Olympus LS-12 i LS-14. Cyfrowe rejestratory audio

Ale chwila, przecież to nie ten czas, gdy reporterzy z pieczołowitością zapisywali każde słowo spływające z ust polityka, celebryty czy gwiazdy. Dziś żyjemy w erze dyktafonów czy, jakby inaczej powiedzieć, mniej lub bardziej profesjonalnych rejestratorów cyfrowych. Urządzenia te pozwalają nie tylko na zapis głosu, ale rejestrację koncertu czy zwykłej próby zespołu muzycznego. Oczywiście przydatny rejestrator, a słowa „przydatny” użyłem tutaj celowo, powinien oprócz możliwie wysokiej jakości zapisu charakteryzować się maksymalnie prostą obsługą. Znana japońska firma Olympus, która w swojej bogatej ofercie ma również profesjonalne rejestratory dźwięku, wypuściła na rynek dwie bliźniacze konstrukcje o symbolach LS-12 oraz LS-14.

LS-12 i LS-14

wyglądają w zasadzie identycznie. Mieszczą się w obudowie wykonanej z tworzywa sztucznego. Obudowa swobodnie mieści się w dłoni, co czyni rejestratory bardzo poręcznymi. W celu ich odróżnienia LS-12 jest polakierowany na kolor grafitowy, zaś LS-14 jest po prostu czay. Obudowa wykonana jest w formie prostopadłościanu z wykonaną ramką w góej części, na której zamontowano mikrofony. W tym miejscu ukazuje się pierwsza różnica pomiędzy urządzeniami – LS-12 wyposażono w dwa mikrofony X-Y, pracujące w układzie stereo, zaś LS-14 w trzy mikrofony pracujące w układzie, który producent nazywa TRESMIC.

LS-14 może oczywiście pracować w klasycznym układzie stereo, ale dodatkowy mikrofon dookólny wzbogaca nagranie o tło dźwiękowe. Dodatkowo zastosowanie układu TRESMIC poszerza pasmo zapisywanego materiału, a co za tym idzie zwiększa wieość zapisu.

Tylna ścianka rejestratorów wyposażona została w głośnik służący do odsłuchu zapisanego materiału, gniazdo gwintowane o standardzie fotograficznym oraz pojemnik na baterie. Rejestratory zasilane są z dwóch baterii LR6-AA, ale mogą być zasilane za pomocą dwóch akumulatorków Ni-MH. Producent podaje, że czas pracy (nagrywania) przy zasilaniu bateriami alkaicznymi wynosi 46 godzin. Ja miałem okazje męczyć urządzenia około 8 godzin i nie było widać spadku napięcia na wskaźniku urządzenia. Opcjonalnie można rejestratory wyposażyć w zasilacze sieciowe, które dostarczają zasilanie za pośrednictwem gniazda USB. Tylną ściankę obudowy wyposażono również w maleńkie nogi gumowe, które skutecznie izolują rejestratory od blatu, na którym leżą, oraz ograniczają możliwość przesuwania urządzeń po nim.

Na lewym boku rejestratorów zamontowano gniazdo jack 3,5 mm służące do podłączenia słuchawek stereo, gniazdko jack 2,5 mm do podłączenia opcjonalnego przewodowego zdalnego sterowania, gniazdo mini USB oraz mikroprzełącznik pełniący funkcję wyłącznika zasilania oraz wyłącznika blokowania przycisków rejestratorów.

Na prawym boku zainstalowano dwa gniazda jack 3,5 mm. Pierwsze służy do podłączenia zewnętrznego mikrofonu, zaś drugie jako wejście liniowe, bowiem tak LS-12 jak i LS-14 mogą nagrywać sygnał liniowy. Obok gniazd wejściowych umieszczono również gniazdo zewnętrznej karty SD lub SDHC. Rejestratory obsługują karty pamięci o pojemnościach od 512 MB do 32 GB.

Oczywiście karta pamięci zwiększa czasy możliwego zapisu, jednak rejestratory wyposażono w wewnętrzną pamięć. W tym miejscu trzeba wspomnieć o drugiej różnicy pomiędzy typami. Mianowicie LS-12 dysponuje pamięcią o pojemności 2 GB, zaś LS-14 4 GB. W lewym dolnym rogu obudowy umieszczono uchwyt do przymocowania paska naręcznego.

