Pol-Audio SLA - Odświeżona seria zestawów wyrównanych liniowo

Firma nagłośnieniowa zaś musi taki system nabyć, bo tego z kolei wymagają od nich ich klienci. Pominiemy w tym artykule kwestię czy systemy line array to ósmy cud świata, przydatne choć przereklamowane narzędzie, czy totalna porażka - przyjmiemy zasadę, którą kieruje się większość producentów i firm nagłośnieniowych - skoro klient tego od nas wymaga, musimy to mieć, jeśli chcemy w dalszym ciągu liczyć się na rynku. Taką zasadą zapewne kierował się również pan Leszek Polanowski, kiedy początkiem XXI wieku zadecydował o zaprojektowaniu i wdrożeniu do produkcji pierwszego systemu liniowego jego firmy Pol-Audio. Ale może po kolei.

LESZEK POLANOWSKI

To nazwisko, które każdemu, kto choć trochę "siedzi" w branży muzyczno-nagłośnieniowej, jest dobrze znane, a przynajmniej nieobce. Od wczesnej młodości podejmował on próby konstruowania urządzeń elektroakustycznych, czego naturalną kontynuacją były studia, jakie podjął końcem lat 70. ubiegłego stulecia na Wydziale Elektroniki Politechniki Wrocławskiej.

SLA 208M ND zbudowany jest w oparciu o dwa 8-calowe głośniki z dwucalową cewką oraz dwa głośniki planarne 4” x 1”, z cewką o średnicy 1,75”.

SLA 208M ND, dzięki kompaktowym wymiarom i niewielkiej wadzie, jest jednym z najmniejszych systemów liniowych w Europie.

Jako datę początkową jego działalności na rynku muzycznym można przyjąć rok 1982 - już wtedy w jego głowie zrodził się pomysł stworzenia własnej marki, czego efektem finalnym było powstanie firmy Pol-Audio. Wcześniej jednak, gdy w latach 1983-84 pracował jeszcze w telekomunikacji, założył mały warsztat rzemieślniczy. Ok roku 1986 przeniósł swoją działalność rzemieślniczą do Warszawy, gdzie powstał jeden z pierwszych prywatnych sklepów muzycznych i przy nim zakład usługowoprodukcyjny na pełen etat.

POL-AUDIO

W obecnej formie Pol-Audio istnieje od 1992 roku i przez cały ten czas jest zarządzana przez Leszka Polanowskiego. Nie tylko zarządza - jest on również głównym pomysłodawcą i projektantem produkowanych tam systemów i zestawów głośnikowych. Obecna działalność firmy koncentruje się na trzech polach: produkcja systemów głośnikowych, sprzedaż własnych oraz dystrybuowanych urządzeń (Coda Audio, Powersoft, Xilica, 18Sound, BMS, Altair, Optogate) i świadczenie usług w zakresie obsługi technicznej różnego rodzaju wydarzeń kulturalnych, z naciskiem na nagłośnienie - przy czym realizowane jest ono wyłącznie w oparciu o urządzenia własnej produkcji (oczywiście mam tu na myśli systemy głośnikowe).

W pierwszej z wymienionych kwestii, która w tym artykule jest dla nas najbardziej interesująca, Pol-Audio zajmuje się produkcją każdego rodzaju systemów głośnikowych, które mogą się przydać na estradzie. Są to monitory, satelity, zestawy pełnopasmowe i basowe, a także to, o czym będzie za chwilę mowa, czyli systemy liniowe: zarówno koncertowe, jak i konferencyjne. W sumie, w ofercie znajduje się około 50 modeli zestawów głośnikowych. Firma zajmuje się też projektowaniem i wykonywaniem systemów na indywidualne zamówienie klienta. Przy projektowaniu wszystkich wymienionych komponentów systemów nagłośnieniowych Dział Projektowy posługuje się programami komputerowymi, za pomocą których każdy nowy produkt jest testowany. Tymi specjalistycznymi programami są CLIOwin 7, SIA SmaartLive 5 i AMS.

LINE ARRAY

Początki systemów liniowych firmy Pol-Audio datują się około roku 2000. Wraz ze wzrostem zainteresowania zestawami tego typu pan Leszek stworzył kilka projektów systemów liniowych. Pierwszy z nich nosił nazwę LA 800 i powstał około roku 2002. Do dziś system ten, z kilkoma modyfikacjami, jest wykorzystywany w firmie ze względu na stosunek możliwości do rozmiaru i łatwość montażu. Potem przyszła kolej na systemy koncertowe, i tak w ofercie Pol-Audio pojawiły się systemy SLA 208 i SLA 210.

