Seeburg i4, i5 i L8j. Pasywne, szerokopasmowe zestawy głośnikowe
Testy
2016-09-29
Słysząc potoczne stwierdzenie „zestaw głośnikowy” widzimy oczami wyobraźni urządzenie często niemałych gabarytów, stojące na statywie lub podwieszone.
A pamiętać należy, że w dzisiejszej dobie nie tylko aplikacje sceniczne wymagają przetwoików sygnału elektrycznego na falę dźwiękową. Dziś w zasadzie w każdym budynku użyteczności publicznej znaleźć można systemy nagłaśniające, wymagające – co naturalne – urządzeń głośnikowych. Zestawy te nie tylko muszą być dyskretne wizualnie, ale również projektowane są tak, aby spełniać określone wymagania mechaniczne oraz akustyczne.
W poprzednim numerze LSI prezentowałem kompaktowy zestaw głośnikowy, „podparty” równie kompaktowym subbasem, niemieckiej firmy Seeburg. Idąc za ciosem chciałbym przyglądnąć się trzem kolejnym zestawom tego producenta – jeszcze mniejszym i jeszcze bardziej dyskretnym wizualnie – zaprojektowanym do użycia w mniej typowych zastosowaniach. Mowa tutaj o konstrukcjach i4 i i5 oraz L8j.
SEEBURG i4 ORAZ i5
Zestawy głośnikowe i4 oraz i5 tworzą odrębną serię produktów firmy Seeburg. i4 to miniaturowy zestaw, oparty na przetwoiku o średnicy 4”. Obudowa zestawu jest wykonana z malowanego na kolor czay profilu ze stopów lekkich. Zewnętrznie stanowi kostkę sześcienną, w której umieszczono głośnik. Przednia ścianka, na której jest on zamontowany, ochrania wytłoczona z ażurowej blachy osłona, polakierowana na kolor obudowy. Tylna ścianka, która wykonana jest w formie płytki duralowej, stanowi panel, na którym zamontowano dwa gniazda Speakon oraz gniazdo Euroblock. Na spodniej ściance obudowy oraz na obu bocznych ściankach znajdują się w sumie trzy gniazda z gwintem M10, służące do montażu zestawu, na przykład na standardowym statywie mikrofonowym lub do szerokiej palety uchwytów.
Jak wspomniałem wcześniej, w konstrukcji tej zastosowano 4-calowy przetwoik włoskiej firmy CIARE, wyposażony w magnes ferrytowy.
Jest to głośnik o impedancji 16 omów oraz mocy 100 W AES. W związku z tym, że i4 to w zasadzie głośnik w obudowie, trudno byłoby doszukiwać się wewnątrz jakiegokolwiek filtru. W zasadzie cały układ elektryczny tego miniaturowego zestawu to równolegle połączone gniazda oraz głośnik. Standardowo i4 wyposażony jest w uchwyt w kształcie litery U, który pozwala na zainstalowanie go przykładowo na ścianie. W ofercie producenta znajduje się również regulowany i nieregulowany uchwyt do montażu na statywie oraz uchwyty do podwieszania.
Większy zestaw i5 w zasadzie zewnętrznie różni się od i4 jedynie gabarytami. I można by na tym zakończyć opis, jednak oko ludzkie łatwo jest zwieść, a i na pierwszy rzut nie wszystko widać. Obudowa zestawu wykonana bowiem jest ze sklejki. Osłona przedniej płyty wygląda identycznie, jak osłona mniejszego zestawu. Zestaw również wyposażono w uchwyt w kształcie litery U, a umieszczone na obudowie trzy gwintowane gniazda M10 pozwalają na takie same zastosowania, jak w zestawie i4.
Na tylnej metalowej płytce również umieszczono dwa gniazda Speakon oraz jedno złącze Euroblock.
W przypadku tego zestawu za jego pracę odpowiada współosiowy głośnik o średnicy membrany równej 5” oraz średnicy wylotu drivera 0,75”. Głośnik, który również jest produkcji włoskiej firmy CIARE, ma magnes neodymowy i dysponuje mocą 120 W AES przy impedancji 16 omów. Wnętrze obudowy zestawu wytłumione jest gąbką. Na gniazdach wewnątrz obudowy zamocowana jest płytka zwrotnicy dzielącej pasmo pomiędzy przetwoiki głośnika.
