Crown XTi 4002 - Wzmacniacz z DSP

W dziedzinie wzmacniaczy trzeba powiedzieć szczerze, że era prostych konstrukcyjnie urządzeń typu zasilacz i dwie końcówki mocy w zasadzie zanikła.

Obecnie wzmacniacze pracują w klasach oferujących większą sprawność, przy mniejszych stratach cieplnych oraz gabarytach i wadze. Rynek jednak wymusza na konstruktorach zaspokajanie wszystkich sektorów odbiorców. Pamiętać bowiem trzeba, że oprócz dużych firm organizujących wielkie eventy, są również te mniejsze. W związku z tym potrzebne są konstrukcje o mniejszych możliwościach i – co jest także istotne – cenie. Za tym jednak powinna iść nie tylko niższa cena sprzętu, ale takie przemyślenie konstrukcji, aby wraz z nią nie spadła drastycznie jakość urządzenia. Sprawa jest tym trudniejsza, kiedy dana firma ma w swojej ofercie mocne konstrukcje o ustalonej pozycji. Dobrym przykładem jest tutaj firma Crown, która w swojej ofercie ma wzmacniacze o różnych mocach oraz konstrukcjach mogących zadowolić każdego odbiorcę. Jedną z serii wzmacniaczy do instalacji przenośnych jest

XTI 2

Jest to seria, która spełnia tezy mojego przydługiego wstępu. Wzmacniacze tej serii charakteryzują się średnimi mocami, zawierającymi się w przedziale od 275 do 2.100 W (przy 4 omach na kanał), jednakowoż bardzo solidnym brzmieniem oraz możliwością jego modyfikacji. W tym artykule przyjrzymy się jednemu z przedstawicieli tej serii, będącym mniej więcej w połowie „stawki” (jeśli chodzi o oferowaną moc), czyli

XTI 4002

Jest to wzmacniacz, który w konfiguracji dwukanałowej może dostarczyć mocy rzędu 1.600 W przy 2 omach obciążenia, zaś w konfiguracji mostkowej 3.200 W (4 Om). Konstrukcja jego zawarta jest w obudowie o wysokości 2U. Obudowa wzmacniacza wykonana jest ze stalowej blachy, lakierowanej na czay, matowy kolor. Przednią jej część stanowi panel odlany ze stopu lekkiego, polakierowany na kolor szary. Trawiona powierzchnia przedniego panelu wraz z matowym lakierem tworzy wrażenie solidnej i mocnej konstrukcji. Dzięki temu, że przód stanowi odlew, konstruktorzy mogli popuścić wodzę fantazji plastycznej i atrakcyjnie wyrzeźbić jej formę. Superatą tego rozwiązania jest wygospodarowanie w jej formie dwóch solidnych uchwytów transportowych.

W centralnej części panelu umieszczono wszelkie elementy związane z obsługa wzmacniacza. Znajdują się tam dwa potencjometry poziomu sygnału poszczególnych kanałów, granatowy wyświetlacz LCD wskazujący wybrane funkcje, presety oraz ustawienia procesora DSP. Oczywiście umieszczone zostały również trzy duże i wygodne przyciski, służące do wyboru nastaw menu, oraz dwa linijkowe wskaźniki LED. Wskaźniki nie stanowią klasycznych mieików wysterowania, a są zespołem kontrolek pokazujących stan pracy kanałów wzmacniacza, na które składa się dioda sygnalizująca gotowość wzmacniacza do pracy, doprowadzenie sygnału do wejścia kanału, dwie diody wysterowania sygnału, dioda przesterowania oraz kontrolka układu ograniczającego moc wzmacniacza po wystąpieniu jego przegrzania. Z prawej strony panelu umieszczono wyłącznik zasilania sieciowego, a w góej części wyprofilowano otwory wlotowe powietrza chłodzącego radiatory.

Na tylnej płycie obudowy znajduje się gniazdo zasilania sieciowego w formie znanej z komputerów klasy PC. Wyjścia kanałów wyprowadzone są jako cztery zaciski kolumnowe oraz dwa gniazda Speakon. Z prawej strony tylnej płyty znajdują się dwie pary gniazd XLR, wejściowych i wyjściowych (Link). Obok wejść zamontowano gniazdo USB łącza HIQnet, które w przypadku wzmacniacza XTi 4002 odgrywa ważną rolę. W centralnej części tylnej płyty umieszczono wentylator wymuszonego chłodzenia radiatorów. System wentylacji może pracować w trzech trybach, wybranych przez użytkownika w zależności od przewidywanego obciążenia.

WEWNĄTRZ

wyróżniają się dwa podstawowe bloki. Pierwszy to impulsowy zasilacz, zaś drugi to płyta drukowana, na której znajduje się całość elektroniki, tak sterującej, jak i końcówek mocy. W centralnej części widać radiatory stopni końcowych mocy, pracujących w klasie AB. Od razu widać, że udział ludzi w montażu wzmacniaczy serii XTi 2 jest niewielki. Płyty drukowane montowane są w procesie automatycznym i pozostaje w zasadzie montaż elektroniki w obudowie. Wewnątrz panuje idealny porządek, który wynika z minimalnej liczby połączeń, a całość konstrukcji jest estetyczna i przemyślana.