Moduły 208-mek wyposażone są w specjalnie zaprojektowane, wymienne płetwy, które pełnią funkcję tuby dla planarnego głośnika wysokotonowego (standardowo dwa zestawy, pozwalające ograniczyć poziome rozproszenie do 30 lub 60 stopni, indywidualnie dla każdej strony).

W ubiegłym roku zapadła decyzja o "odchudzeniu" dwóch systemów z serii SLA: SLA 210 CX oraz SLA 208 ND. Przeprojektowane zostały obudowy oraz zastosowano komponenty neodymowe, dzięki czemu waga i rozmiar tych modeli zostały zmniejszone. W ten sposób powstały ich nowsze wersje: SLA 210 CX ND i SLA 208M ND, pojawił się też moduł SLA 112, zbudowany w oparciu o 12-calowy woofer. Przejdźmy jednak do konkretów.

SLA 208M ND

To najmniejszy z trzech oferowanych systemów liniowych, który po ubiegłorocznym "odchudzeniu" stracił dodatkowe prawie 5 kg wagi i co nieco z każdego wymiaru. Moduł 208M ND zbudowany jest w oparciu o dwa 8-calowe głośniki z dwucalową cewką oraz dwa głośniki planarne 4" × 1", z cewką o średnicy 1,75". Zastosowane przetworniki, podobnie jak w pozostałych systemach z serii SLA, pochodzą od renomowanych producentów: niemieckiej firmy BMS oraz włoskiej 18Sound. Są to oczywiście głośniki wyposażone w neodymowe układy magnetyczne, co znacząco wpływa na stosunkowo niewielką wagę systemu.

Warto przy okazji wspomnieć słów kilka o głośnikach planarnych. Są to przetworniki przypominające zwykłe drivery ciśnieniowe i rzeczywiście dysponują one takim samym układem magnetycznym i cewką. Różnica natomiast uwidacznia się, gdy przyjrzymy się wylotowi (oczywiście taki przetwornik planarny pracuje jako całość, nie można ot tak sobie oddzielić napędu od falowodu, a więc przyjrzeć możemy się tylko wirtualnie) - brak jest kopułki i tych elementów, które znajdziemy w klasycznym driverze.

W połączeniu zaś z odpowiednio ukształtowanym falowodem emituje fale planarną, czym z kolei przypomina przetwornik wstęgowy. Zastosowane w 208M ND głośniki planarne to BMS 4510 ND, oferujące 80 W mocy AES i skuteczność rzędu 112 dB (1 W/1 m). "Wyjście" głośnika stanowi prostokątna gardziel o przekroju 4" × 1" (101,6 × 25,4 mm). Finalnie moduł systemu SLA 208M ND pracuje w paśmie od 65 Hz do 20 kHz, z mocą/skutecznością równą 150 W/114 dB (wysokie częstotliwości) i 400 W/98,5 dB (niskie-średnie częstotliwości).

Atutem konstrukcji są specjalnie zaprojektowane, wymienne płetwy, które pełnią funkcję tuby dla planarnego głośnika wysokotonowego. Każdy system standardowo wyposażony jest w dwa zestawy tego typu elementów, które pozwalają ograniczyć poziome rozproszenie do 30 lub 60 stopni, indywidualnie dla lewej i prawej strony. Dzięki temu możliwe jest konfigurowanie rozproszenia systemu od 60 do 120 stopni, w zależności od zapotrzebowań akustycznych poszczególnych projektów. SLA 208M ND, dzięki kompaktowym wymiarom (270 × 620 × 380 mm) i niewielkiej wadzie (15 kg), jest jednym z najmniejszych systemów liniowych w Europie.

SLA 112

Jest systemem w układzie niesymetrycznym - pojedynczy neodymowy woofer o średnicy 12" z 3-calową cewką plus dwa 1-calowe drivery BMSa (cewka o średnicy 1,75"). Przetwornik wysokotonowy, jak wszystkie drivery tego producenta, ma na wyjściu pierścień zamiast kopułki, dzięki czemu może zejść bardzo nisko - pasmo przenoszenia rozpoczyna się już od 500 Hz, przy czym zalecany punkt podziału pasma wynosi 800 Hz.