PRZEDNIA PŁYTA

rejestratorów wykonana jest z powierzchniowo utwardzanego tworzywa przezroczystego. W góej części płytki znajduje się monochromatyczny graficzny wyświetlacz LCD.

Bezpośrednio pod nim umieszczono trzy przyciski funkcyjne. Ich zastosowanie zmienia się w zależności od trybu pracy rejestratorów, zaś ich aktualne funkcje opisywane są na wyświetlaczu LCD. Ponad wyświetlaczem umieszczono diodę LED sygnalizującą przesterowanie sygnału nagrywanego. Poniżej przycisków funkcyjnych umieszczono trzy przyciski, znane z każdego rejestratora, a mianowicie Play, Stop oraz Rec. Przyciski są okrągłe, dokładnie opisane, zaś przycisk Rec dodatkowo podświetlany podczas nagrywania lub pauzy w nagrywaniu.

Poniżej zamontowano cztery przyciski wykonane w formie pierścienia, z piątym przyciskiem OK w środku. To takie rozwiązanie znane z aparatów fotograficznych. Służą one do poruszania się w menu rejestratorów, zmiany głośności odsłuchu, zmiany czułości sygnału nagrywanego oraz oczywiście do przewijania nagrań. Obok przełącznika pierścieniowego zamontowano przycisk Menu pozwalający na zmianę ustawień rejestratorów. Na przedniej płycie rejestratorów znajduje się również przycisk Erase, służący do kasowania nagrań czy folderów znajdujących się w pamięci. W dolnym prawym rogu umieszczono pokrętło przełącznika trybów pracy rejestratorów.

Urządzenia są bardzo estetycznie wykonane. Design sprawia wrażenie solidności urządzeń. Wszelkie opisy i oznaczenia wykonane są wyraźnie i są jednoznaczne, tak że trudno pomylić funkcje przełączników.

NA CZYM POLEGA WYŻSZOŚĆ NOWYCH REJESTRATORÓW NAD POPRZEDNIKAMI

W pierwszym rzędzie na prostocie obsługi oraz na dostępności nagrywania. Po załączeniu zasilania obydwa rejestratory, po zareklamowaniu producenta na ekranie, przechodzą w tryb zapisu i wystarczy nacisnąć REC, aby rozpoczęło się nagrywanie. Nagrywanie nastąpi w zależności od wybranego trybu pracy.

W trybie Quick rejestratory zaczynają nagrywanie natychmiast, z możliwością oczywiście wstecznego nagrywania buforowego. Na ekranie LCD dostępny jest czas nagrania, nazwa pliku, godzina, wskaźniki wysterowania oraz ikona metronomu z wybranym tempem, jeżeli został uruchomiony. W trybie Manual nagrywanie nastąpi po dwukrotnym naciśnięciu REC, a to dlatego, iż w trybie tym możemy ręcznie wybrać poziom nagrywanego sygnału. Po naciśnięciu nagrywania rejestrator LS-12, jak i LS-14 wchodzi w tryb pauzy, co daje możliwość regulacji czułości, po czym ponowne wciśnięcie nagrywania rozpoczyna je.

W trybie Smart nagrywanie rozpocznie się automatycznie po upłynięciu czasu „Smart”, w którym to rejestratory – w zależności od natężenia dźwięku – automatycznie dostosowują poziom zapisu. Czas „Smart” można zmieniać – dostępne są nastawy 10 sek, 30 sek, 1 min oraz „ciągłe”. Przy wyborze pewnego z góry ustalonego czasu poziom nagrania wynikał będzie z próbek pomiarowych, które rejestratory zapiszą w tym czasie. Przy wyborze ustawienia „ciągłe” rejestratory mierzą próbki do momentu powtóego naciśnięcia przycisku Rec, który uruchamia nagrywanie.

To są podstawowe tryby pracy rejestratorów LS-12 oraz LS-14, ale producent wyszedł naprzeciw instrumentalistom, którzy również mogą korzystać z rejestratorów, i wyposażył je w chromatyczny tuner, służący do strojenia instrumentów. Można dokonywać zmiany stroju tunera w zakresie od 435 Hz do 445 Hz.