SEEBURG L8j
jest jednym z sześciu zestawów serii L. Obudowa zestawu wykonana jest w formie zakrzywionej, lekko ugiętej kolumny.
Wykonana jest ze sklejki lakierowanej na kolor czay. Osłona przedniej ścianki pokryta jest czaym materiałem tekstylnym. Na ściankach obudowy rozmieszczono trzy gniazda z gwintem M10 oraz sześć gniazd M6, do wykorzystania w razie podwieszania zestawu. Zestaw do testów został wyposażony w zewnętrzny uchwyt do statywu, który pozwala na zmianę kąta nachylenia zestawu względem audytorium.
Za pracę L8j odpowiada osiem głośników o średnicy membrany 3”.
Głośniki, firmowane przez firmę Seeburg, mają magnesy neodymowe i oferują w sumie 160 W mocy AES przy 16 omach impedancji.
Wewnątrz obudowy nie zastosowano żadnego wytłumienia. Układ elektryczny, podobnie jak w zestawie i4, jest ograniczony do połączenia gniazd z głośnikami. Przyłączeniowe gniazda typu Speakon (sztuk 2) zainstalowano na metalowym panelu, który znajduje się na tylnej ściance urządzenia.
Wszystkie zestawy wykonane są bardzo estetycznie. Lakierowanie ich jest dokładne i solidne, a połączenia elektryczne wewnątrz obudów wykonane są zgodnie ze sztuką. Jeżeli chodzi o kolorystykę zestawów, producent deklaruje możliwość lakierowania obudów na wybrany przez klienta kolor.
BRZMIENIOWO
zestaw najmniejszy (i4) charakteryzuje się dużą wyrazistością, co potwierdziły również wykonane pomiary. Jego zmierzone pasmo przenoszenia zawiera się w przedziale od około 210 Hz do 16 kHz, przy -10 dB. Jego domeną wyraźnie są wysokie tony. Począwszy od 1,2 kHz do 14 kHz pasmo podbite jest w stosunku do reszty przenoszonych częstotliwości o około 5 dB. Poniżej 1,2 kHz zestaw tłumi przenoszone częstotliwości o około 3 dB do częstotliwości 550 Hz. Charakterystyka fazowa, z racji braku zwrotnicy w zestawie, jest łagodna, i tak na prawdę jest charakterystyką przetwoika. Dyspersja sygnału podana przez producenta pokrywa się z naszymi pomiarami. Pokusiłem się o przesłuchanie zestawu i4 z wykorzystaniem subbasu. W takiej konfiguracji wyraźnie słychać brak niskiego środka oraz niskich częstotliwości, które „skleiłyby” brzmieniowo subbas z małym i4. Dlatego też dla uzyskania satysfakcjonującego efektu brzmieniowego w przypadku i4 niezbędna jest pewna korekcja – w zasadzie podcięcie filtrem półkowym o około 5 dB pasma od ok. 1,5 kHz w górę w istotny sposób poprawia liniowość przetwarzania zestawu (plus „ścięcie” górki w okolicy 6,3 kHz, i jest już naprawdę dobrze).
Trochę inaczej sprawa ma się w przypadku zestawu i5. Tutaj mamy do czynienia z szerokopasmowym zestawem, który dosyć liniowo przenosi sygnał i, co równie ważne, z dobrze prowadzoną charakterystyką fazową. Pasmo zestawu i5 zawiera się w granicach od 110 Hz do około 15 kHz przy -10 dB. i5 charakteryzuje się całkiem wyrównanym pasmem, co powoduje, że ucho ludzkie odczuwa jego brzmienie jako nieco „środkowe” z wyrazistą górą – na efekt „środka” wpływa też lekkie podbicie zakresu 1-1,5 kHz. Kierunkowo brzmienie zestawu zmienia się niewiele i proporcjonalnie, co powoduje, że dyspersja sygnału podana przez producenta pokrywa się z pomiarami. Z racji że i5 gra do 110 Hz, lepiej od i4 „komponuje” się z subbasem.