SLA 112 jest systemem w układzie niesymetrycznym – pojedynczy neodymowy woofer o średnicy 12” plus dwa 1-calowe drivery.

Wszystkie opisywane systemy są zintegrowane z odpowiednim osprzętem pozwalającym na flajowanie lub stakowanie połączonych w pionowe klastry modułów.

Pod tym względem bije na głowę nawet drivery wyposażone w 3-calową cewkę i wylot 1,4". Drivery współpracują z dzielonym hornem projektu Leszka Polanowskiego, w którym, dzięki małemu kątowi rozproszenia w pionie, ograniczone zostały szkodliwe interferencje między sąsiadującymi modułami. Z kolei rozproszenie poziomie wynosi 90°.

Pojedynczy moduł SLA 112, przy swojej wadze 30 kg i wymiarach 400 × 650 × 480 mm, oferuje 160 W mocy AES w sekcji wysokotonowej (przy skuteczności 115 dB) i 400 W w sekcji nisko-średniotonowej (98 dB skuteczności), grając w paśmie 50 Hz-19 kHz. Wykorzystanie 6 sztuk tego modelu na stronę pozwala na nagłośnienie koncertu dla od 3 do 5 tysięcy osób, zaś 12-calowy głośnik sprawia, że w przypadku wydarzeń kulturalnych niewymagających mocno zaakcentowanego basu system SLA 112 poradzi sobie bez wsparcia subwooferów.

SLA 210 CX ND

Jest na razie największym przedstawicielem serii SLA, aczkolwiek pan Leszek ma w "zanadrzu" jeszcze większy system, którego jednak na razie nie zdecydował się wypuścić na rynek. Co prawda SLA 112 ma większy, bo 12-calowy woofer, ale 210-tka dysponuje dwoma 10-calowymi głośnikami nisko-średniotonowymi, co w sumie sprawia, że moduł jest większy, jeśli chodzi o szerokość (300 × 940 × 630 mm), i nieco cięższy (34,5 kg) od 112-tki.

Wspomniane 10-calowe woofery (z 3-calową cewką) uzupełnia współosiowy głośnik BMS - 3,5" + 1", również neodymowy, współpracujący ze specjalnie dla tego modelu zaprojektowaną tubą. Podział pasma pomiędzy komponentami koaksjalnego przetwornika jest pasywny, w punkcie 6,3 kHz, zaś podział miedzy pasmem niskim a średnio-wysokotonowym dokonywany jest przed wzmacniaczem - zalecana wartość w granicach 600-900 Hz.

Tak więc system ten, jako jedyny z opisywanych, jest układem trójdrożnym. SLA 210 CX ND jest systemem szczególnie predestynowanym do nagłaśniania dużych koncertów i innych wydarzeń kulturalnych z wielotysięczną publicznością. W związku z tym sumaryczna moc pojedynczego modułu to prawie 1.000 W AES (230 + 700 W), przy takiej samej skuteczności poszczególnych zakresów jak w przypadku modelu SLA 112 (115 i 98 dB).

210-tka gra w paśmie od 55 Hz do 21 kHz, w poziomym kącie rozproszenia równym 100°. Jak zwykle w przypadku systemu klastrowego dyspersja w pionie zależy od konfiguracji modułów w klastrze, przy czym pojedyncza paczka charakteryzuje się 15-stopniowym rozproszeniem w pionie.

SYSTEM PODWIESZANIA

Wszystkie opisywane systemy są zintegrowane z odpowiednim osprzętem pozwalającym na flajowanie lub stakowanie połączonych w pionowe klastry modułów. Pomiędzy każdymi dwiema paczkami w klastrze możliwe jest ustawienie pożądanego kąta odchylenia w zakresie od 0 do 10 lub 12 stopni, z dokładnością do 1°.

Otwory na elementach zawieszenia opisywane są wartościami kątów, jakie uzyskuje się po zapięciu w nie pinów

Wszystkie modele z serii SLA są przystosowane zarówno do podwieszania za ramę do konstrukcji, jak i wykorzystania ramy jako podstawy do postawienia systemu.

Otwory na elementach zawieszenia opisywane są wartościami kątów, jakie uzyskuje się po zapięciu w nie pinów. Konstrukcja ram wykonana jest ze specjalnie wzmocnionego materiału, zapewniając tym samym stabilny punkt zawieszenia. Elementy podwieszenia wykonane są z trwałej, ocynkowanej stali, której dodatkowe czernienie nadaje całości estetyczny wygląd.