Powersoft Ottocanali 1204 DSP+ETH - Ośmiokanałowy wzmacniacz instalacyjny z DSP i złączem Ethernet

Oczywiście nie tylko sceny wymagają nagłośnienia. Wszelkie sale konferencyjne, wystawcze, ba, szkoły czy obiekty sakralne również nie mogą obejść się bez wzmacniania głosu ludzkiego i transmisji muzyki.

Oczywiście w niektórych przypadkach nic nie stałoby na przeszkodzie, aby nagłośnienie realizować niewielkim powermikserem. Jednak często nie ma potrzeby wytaczać dział, aby zabić muchę. Specyfika pracy systemów instalacyjnych bowiem jest taka, aby raz podłączyć, wyregulować i wykorzystywać.

Firmy produkujące sprzęt nagłaśniający projektują coraz to nowsze konstrukcje, przeznaczone właśnie do wykorzystania w stałych instalacjach. Włoska firma Powersoft również pokusiła się o wprowadzenie nowego modelu wzmacniacza, służącego do wykorzystania w systemach instalacyjnych.

OTTOCANALI 1204

bo o nim tutaj mowa, jest wzmacniaczem instalacyjnym, dysponującym – jak sama nazwa mówi – ośmioma kanałami wyjściowymi. Obudowa wzmacniacza wykonana jest z blachy stalowej, pokrytej powłoką w kolorze czaym. Jest ona typową konstrukcją przeznaczoną do montażu w skrzyni rakowej, o wysokości 1U. Powersoft przyzwyczaił nas już do swoich mocno zintegrowanych konstrukcji. W przypadku Ottocanali nie będzie inaczej.

Przednia płyta wzmacniacza wykonana jest symetrycznie. Z prawej, jak i lewej strony płyta zakryta jest osłonami z blachy, w których wykonano otwory wlotowe powietrza chłodzącego. W wersji podstawowej wzmacniacza są one osłonami, w których znajdują się filtry zatrzymujące kurz. Osłony dają się w prosty sposób demontować, bowiem blokowane są za pomocą magnesów neodymowych. W wersji rozbudowanej Ottocanali 1204 dysponuje procesorem DSP oraz modułem służącym do zarządzania wzmacniaczem za pomocą oprogramowania Powersoft Armonia.

Jeżeli wzmacniacz w taki moduł jest wyposażony, wtedy po zdemontowaniu lewej osłony ukazują się miniaturowe potencjometry regulacji poziomu sygnału poszczególnych kanałów oraz mikroswitche służące do wyboru jednego z czterech zaprogramowanych wcześniej presetów. Do sygnalizacji numeru wybranego presetu służą cztery miniaturowe diody LED. Dodatkowo na panelu DSP umieszczono przełącznik typu DIP switch służący do załączania

TRYBU OSZCZĘDZANIA ENERGII

Działa to mniej więcej tak, że gdy wzmacniacz nie wykryje doprowadzenia sygnału do wybranej pary wejść w ciągu 4 sekund, to uśpi pracę danych torów wzmacniaczy, obniżając w ten sposób poziom pobieranej energii. Wznowienie pracy następuje po czasie rzędu milisekund od pojawienia się sygnału na odpowiednim wejściu.

Przełączniki załączające system oszczędności energii są cztery, bowiem wzmacniacz jest wprawdzie systemem ośmiokanałowym, jednak sterowanie jego jest podzielone na cztery tory dwukanałowe. Wynika to z możliwości mostkowej pracy kanałów wzmacniacza. W takiej sytuacji nie ma dowolności łączenia wyjść w mostek, lecz w tej konfiguracji mogą pracować pary 1-2, 3-4, 5-6 oraz 7-8. Wszystkie te elementy regulacyjne normalnie schowane są pod osłoną i nie są dostępne bez jej demontażu. Jedynym elementem sterowania dostępnym bez zdjęcia osłony jest wyłącznik dodatkowego zasilacza +/- 12 V DC, który może być wykorzystywany do sterowania wejściami wzmacniacza.

Ottocanali 1204 dysponuje tak naprawdę szesnastoma wejściami symetrycznymi. Podstawowe osiem to wejścia liniowe (LINE), natomiast osiem dodatkowych nazwano wejściami AUX. Normalnie wzmacniacz pracuje z wejściami liniowymi, jednak wykonując odpowiednie połączenie na tylnej płycie wzmacniacza i załączając dodatkowe napięcie +/- 12 V przełączamy wejścia wzmacniacza na AUX. Załączaniem tego układu możemy również sterować zdalnie.

NA PRZEDNIM PANELU

a w zasadzie w jego centrum, znajduje się osiem zestawów diod LED, sygnalizujących stany pracy poszczególnych kanałów. Pierwsze dwie diody sygnalizują gotowość wzmacniacza oraz wybór zestawu wejść Line lub AUX. Następne pięć diod mówi o wysterowaniu kanału, ale także ostrzega przed przekroczeniem temperatury wzmacniacza, przesterowaniem oraz wyciszeniem kanału.