Całkiem innym zestawem jest L8j. Tutaj mamy do czynienia z wyrazistym, co sugeruje, że zapewne podbitym, środkiem – daje się to usłyszeć już od pierwszych taktów odsłuchiwanego materiału. Wokal w nagraniach wybija się mocno na pierwszy plan. Pomiary wykazały, że jego pasmo przenoszenia zawiera się w granicach 150 Hz do około 16 kHz przy -10 dB. Środek pasma przenoszenia jest mocno podbity, tak że częstotliwość około 2 kHz wzrasta w stosunku do poziomu średniego o około 8 dB. Pomiary wykazały, że pasmo od 4,5 kHz do 6,5 kHz jest z kolei stłumione o około 5 dB, zaś góra jest nieco podbita w odniesieniu do przyjętego poziomu średniego. Taka charakterystyka powoduje, że odchylanie słuchacza od centrum zestawu mało wpływa na „degradację” środka, zaś znacznie na ubytki w zakresie góry pasma przenoszenia. Zestaw jednak zachowuje dyspersję podaną przez producenta.
PODSUMOWANIE
Trzy małe zestawy, które różnią się od siebie, i do tego żadnego nie można nazwać uniwersalnym – bo nie takimi miały być. i4 jest zestawem, który będzie pełnił funkcje uzupełniające w większym systemie lub będzie elementem wielopunktowego systemu instalacyjnego. Jego domeną będą na pewno nagłośnienia pomieszczenia z muzyką grającą w tle. Wspomniane funkcje uzupełniające to podniesienie wyrazistości brzmienia czy jako pomocniczy frontfill, czy jako odpowiednio opóźniony zestaw dogłaśniający przestrzenie pod balkonami, balkony itp. miejsca. Jest to na pewno zestaw multimedialny – jak zakwalifikował go producent – czyli sprawdzi się przy przetwarzaniu tak mowy, jak i muzyki. i4 chętnie wykorzystywany jest jako frontfill przez firmy nagłośnieniowe przy wydarzeniach w operach, filharmoniach i teatrach, a także jako pomocniczy zestaw frontfill oraz efektowy. Na stałe można go posłuchać między innymi w krakowskim teatrze Variete (jako zestaw frontfill oraz zestaw monitorowy dla artystów stojących blisko brzegu sceny). Zestaw i4 został również zainstalowany w liczbie ponad 60 sztuk w Sali im. Moniuszki Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w Warszawie jako element systemu wsparcia akustyki AFC3 firmy Yamaha. i5 to z kolei zestaw o bardziej „samodzielnym” brzmieniu. W zasadzie spełni takie same funkcje, co i4, jednak może pracować jako satelita multimedialnego systemu nagłaśniającego, oczywiście doposażonego w subbas.
Całkowicie innym brzmieniem i bardzo konkretnym zastosowaniem charakteryzuje się największy z testowanych zestawów – L8j. Tutaj w moim odczuciu mamy zestaw, który rewelacyjnie sprawdzi się w obiektach sakralnych, salach wykładowych, i generalnie wszędzie tam, gdzie ważne jest wzmocnienie głosu. Zastosowanie falowodów umieszczonych na przedniej płycie obudowy oraz jego łukowe wygięcie powoduje równomiee promieniowanie dźwięku w zakresie od małych do dużych odległości. Dzięki rozbudowanej ofercie produktów serii „L”, charakteryzującej się różną mocą, propagacją pionową oraz możliwością łączenia wszystkich elementów, można dowolnie skonfigurować system w zależności od specyfikacji pomieszczenia.
Wszystkie zestawy służą do nagłaśniania nietypowego, wielopunktowego, gdzie nie sprawdzą się duże, mocne, ale też i „niedyskretne” wizualnie urządzenia nagłośnieniowe. Ważnym ich atutem „mechanicznym” jest również duża propozycja producenta w zakresie dodatkowych akcesoriów, pozwalających nie tylko na różnorakie montowanie zestawów solo, ale również na ich grupowanie.
