JBL STX812M, STX815M, STX818S - Pasywne/bi-ampowe zestawy głośnikowe z serii STX800

Lepiej w spokoju sobie istnieć. Wyobraźmy sobie sześcian, na którym stoi człowiek. Jakby nie patrzeć, najbezpieczniej na środku jego wieka. No, i można by w tym miejscu zapytać „ale o co chodzi”? Chodzi jak zwykle o dźwięk, gdyż świat bez niego nie byłby do końca pełny.

O dźwięk chodzi, a w zasadzie o jego przetwarzanie, czyli o nowe zestawy firmy JBL serii STX800. Dlaczego rozpocząłem od środkowej pozycji? Dlatego że jednym z celów przyświecających konstruktorom serii było stworzenie zestawów, które zapełnią lukę pomiędzy urządzeniami głośnikowymi o dużych mocach, a małymi zestawami do bardziej „prywatnych” zastosowań.

STX800

W skład serii wchodzi sześć zestawów. Dwa uniwersalne, mogące pełnić rolę tak „paczek” szerokopasmowych, jak i monitorów, dwa typowo szerokopasmowe sidefile oraz dwa zestawy subbasowe. Aby poznać cechy serii STX800 warto przyjrzeć się właśnie zestawom uniwersalnym – STX812M i STX815M – oraz subbasowi STX818S.

STX812M

Zestawy szerokopasmowe STX812M oraz STX815M nazwałem uniwersalnymi, bowiem mogą – jak wspomniałem wcześniej – służyć jako typowe głośniki szerokopasmowe lub monitory sceniczne. Jednak literka „M” w nazwie może sugerować preferowanie ich jako odsłuchy. Zestaw mniejszy STX812M wykonany jest w formie typowego niskoprofilowego odsłuchu. Jego obudowa wykonana jest ze sklejki i wygląda na to, że jest to jej dość gęsta odmiana, bowiem sama obudowa nie jest zbyt lekka, przy niewielkim gabarycie. Wygląd urządzenia jest bardzo atrakcyjny, bowiem zastosowano sfazowanie kątów obudowy oraz wykonanie w niej przefrezowań, co dodaje jej uroku. Wykonanie na pierwszy rzut oka przypomina obudowy z tworzywa sztucznego. Zestaw lakierowany jest lub – jak sugeruje producent – laminowany grubowarstwową powłoką o czaym matowym kolorze.

Tylne ścianki ścięte są symetrycznie, tworząc kat 120 stopni. Obydwie wyposażone zostały w cztery podstawki. W dolnej ściance nie ma zaś takowych podstawek, co nie zachęca do stawiania tego zestawu wprost na podłodze w pozycji pionowej, a tylko jako monitor w pozycji leżącej. Jest tam jednak gniazdo na rurę statywu, co pozwala korzystać z odsłuchu jak z typowego zestawu szerokopasmowego. W dolnej ściance zamontowano też gniazdo Speakon, które może pełnić rolę zarówno wejścia sygnału, jak i wyjścia przesyłającego sygnału do następnego monitora scenicznego.

W góej ściance obudowy wyfrezowano otwór, w którym znajduje się zagłębiony metalowy panel. Na nim, oprócz informacji o typie oraz opisów połączeń wejścia, umieszczono gniazdo wejściowe Speakon oraz przełącznik pozwalający na korzystanie z zestawu jako pasywnego lub pracującego w konfiguracji bi-amp.

Otwór panelu stanowi jednocześnie uchwyt transportowy. Jest on tylko jeden i przy tym gabarycie wystarcza do transportu, jednak aby położyć monitor na scenie, trzeba wykorzystać jako uchwyt pomocniczy gniazdo statywu. Cóż, jest to wybór projektantów wynikający z małych gabarytów monitora. Obudowa na swoich bokach ma zamontowane punkty pozwalające na podwieszanie urządzenia.

Głośniki zabezpieczone są osłoną z blachy stalowej, wytłoczoną w formie siatki. Otwory wycięte w osłonie są zróżnicowane, co również wzbogaca wygląd zestawu. Jako przetwoik tonów wysokich zastosowano neodymowy driver JBL 2432H o średnicy cewki 3” i impedancji 8 omów.

