wewnętrznej dziedzińca oprawy te zlokalizowano w chodniku wzdłuż fasady. Oświetlenie jest zintegrowane z wnętrzem dziedzińca.

Nowa koncepcja to również oświetlenie wnęk okiennych na trzecim piętrze. Oświetlono okna w części wewnętrznej, na zamknięciach oraz na frontach budynku za pomocą opraw okiennych zlokalizowanych na parapetach oświetlanych okien. W projekcie nie można było zapomnieć o oświetleniu dynamicznym. Okazjonalne iluminacje zaplanowane na specjalne okazje w celu wzmocnienia odczuć, związanych z wybranymi wydarzeniami lub rocznicami. Oświetlenie pozwala np. na w trakcie świąt państwowych wyświetlenie polskiej flagi na fasadzie w wewnętrznej części dziedzińca. Miało to bardzo duże znaczenie głównie w roku 2018, kiedy to w całym kraju odbywały się uroczystości związane z obchodami 100-lecia odzyskania niepodległości. Równie ważnym z perspektywy NIK jest rok 2019, kiedy to przypada rocznica 100 lat powstania Instytucji. Żeby nie ingerować w fasadę budynku, oprawy do oświetlenia dynamicznego zamontowane zostały w stojących na ziemi konstrukcjach. Zlokalizowane na zamknięciach wewnątrz dziedzińca są całkowicie niewidoczne i nie wpływają na widok dzienny budynku.

W projekcie do reflektorów dynamicznych zastosowano system sterowania Visual Productions oparty na protokole DMX. Również dla reflektorów doziemnych zastosowano taki sam system. Każde urządzenie ma swój osoby adres. Sterowanie umożliwia dopasowanie jasności świecenia poszczególnych części obiektu i ujednolicenie całego nocnego wizerunku budowli. Dzięki zastosowaniu takiego samego systemu sterowania cała koncepcja jest spójna i ujednolicona. Dodatkowo naświetlacze mają system podgrzewający przednią szybkę. Dzięki temu elementowi przednia część oprawy jest delikatnie podgrzewana i roztapia zalegający na niej śnieg i lód. Budynek Najwyższej Izby Kontroli to idealny przykład, jak połączenie oświetlenia klasycznego i dynamicznego może zmienić postrzeganie budynku nie wpływając na jego historyczny i architektoniczny charakter. Dodanie do tego reflektorów dynamicznych pozwala na stworzenie kreacji świetlnych, nawiązujących do ważnych wydarzeń na świecie lub w Polsce.