JBL CSMA 280. 8-kanałowy mikser instalacyjny ze wzmacniaczem

W sumie dobrze, że dodałem handlowej, bowiem znam przypadek człowieka, który to dziwne, ale już obowiązujące określenie, wziął dosłownie i szedł do galerii (handlowej), aby oglądać obrazy. Snułem się wśród sklepików, słuchając szemrzącej z ukrytych głośników muzyki.

I tak robiąc kilometry „za chlebem” uświadomiłem sobie – po pierwsze, że w tak dużym budynku musi być „kawałek” instalacji nagłośnieniowej, a po drugie, że jak by nie patrzeć, to systemy instalacyjne w dzisiejszych czasach wcale nie są mniej populae niż klasyczne. Sklepy, sale konferencyjne, lokale gastronomiczne, obiekty sakralne są tylko przykładem miejsc, gdzie wykorzystywane są instalacyjne systemy nagłośnieniowe. Elementy składowe takich systemów muszą dodatkowo spełniać oczekiwania estetyczne klientów. Może się bowiem zdarzyć, że wzmacniacze, miksery czy panele sterownicze nie są schowane dla ludzkiego oka i stają się elementami wystroju pomieszczeń.

Znana na rynku od wielu już lat firma JBL zaprojektowała serię urządzeń pod wspólną nazwą Commercial, która służy do tworzenia mniej lub bardziej złożonych systemów instalacyjnych. Oprócz mikserów strefowych, mikrofonów czy paneli sterujących firma zaprojektowała serię mikserów ze wzmacniaczami

CSMA

Instalacyjny mikser ze wzmacniaczem CSMA 280 został zamknięty w obudowie 1U. Trzeba wspomnieć, że wszystkie pięć typów wzmacniaczy CSMA, dostępnych w serii Commercial, mieści się w obudowach 1U, wykonanych z blachy stalowej, lakierowanej na czay matowy kolor. Przednia płyta wykonana jest z czaego tworzywa sztucznego. Design wzmacniacza CSMA 280 jest oszczędny, jednak bardzo estetyczny. Obudowa o wysokości 1U sprawia wrażenie delikatności konstrukcji, zaś matowo wykończona płyta czołowa daje bardzo stylowy wygląd.

Na panelu czołowym umieszczono gałki potencjometrów poziomu sygnału kanałów wejściowych i wyjściowych – CSMA 280 jest mikserem ośmiokanałowym z dwiema niezależnymi końcówkami mocy, stąd mamy tu osiem potencjometrów dla sygnałów wejściowych i dwie wyjściowych (Master). Gałki Master mają większą średnicę niż pozostałe, co przy np. ciemniejszym świetle zapobiegnie ewentualnym pomyłkom. Czae gałki na czaym tle mogą w pierwszej chwili sprawiać wrażenie mało rzucających się w oczy. I faktycznie, przy urządzeniu niepodłączonym do zasilania tak jest – może właśnie o to chodziło projektantowi? Jednak podczas pracy operator ma ułatwione zadanie, jeśli chodzi o identyfikację potencjometrów, bowiem projektanci zastosowali tu sprytne rozwiązanie: każdą gałkę potencjometru otacza świecąca ramka. Ramki świecą dwukolorowo. Jeżeli sygnał doprowadzony jest do wejścia danego kanału, świeci ona na zielono, natomiast w przypadku przesterowania wejścia ramka zmienia kolor na czerwony. Jeżeli sygnał nie został doprowadzony do wejścia, ramka po prostu nie świeci. Jest to bardzo pomocne rozwiązanie, bowiem dzięki niemu od razu widać jakie jest obsadzenie wejść oraz wysterowanie. Ramki otaczają również potencjometry Master, przy czym tutaj czerwony kolor sygnalizuje zadziałanie limitera sygnału.

Poniżej gałek Master zamontowano dwa potencjometry barwy, osobno dla obu wyjść mocy, które można obsługiwać jedynie za pomocą śrubokręta.

Z przodu urządzenia zamontowano również wyłącznik zasilania wzmacniacza, który – podobnie jak potencjometry poziomu sygnału – został wyposażony w świecącą obwódkę. Gdy wzmacniacz przyłączony jest do sieci napięcia przemiennego, świeci ona na zielono, natomiast po załączeniu wzmacniacza wyłącznikiem zasilania jej kolor zmienia się na niebieski. Opisy potencjometrów są symboliczne – informują tylko, który kanał obsługuje dana gałka, ale nie ma np. narysowanej skali. Jest to zresztą typowe wykonanie we wzmacniaczach instalacyjnych.

PANEL TYLNY

Na tylnej płycie obudowy znajdują się wszelkie gniazda wejściowe oraz wyjściowe urządzenia.

Wszystkie osiem kanałów wyposażono w wejścia symetryczne, wykonane w formie gniazd Euro block. Kanały dysponują przełącznikami czułości wejściowej LINE/MIC. Sześć kanałów wyposażono dodatkowo w niesymetryczne wejścia RCA. Kanał pierwszy oraz piąty nieco różnią się od pozostałych. Wejścia te mogą bowiem spełniać role priorytetowych. Wyposażono je również w potencjometry VOX, regulowane za pomocą śrubokręta, służące do nastawy progu załączenia się priorytetu kanału.