Głośnik niskotonowy, jak można było się spodziewać z symbolu STX812M, ma średnicę 12”, impedancję 8 omów, i również jest to przetwoik JBL. Jednak w celu zmniejszenia kosztów zastosowany woofer ma magnes konwencjonalny. Biorąc pod uwagę, że jest to głośnik o mocy ciągłej 800 W, jego waga nie jest mała, co rzutuje na ogólny ciężar zestawu. Przednia płyta obudowy wyposażona jest również w dwa okrągłe otwory bass-reflex.

Wewnątrz widać wytłumienie obudowy oraz płytki filtrów pasywnych. Dodatkowa płytka drukowana stanowi element łączący gniazdo wejściowe, przełącznik rodzaju pracy i instalację elektryczną monitora. Całość jest bardzo solidnie zmontowana. Przewodów wewnątrz obudowy zestawu jest więcej niż normalnie i dlatego producent zamontował dodatkowe spinki z tworzywa sztucznego, dla uporządkowania instalacji.

STX815M

jest większy gabarytowo od poprzednika, z powodu choćby większej średnicy głośnika niskotonowego. Obudowa jego wykonana jest również ze sklejki lakierowana na czay mat powłoką identyczną, jak zastosowaną w STX812M. Frezowania wykonane są w tym samym stylu, co zestawu mniejszego, co daje wyglądową spójność serii. Kształt obudowy jest jednak inny, bowiem jej tył ma tylko jedną ściętą ściankę, na której oczywiście zamontowano gumowe podstawki. Dolna ścianka, oprócz gniazda statywu i gniazda Speakon, również wyposażona została w gumowe podstawki.

Góa ścianka ma wyfrezowany otwór na panel, stanowiący też uchwyt transportowy. Otwór oraz sam panel są identyczne, jak w STX812M. Wracając jednak do uchwytów transportowych – o ile w przypadku małego zestawu jeden otwór w ściance góej wystarczał, to w sytuacji większego i cięższego STX815M jest to stanowczo za mało. Wprawdzie na bocznej ściance zamontowano solidny uchwyt transportowy, jednak znowu jeden. Można poradzić sobie w transporcie z tym, co zastajemy, ale fakt jest taki, że ten zestaw ciężko jest wyjąć z opakowania za góy uchwyt.

STX815M również może pracować w trybie pasywnym lub bi-ampowym. Na obudowie przygotowano wiele punktów służących do podwieszania i rozmieszczone są one tak na bokach obudowy, jak i na jej góej i dolnej ściance.

Głośniki STX815M zabezpiecza tłoczona osłona z blachy stalowej, wykonana w identycznej formie, jak w zestawie mniejszym. Głośnik wysokotonowy jest identyczny, zaś przetwoik niskotonowy ma średnicę 15”, impedancję 8 omów i jest produkcji JBL. Jest to głośnik wyposażony w magnes konwencjonalny, dysponujący mocą ciągłą 800 W. Poniżej głośnika niskotonowego wykonano w przedniej płycie dwa otwory bass-reflex. Wewnątrz obudowy znajduje się filtr pasywny, mieszczący się tym razem na jednej płycie drukowanej. Oczywiście obudowa została odpowiednio wytłumiona wewnątrz. Jakość wykonania jest równie wysoka w obydwu zestawach. Jest to o tyle istotne, że STX812M wykonano w Chinach, zaś STX815M w Meksyku.

Seria STX800 zawiera w swej ofercie również dwa zestawy subbasowe. Mniejszy z nich nosi symbol

STX818S

Jego obudowa to duży prostopadłościan wykonany ze sklejki, lakierowany na czay mat, identycznie, jak pozostałe zestawy serii. Monolityczny wygląd obudowy rozweselają przefrezowania oraz fazowanie kątów, podobne jak w obudowach monitorów. Góa ścianka wyposażona została w gniazdo gwintowane statywu rurowego. Na dolnej ściance zamontowano cztery gumowe podstawki. W bocznych ściankach subbasu zamontowano po dwa solidne uchwyty transportowe. Tym razem ich liczba jest wystarczająca. Na tylnej płycie obudowy zamontowano zagłębiony panel z gniazdami wejściowymi/przelotowymi Speakon.