PRACA

Po załączeniu zasilania urządzenie przeprowadza self test zasilacza oraz wzmacniacza, po czym – po wygaśnięciu stanów nieustalonych – zapala się kontrol ka zasilania na przednim panelu.

Menu wzmacniacza podzielone jest na dwa podstawowe bloki. Pierwszy to blok wyboru presetów, zaś drugi to blok konfiguracji procesora DSP. W bloku presetów zaprogramowane jest pięć programów fabrycznych oraz istnieje możliwość zapamiętania 45 własnych ustawień. Presety fabryczne pozwalają na szybką standardową konfigurację wzmacniacza do pracy z różnymi rodzajami zestawów głośnikowych. Blok konfiguracji DSP pozwala z kolei na użycie części przygotowanych z góry nastaw. W celu modyfikacji wszystkich nastaw DSP potrzebne jest podłączenie wzmacniacza do komputera PC i użycie oprogramowania „ System Architect”.

Procesor zaimplementowany we wzmacniaczu XTi 4002 pozwala na konfigurację wejść wzmacniaczy jako pary stereo, sumy mono kanałów oraz „Y”, oferuje crossover, na który składają się filtry dolno oraz góoprzepustowe Butterwortha o nachyleniu 6, 12, 18, 24 lub 48 dB/okt oraz Linkwitz-Riley o nachyleniu 24 lub 48 dB/okt, sześciopasmowe korektory parametryczne na każdym wejściu, ośmiopasmowe na wyjściach. W blokach korektorów modyfikacji podlega częstotliwość środkowa filtra, czułość oraz jego dobroć. Sygnał w każdym z kanałów można opóźnić (delay) oraz załączyć limiter. W procesorze również ustawiamy tryb pracy wzmacniacza, jako stereo lub w mostku. Te wszystkie parametry, jak wspomniałem, są dostępne dla użytkownika za pośrednictwem oprogramowania System Architect. Co zaś jest dostępne z pozycji panelu czołowego?

Przede wszystkim można konfigurować wejścia wzmacniacza, włączyć/wyłączyć crossover lub wybrać jeden z sześciu gotowych filtrów. Bloki korektorów parametrycznych można jedynie załączać lub wyłączać. Opóźnienia (delay) ustawiane z panelu zawierają się w granicach od 1 do 50 ms, z tym że od 10 do 50 ms w krokach co 10 ms. Z kolei ustawienia parametrów limitera ograniczone są do zakresu od -0,5 do -40 dB, w krokach co 0,5 dB. Z pozycji panelu można też oczywiście skonfigurować wzmacniacz jako stereo lub mostek.

Obsługa XTi 4002 nie nastręcza wielkich trudności. Menu nie jest zbytnio rozbudowane, co pozwala na dość szybką orientację „w terenie”. Opisy wokół gniazd oraz znajdujące się na przednim panelu są jasne, tak że od razu wiadomo jak podłączyć wzmacniacz oraz co wskazują poszczególne wskaźniki. Zastosowany wyświetlacz LCD jest oszczędny, w dobrym tego słowa znaczeniu. Obraz jego nie jest przepakowany i jest jednoznaczny, co od razu mówi jakie funkcje są załączone. Początkowo zaskakuje brak możliwości ingerencji w niektóre ustawienia procesora. Wątpliwości rozwiewa instrukcja obsługi, która jednak nie jest dostępna w języku polskim.

Praca wzmacniacza nie budzi żadnych zastrzeżeń. Dźwięk jest czysty i ma, potocznie mówiąc, „kopa”. Przy pracy w konfiguracji „subbas” nie odczuwa się odsłuchowo niepożądanych zniekształceń.

PODSUMOWANIE

Wzmacniacz o dobrych parametrach, do małych plenerów oraz nagłośnień wewnątrz pomieszczeń, który nie byłby bardzo ciężki, dysponowałby zapasem mocy oraz miał możliwość modyfikacji brzmienia. Takie właśnie, w moim odczuciu, są wzmacniacze z serii XTi 2 firmy Crown. Firma, dzięki wyobraźni konstruktorów, przystosowała jedną z podstawowych konfiguracji wzmacniacza do pracy z niemałymi mocami, przy ograniczonych gabarytach radiatorów. Zastosowała wydajne zasilanie impulsowe, dostarczające wystarczającą ilość energii oraz wydatnie zmniejszające wagę urządzenia. Zainplementowanie DSP-ka pozwala na uniwersalne zastosowanie wzmacniacza w aplikacjach oraz sterowanie dowolnym zestawem głośnikowym.

Konstrukcja oraz wykonanie wzmacniacza XTi 4002 jest nadzwyczaj profesjonalne. Oczywiście nie może zostać przemilczana możliwość zarządzania pracą wzmacniaczy z poziomu komputera PC. Wzmacniacz XTi 4002 jest nie tylko nafaszerowany nowoczesnymi rozwiązaniami, acz z drugiej strony nie przyprawia o zawrót głowy mniej zaawansowanych w sztuce nagłaśniania użytkowników, ale, co najważniejsze, cieszy ucho, a także i oko.

Marek Kozik

Więcej informacji o prezentowanym wzmacniaczu oraz innych produktach firmy Crown na stronie producenta: www.crownaudio.com oraz polskiego dystrybutora: www.essaudio.pl.