TYLNA PŁYTA

to królestwo gniazd wejściowych, wyjściowych oraz sterujących typu Terminal Block.

Oczywiście zacząć trzeba od gniazda zasilania z sieci napięcia przemiennego, zintegrowanego z bezpiecznikiem sieciowym oraz wyłącznikiem zasilania. Dzięki zastosowaniu zasilacza impulsowego wzmacniacz pracuje, bez potrzeby dodatkowego przełączania, w zakresie napięć zasilających 95-265 V AC. Na tylnej płycie znajdują się również wyloty powietrza chłodzącego wnętrze urządzenia. Oczywiście nie może zabraknąć zestawu gniazd wyjściowych oraz dwóch zestawów gniazd wejściowych. Ottocanali 1204 wyposażony jest również w przekaźnikowe wyjścia alarmowe, sygnalizujące zadziałanie zabezpieczeń wzmacniacza. Dodatkowo zamontowano wyjście napięcia pomocniczego +/- 12V DC, wejścia sterowania załączeniem AUX oraz zdalnego ich sterowania. Wzmacniacz wyposażony w procesor DSP ma dodatkowo gniazdo RJ45 portu komunikacyjnego oraz obrotowe przełączniki ustawiania adresu urządzenia w wypadku sterowania więcej niż jednym.

Normalnie każdy z kanałów może pracować obciążeniami 4 lub 8 omów i wtedy dysponuje mocami, odpowiednio, 150 lub 80 W na kanał. W układzie mostkowym moc wzrasta do 300 W przy obciążeniu 8 omów i 150 W przy obciążeniu 16 omów na każdy z czterech kanałów. Jeżeli mówimy, że Ottocanali 1204 jest wzmacniaczem instalacyjnym, to chciałoby się, aby pracował on również w systemie 70 oraz 100V. Konstruktorzy Powersoft wpadli na doskonały pomysł, aby wzmacniacz wyposażyć w opcjonalne transformatory, które montowane są wewnątrz wzmacniacza.

Tak powstał element o nazwie BatFormers. Góa płyta wzmacniacza ma przykręcaną za pomocą wkrętów pokrywę, pod którą znajduje się osiem zworek wykonanych w formie płytek drukowanych, wyposażonych w złącza typu Terminal Block. Wyciągając zworkę można ją zastąpić transformatorem, który wpina się zamiast niej. W ten sposób otrzymujemy wyjście wzmacniacza 70 lub 100V.

BUDOWA WEWNĘTRZNA

Po odkręceniu obudowy widać skomplikowaną konstrukcję wzmacniacza. W większej części jest on zmontowany w technologii SMT z elementów o bardzo małych wymiarach.

Układ wzmacniacza zawiera się na trzech płytach drukowanych. Pierwsza i największa to płytka zawierająca wzmacniacze pracujące w klasie D oraz zasilacz impulsowy, który wyposażony jest w układ PFC. Druga płytka stanowi element wiążący gniazda wejściowe oraz wyjściowe, zawiera układy pomiaru prądów wyjściowych oraz przekaźniki przełączające wejścia i styki alarmowe. Trzecia płytka, a w zasadzie moduł, to DSP oraz interfejs łączności. Płyta wzmacniacza/zasilacza połączona jest z płytą wejść/wyjść za pośrednictwem zworek, które, jak wcześniej wspomniałem, mogą być zamieniane na transformatory BatFormer. We wnętrzu wzmacniacza panuje wzorowy porządek, co nie zaskakuje, bowiem przy takiej skali integracji inaczej być nie może. Swoją drogą chciałbym widzieć w akcji serwis Powersoft przy ewentualnych naprawach.

DSP

Ottocanali 1204 wyposażony w DSP wymaga podłączenia do komputera PC z zainstalowanym oprogramowaniem Armonia, które pozwala na sterowanie on-line poziomami sygnałów poszczególnych kanałów oraz ich wyciszaniem.

Każda z czterech par kanałów wyposażona jest w blok wyboru wzmacniacza, w zależności od konfiguracji. Możliwości jest kilka – każdy kanał może być zasilony sygnałem z „jego” wejścia, zarówno w konfiguracji 8 × mono, jak i 4 × stereo, na wyjście stereofonicznej pary kanałów wysłać sygnał wejścia pierwszego (kanał lewy) lub drugiego (prawy) oraz zmiksować sygnały z obu wejść i jako sygnał mono wysłać na parę wyjść.