Głośnik subbasu zabezpieczono również osłoną z tłoczonej blachy stalowej. Po jej odkręceniu można zobaczyć potężny, 18-calowy głośnik basowy. Po odkręceniu osłony widać również, że obudowa subbasu jest typową obudową typu bass-reflex. Zastosowany głośnik to ośmioomowy JBL2242H, wyposażony w magnes konwencjonalny i dysponujący mocą ciągłą 1.000 W. Wewnątrz obudowy widać wytłumienie oraz płytkę gniazd wejściowych.

 

POSŁUCHAJMY

Po podłączeniu zestawów można było zauważyć, a w zasadzie usłyszeć, nieznaczną różnicę w brzmieniach. Mniejszy STX812M grał jaśniejszym brzmieniem, co sprawiało, że świetnie przetwarzał wokale, gitary, małe instrumenty perkusyjne. Dysponował jednocześnie – co zrozumiałe – mniejszym zakresem tonów niskich. STX815M grał nieco cieplej i milej dla ucha. Partie wokalne oraz gitarowe były nieco schowane, natomiast dysponował większym zakresem niskich częstotliwości. Obydwa zestawy bez problemu radziły sobie ze zróżnicowanym materiałem muzycznym i nawet muzyka ciężka była odtwarzana wieie i bez nadmieej ekspozycji wysokich tonów.

Pomiary charakterystyk ukazały, że zestaw większy nieco tłumi pasmo w okolicy 2 kHz, zaś mniejszy zachowuje się bardziej liniowo, i to w sytuacji, gdy podział filtra pasywnego małego zestawu jest w punkcie 2,2 kHz (co jednak nie znajduje potwierdzenia w naszych pomiarach – patrz ramka „Pomiary” – w zasadzie wygląda na to, że podział pasma obu zestawów zawiera się w okolicy 1,8 kHz).

Charakterystyka kierunkowa wyznaczona podczas pomiarów zgodna jest z danymi producenta. W przypadku pracy zestawów w konfiguracji bi-amp należy popracować nad korekcją tonów wysokich, bowiem sam driver wyposażony w tubę bez pomocy filtru wcześniej obcina górę pasma przenoszenia. Subbas dodaje potrzebnych niskich tonów obydwu zestawom, jednak oczywiście bardziej przydaje się zestawowi mniejszemu. Sam zestaw basowy STX818S podczas pomiarów bez stosowania krosowera potrafił grać prawie do 4 kHz!

PODSUMOWANIE

Seria STX800 JBL ma być następcą serii SRX, która została wycofana z produkcji. Ma ona lokować się w zakresie średnich systemów nagłośnieniowych i całkowicie spełnia swoją rolę. STX812M jest rasowym monitorem, doskonale eksponującym – dzięki wyrównanej charakterystyce przenoszenia – wszelakie instrumenty, z głosem ludzkim włącznie, których „sedno” brzmienia mieści się w środka i górze pasma. We współpracy z subbasem STX818S staje się w pełni zawodowym systemem, precyzyjnie odtwarzającym materiał muzyczny, jakim zostaje „nakarmiony”. Dodatkowym jego atrybutem jest mały gabaryt obudowy, co stawia go w szeregu monitorów dyskretnych scenicznie.

STX815 dysponuje nieco większą dynamiką oraz zakresem tonów niskich, co powoduje, że nawet bez wspomagania subwoofera całkiem nieźle radzi sobie z odtwarzaniem różnorakiej muzyki, jako samodzielny zestaw nagłośnieniowy na mniejsze eventy. Jako monitor na pewno świetnie sprawdzi się dla odsłuchu instrumentalistów. Oczywiście nie można powiedzieć, że STX815M ma braki w brzmieniu – niewielką różnicę w odtwarzaniu średnicy słychać dopiero przy porównaniu obu zestawów stojących obok siebie. Pewnym funkcjonalnym minusem dla mnie jest waga zestawów. Przez zastosowanie klasycznych głośników o sporej mocy nie jest ona mała, co nieco utrudnia mobilność.