MENU USTAWIEŃ

rejestratora jest równie nieskomplikowane, jak cała obsługa urządzenia. W menu wyróżnia się cztery podstawowe bloki. Pierwszy to menu nagrywania, drugi to menu odtwarzania, trzeci to menu LCD i dźwięków, zaś czwarty to menu ustawień SETUP. W menu Nagrywania można zmieniać czułość mikrofonów, załączać limiter sygnału, zmieniać format zapisu pomiędzy PCM a MP3 oraz zmieniać jakość zapisu. Można również załączyć filtr góoprzepustowy, napięcie fantomowe mikrofonu zewnętrznego oraz nagrywanie buforowe przed naciśnięciem REC. W menu nagrywania można załączyć podsłuch nagrywanego materiału, zmieniać czas Smart oraz ustawienia metronomu. W menu rekordera LS-14 jest jedna funkcja więcej, związana z systemem TRESMIC. Można wybrać zapis pochodzący z trzech mikrofonów lub klasyczny stereo.

W menu odtwarzania można wybrać, czy odtwarzamy jeden plik, czy cały folder. Można załączyć również funkcję odtwarzania w kółko oraz ustawić interwał przewijania, tak do tyłu, jak do przodu z osobna.

W menu Wyświetlacza oraz dźwięków można dobrać czas podświetlenia LCD oraz jego kontrast. Wspomniałem, że rejestratory wyposażone są we wbudowany metronom. Projektanci wyposażyli go w dwie diody LED, obrazujące jego pracę. Dźwięk metronomu, co jest logiczne, słychać tylko w słuchawkach. W menu wyświetlacza i dźwięków można wyłączyć diody metronomu. Wybieraniu funkcji towarzyszy dźwięk. Głośność tego dźwięku również można regulować z menu. Można dokonać wyboru języka interfejsu, a dodatkowo w rejestratorze LS-14 załączyć potwierdzanie wyborów komentarzami głosowymi.

W ostatnim menu, nazwanym Setup, można zmieniać pamięć zapisu, czas zadziałania systemu oszczędzania energii, ustawienia daty i godziny, ustawienia USB czy formatowania pamięci zapisu. Rejestratory wyposażone są również w proste funkcje edycyjne. Rejestrator LS-14 jest tutaj również nieco lepiej wyposażony, może bowiem wycinać z nagrania fragment i zapisywać go jako nowy plik.

W DZIAŁANIU

Tak rejestrator LS-12, jak i LS-14 są wymarzonymi urządzeniami nie tylko w pracy reporterskiej, ale i podczas rejestracji prób czy domowych nagrań. Obsługa ich jest bardzo prosta i dla średniozaawansowanego użytkownika nie wymaga czytania instrukcji. Zapisywany dźwięk jest klarowny i wieie oddający nagrywany materiał. Oczywiście nagrania wykonane w systemie TRESMIC nieco różnią się od klasycznego stereo. Odsłuchowo jest w nich więcej tła, a co za tym idzie przestrzeni. W pracy stereo dwa bliźniacze rejestratory w moim odczuciu niczym się nie różnią. Oczywiście bez zastosowania zewnętrznej karty SD na rejestratorze LS-12 można zapisać mniej materiału. Zapisywanie materiału w formacie WAV daje jeszcze jedną unikalną możliwość, a mianowicie tzw. Overdubbing. Nagrywamy instrument nr.1 z metronomem, a następnie na tym nagraniu dogrywamy instrument nr. 2, nr. 3, wokal, itd. Każda dograna wersja jest zapisywana w odrębnym pliku, czyli można bez problemu się cofnąć i nagrać materiał jeszcze raz. Genialnie prosta, a fajna funkcja, którą można wykorzystać np. przy tworzeniu nowej kompozycji.

REASUMUJĄC

Oba rejestratory są bardzo wygodne oraz proste w użyciu. Oczywiście LS-14 daje nieco lepsze efekty brzmieniowe nagranego dźwięku oraz możliwość dłuższego zapisu. Pozostałe drobne różnice oprogramowania można pominąć i zakwalifikować jako „fajerwerki”.

LS-12 oraz LS-14 to rzeczywisty postęp na drodze do łatwego i szybkiego rejestrowania dźwięku. Konstrukcje te dają naprawdę doskonałe możliwości przy niewielkich gabarytach. Lekkie, bardzo estetyczne, poręczne, proste w obsłudze i szybkie w reakcji – to podstawowe cechy rejestratorów Olympusa. Prawdziwie japoński projekt godny polecenia.

Marek Kozik

Więcej informacji o prezentowanych rejestratorach oraz innych produktach firmy Olympus na stronie inteetowej producenta: www.olympus-global.com oraz polskiego przedstawiciela: www.olympus.pl.