POMIARYPomiary zostały wykonane w plenerze za pomocą sygnału typu przemiatany sinus. Program pomiarowy REW5.0, mikrofon pomiarowy Audix TR-40, moduł USB Emu Traker Pre. Charakterystyki z wygładzaniem 1/6 oktawy.Funkcja przejścia (transfer function) zestawu Seeburg i4 – u góry charakterystyka amplitudowa, u dołu fazowa. Jak widać, głośnik wymaga pewnej korekcji, a konkretnie podcięcia filtrem półkowym powyżej 1,5 kHz, co pozwoli na uzyskanie w miarę płaskiej charakterystyki amplitudowej. Pasmo przenoszenia zestawu przy -3 dB zawiera się w granicach 300 Hz-16 kHz, a przy -6 dB od ok. 220 Hz do 20 kHz. Charakterystyka fazowa bardzo równa, w paśmie 300 Hz-18 kHz zmienia się tylko w zakresie 0-90 stopni (w paśmie 80 Hz-19 kHz tylko 0-180 stopni).
Funkcja przejścia (transfer function) zestawu Seeburg i5 – u góry charakterystyka amplitudowa, u dołu fazowa. Charakterystyka amplitudowa ma dość płaski przebieg, tylko z niewielkim podbiciem (do 2 dB) w zakresie 1,5-2,5 kHz i wąską „górką” (ok. 5 dB) w okolicy 10 kHz. Pasmo przenoszenia przy -3 dB zawiera się w granicach 120 Hz-14 kHz, a przy -6 dB od ok. 110 Hz do 15 kHz. Charakterystyka fazowa również wyrównana, w paśmie 350 Hz-12 kHz zmienia się ±45 stopni.
Charakterystyka kierunkowa zestawu Seeburg i5 przy pomiarze w osi (granatowa) oraz pod kątem 30 (czerwona) do 45 stopni (zielona). W tym zestawie deklarowana 100-stopniowa dyspersja jest zachowana z nawiązką, ponadto w miarę odsuwania się od osi zestawu charakterystyki „odpadają” proporcjonalnie w stosunku do charakterystyki na osi (oprócz zakresu 6-10 kHz).
Funkcja przejścia (transfer function) zestawu Seeburg L8j – u góry charakterystyka amplitudowa, u dołu fazowa. W przypadku tego zestawu mamy do czynienia z dość „konkretnie” ukształtowaną charakterystyką, z mocnym podkreśleniem pasma 500 Hz-3 kHz oraz podcięciem zakresu 4-7 kHz. Uzyskanie w miarę płaskiej charakterystyki wymaga więc zatrudnienia co najmniej kilku filtrów korektora parametrycznego. Charakterystyka fazowa natomiast całkiem niezła – zmiana fazy o ±45 ma miejsce w zakresie od ok. 600 Hz do ok. 14 kHz.
Charakterystyka kierunkowa zestawu Seeburg L8j przy pomiarze w osi (granatowa) oraz pod kątem 30 (czerwona) do 45 stopni (zielona). Jak widać, „ubywanie” wysokich częstotliwości w miarę zwiększania kąta odsłuchu następuje dość istotnie w zasadzie dopiero powyżej 4 kHz. Dzięki temu zrozumiałość mowy jest stosunkowo duża nawet przy większych kątach odsłuchu.
Charakterystyki amplitudowe systemu złożonego z zestawu basowego Seeburg G Sub1201 dp+ i zestawu i5 (niebieska) oraz i4 (różowa) – poziom sygnału subbasu -6 dB w stosunku do zestawów i4 i i5. Jak widać, subbas nawet przy ustawieniu poziomu sygnału na najmniejszą wartość, dość istotnie „góruje” nad „kostkami” i4 i i5, stąd też jeden taki sub może bez problemu współpracować z 2, a nawet 4 głośnikami i4 oraz i5.
|
Marek Kozik
Więcej informacji o prezentowanych urządzeniach oraz dostępnych dla nich akcesoriach można znaleźć na stronie inteetowej producenta: www.seeburg.net oraz polskiego dystrybutora: www.goryckisznyterman.com.
INFORMACJE: i4 i5 Dostarczył: |