Ważną informacją jest fakt równej dla wszystkich zestawów jakości wykonania, pomimo produkcji w różnych fabrykach, co świadczy o solidnej kontroli jakości. Dla wszystkich poszukujących zestawów około 1 kW seria STX800 powinna być przystankiem do wykonania „własnousznych” testów, do których namawiam. A jeśli ktoś poszukuje godnych następców kultowej niemalże serii SRX, to nowe STX może brać wręcz w ciemno.

 

POMIARY Pomiary zostały wykonane za pomocą sygnału typu szybki przemiatany sinus (chirp). Program pomiarowy SatLive, mikrofon pomiarowy Audix TR-40, moduł USB Emu Traker Pre. Charakterystyki z wygładzaniem 1/3 oktawy. Charakterystyki amplitudowe STX812M (granatowa) i STX815M (czerwona). Mniejszy z zestawów prezentuje bardzo wyrównane pasmo (pomijając zakres wysokiego basu, gdzie wpływ na wyniki pomiarów – podcięcie w okolicy 150 Hz – ma pomieszczenie), natomiast STX815M ma lekko podciętą średnicę w zakresie 1-2 kHz, co rzeczywiście jest słyszalne podczas porównywania brzmienia obu zestawów.. Charakterystyki kierunkowe zestawu STX812M przy pomiarze w osi oraz pod kątem 30 i 45°. Deklarowane przez producenta 70-stopnniowe pokrycie jest jak najbardziej zachowane. STX815M zachowuje się podobnie, jak mniejszy „brat” i również dla kąta 30 stopni (co odpowiada dyspersji w kącie 60 stopni) odchyłka – w stosunku do pomiaru w osi – w zakresie najwyższych częstotliwości nie przekracza 3 dB. Zmierzone w polu bliskim charakterystyki drivera (czerwona), woofera (zielona) oraz całościowa (w odległości 1 m) zestawu STX812M. Patrząc na te charakterystyki trudno zgodzić się z tym, że punkt podziału wypada przy 2,2 kHz – raczej określić można by go na 1,8-1,9 kHz. Zmierzone w polu bliskim charakterystyki drivera (czerwona), woofera (zielona) oraz całościowa (w odległości 1 m) zestawu STX812M. Pokazana jest też charakterystyka drivera bez ingerencji zwrotnicy, a więc w wersji bi-amp (bez crossovera i korekcji – kolor różowy). Widać wyraźnie, że w takim przypadku bez odpowiedniej korekcji pasmo przenoszenia zostaje znacznie zawężone od góry, co wynika z charakterystyki pracy tuby współpracującej z driverem. Natomiast jeśli chodzi o podział pasma za pomocą zwrotnicy pasywnej, to w tym przypadku punkt ten jest zgodny z danymi producenta, tj. 1,8 kHz.

Marek Kozik

---

Więcej informacji o prezentowanych urządzeniach oraz innych produktach firmy JBL na stronie producenta: www.jblpro.com oraz polskiego dystrybutora: www.essaudio.pl.

INFORMACJE: STX812M Moc RMS: pasywnie 800 W/8 Om bi-amp LF: 800 W/8 Om, HF: 75 W/8 Om Głośnik: LF – 12” JBL2206H HF – JBL2432H Dyspersja: 70 × 70 stopni Pasmo przenoszenia: 50 Hz-20 kHz (-10 dB) Podział filtra: 2,2 kHz Max SPL: 130 dB Wymiary: 571 × 355 × 264 Waga: 19 kg Cena: info u dystrybutora STX815M Moc RMS: pasywnie 800 W/8 Om bi-amp LF: 800 W/8 Om, HF: 75 W/8 Om Głośnik: LF – 15” JBL2226H HF – JBL2432H Dyspersja: 70 × 70 stopni Pasmo przenoszenia: 41 Hz-20 kHz (-10 dB) Max SPL: 131 dB Wymiary: 721 × 436 × 329 mm Waga: 26 kg Cena: info u dystrybutora STX818S Moc RMF: 1.000 W/8 Om Głośnik: 18” JBL2242H Pasmo przenoszenia: 35 Hz-250 Hz (-10 dB) Max SPL: 132 dB Wymiary: 558 × 568 × 718 mm Waga: 45 kg Cena: info u dystrybutora Dostarczył: ESS Audio, ul. Graniczna 17 05-092 Łomianki-Dąbrowa tel. (22) 751-42-46 www.essaudio.pl