Każdy z kanałów wyposażony jest w pięciopasmowy korektor wejściowy. Dla każdego pasma korektora można przyporządkować filtr parametryczny, półkowy, góo- i dolnoprzepustowy, pasmowoprzepustowy, pasmowozaporowy oraz wszechprzepustowy. Drugim blokiem dostępnym dla każdego toru wzmacniacza jest dziesięciopasmowy korektor wyjściowy, wyposażony w filtry Linkwitz-Riley’a, Bessela oraz Butterwortha o zmiennym nachyleniu charakterystyki. Oprogramowanie daje również możliwość zapamiętania ustawień jako czterech presetów, które można wywołać za pomocą mikro-przycisków na przednim panelu procesora.

W PRAKTYCE

Obsługa samego wzmacniacza jest banalna – podłączyć kable wejściowe i wyjściowe, włączyć zasilanie i … voila. Konfiguracja DSP za pomocą programu Armonia też nie powinna nastręczyć większych problemów osobom, które miały do czynienia z jakimkolwiek programem obsługującym wzmacniacz z DSP czy procesor głośnikowy. Ottocanali 1204 nie jest urządzeniem stworzonym do pracy w systemach mobilnych, więc nie eksponowano funkcji obsługowych, a raczej kontrolne. Podczas prób odsłuchowych teoretycznie powinno być słyszalne nieznaczne zawężenie pasma przenoszenia od dołu oraz od góry, porównując brzmienie kanału niskoimpedancyjnego a 100V. Powinno być, pod warunkiem, że dysponuje się zestawem 100-woltowym, którego pasmo przenoszenia zaczyna się poniżej 50 Hz, a nie jest to zjawisko nagminne (ja przynajmniej takim nie dysponowałem). Można więc śmiało założyć, że w 99% aplikacji ewentualne przełączenie się z trybu niskoimpedancyjnego na 100-woltowy będzie całkowicie niezauważalne (a w zasadzie niesłyszalne).

Podczas pracy systemu oszczędzającego energię słychać jego załączenie bardzo cichym puknięciem głośników. Przy systemie rozłożonym w pomieszczeniu raczej będzie to mało słyszalne. Ponowne załączenie kanału, po pojawieniu się sygnału, dokonuje się z pewnym słyszalnym opóźnieniem. Czas załączenia rzeczywiście jest milisekundowy, lecz liczony w setkach niż pojedynczych milisekundach. Czas czuwania 4 sekundy jest całkowicie dobrze dobrany, gdyż wzmacniacz podczas normalnej pracy raczej nie usypia. Osobiście nie stosowałbym tego systemu do kanału wzmacniającego tor mikrofonowy, w którym – z definicji – mogą pojawić się przerwy nieco dłuższe niż 4 sekundy, bowiem po jakimś czasie opóźnienie załączania stałoby się natarczywie zauważalne. Znacznie lepiej sprawdzi się aktywowanie funkcji oszczędzania energii w kanałach, w których odtwarzane są podkłady muzyczne oraz prezentacje multimedialne.

PODSUMOWANIE

Systemy nagłośnienia instalacyjnego wymagają innego podejścia do obsługi wzmacniacza, niż systemy touringowe. Nie ma konieczności częstej korekcji ustawień, bowiem systemy te najczęściej pracują w miarę w stałych warunkach. Stosowanie typowych złącz wejściowych oraz wyjściowych nie ma zastosowania, bowiem zajmują one dużo miejsca, a nie ma tu bynajmniej potrzeby stałego ich rozłączania. Ottocanali 1204 z nawiązką realizuje te zadania, ale to nie koniec. Wyposażenie wzmacniacza w osiem kanałów pozwala na stworzenie kilku stref nagłośnienia. Trzeba również pamiętać o zdwojeniu wejść.

System ograniczania pobieranej mocy jest świetnym rozwiązaniem, zmniejszającym koszty użytkowania. Koszty zmniejsza również zastosowanie w zasilaczu układu PFC. Wzmacniacz wyposażony w DSP można skorygować do potrzeb danego nagłaśnianego pomieszczenia. Wyposażenie wzmacniacza w szereg zabezpieczeń, takich jak termiczne, przed napięciem stałym czy zabezpieczenie przed pojawieniem się sygnałów ponadakustycznych na wejściu lub wyjściu, zwiększa jego niezawodność. Zastosowanie wentylatorów chłodzących o zmiennej prędkości zmniejsza poziom hałasu emitowanego przez wzmacniacz, co może mieć znaczenie np. w instalacjach teatralnych.. Małe gabaryty, a co w tym przypadku ważniejsze możliwość zamontowania transformatorów wyjściowych wewnątrz wzmacniacza, upraszczają system połączeń instalacji. Do tego estetyczne wykonanie. Zalety mówią same za siebie.

Marek Kozik

Więcej informacji o prezentowanym wzmacniaczu, jak i innych produktach firmy Powersoft na stronie inteetowej producenta: www.powersoft-audio.com oraz polskiego dystrybutora: www.soundtrade.pl.