Na tylnej płycie umieszczono również symetryczne wyjścia AUX. Pobierają one sygnał z głównych szyn sygnałowych, ale jeszcze przed barwą tonu. Wyjścia AUX wykonano również w formie Euroblock. Z tyłu znajdziemy również dwanaście przełączników typu DIP Switch. Służą one do routingu poszczególnych kanałów do szyn głównych, załączania dla wejść napięcia fantomowego 27 V oraz załączania poszczególnym wzmacniaczom trybu 70/100V. Domyślnie pierwsze 4 kanały wyjściowe wysyłane są do pierwszego wzmacniacza, a kanały o 5 do 8 do drugiej końcówki mocy. Jeśli chcemy to zmienić, do tego właśnie służy 8 przełączników DIP Switch.

Sygnałem sumy każdej z końcówek mocy można sterować zdalnie, za pomocą opcjonalnego przewodowego sterownika CSR-V – do jego podłączenia służą gniazda RJ45, również znajdujące się na tylnej płycie obudowy.

Wyjścia mocy zostały wykonane w formie pięciopunktowych gniazd Euroblock. Dwa piny służą do podłączenia zestawów niskoimpedancyjnych, a trzy pozostałe do podłączenia zestawów wysokoimpedancyjnych – 70 lub 100 V.

Na tylnym panelu obudowy nie mogło też oczywiście zabraknąć gniazda zasilania wzmacniacza z sieci napięcia przemiennego.

WNĘTRZE I MOŻLIWOŚCI

Wewnętrzna konstrukcja zaskakuje swoimi skromnymi rozmiarami. Całość obwodów elektronicznych zawiera się na trzech płytach drukowanych – dwie stanowią wąskie pasy umieszczone za przednią i tylna płytą, a trzecia jest wspólnym elementem impulsowego zasilacza sieciowego oraz stopni końcowych mocy, pracujących w klasie D. Pomimo niewielkich rozmiarów płytek nie ma na nich wolnej przestrzeni, zaś wymiar udało się uzyskać dzięki zastosowaniu w konstrukcji elementów SMD. Dwa toroidalne transformatory służą do dopasowania sygnału wyjściowego do linii głośnikowych 70 i 100 V.

Wykonanie obwodów elektronicznych CSMA 280 jest wzorowe. Płyty drukowane wykonane są w procesie automatycznym, a połączenia między nimi zrealizowane są za pomocą taśm wieloprzewodowych.

Wzmacniacze konstrukcji CSMA 280 pozwalają na uzyskanie maksymalnej mocy rzędu 80 W na kanał, przy obciążeniu 4 lub 8 omami. Moc ciągła podana przez producenta to 10 W na kanał. Wzmacniacz pracuje w systemie znanym ze wzmacniaczy mocy firmy Crown DriveCore, co pozwoliło uzyskać doskonałą jakość dźwięku. Dodatkowo konstrukcja pozbawiona została widocznych radiatorów chłodzących oraz wentylatorów. Jest to jeden z aspektów inicjatywy grupy Harman, pod nazwą GreenEdge, której celem jest dbałość o nasze środowisko. Innymi „przejawami” tej inicjatywy, w tym konkretnym przypadku, jest zastosowanie materiałów, które można wykorzystać wtóie – miedź, aluminium i stal, spełnienie standardów RoHS czy proszkowe malowanie obudów, który to proces należy do jednych z bardziej energooszczędnych. Również zastosowanie technologii impulsowej – w zasilaczu, który pozwala na pracę z napięciem przemiennym o wartości już od 100 V – jak i końcowych stopni mocy opartych na technologii DriveCore firmy Crown – wpisuje się w ideę GreenEdge.

OBSŁUGA

Obsługa wzmacniacza nie nastręcza żadnych trudności. Producent, oprócz standardowego wyposażenia, czyli żeńskich części gniazd Euroblock, dostarczył elementy montażowe ułatwiające instalację wzmacniacza w skrzyni czy stojaku rack. Gniazda oraz wyłączniki na tylnym panelu są wyraźnie i jednoznacznie opisane, co sprawia, że wykonanie niezbędnych połączeń staje się bardzo łatwe. W moim odczuciu gałki potencjometrów kręcą się z nieco dużym oporem, co potęguje jeszcze zastosowanie potencjometrów z blokadą zębatą. Z drugiej strony może to być celowe działanie konstruktorów, aby uniknąć ewentualnych, niechcianych zmian ustawień potencjometrów, jeśli urządzenie zostanie zamontowane w miejscu, gdzie ktoś przypadkiem może zahaczyć o nie. Dużym ułatwieniem obsługowym jest możliwość rozbudowania wzmacniacza o panel zdalnego sterowania.

PODSUMOWANIE

JBL postanowił stworzyć gamę urządzeń przeznaczonych do nagłośnień instalacyjnych. Seria Commercial stała się zbiorem urządzeń, za pomocą których można stworzyć kompletny instalacyjny system nagłośnieniowy. Wzmacniacz CSMA 280 z tej serii jest bardzo profesjonalną, a jednocześnie dyskretną konstrukcją, tak w związku z wymiarami, jak i cichą pracą. Osiem wejść mikrofonowo- liniowych pozwala na realizację złożonego projektu instalacyjnego. Zastosowanie dwóch wzmacniaczy oraz przełączników routingu DIP Switch pozwala na stworzenie nagłośnienia strefowego. Możliwość podłączenia opcjonalnego panelu sterującego, dla każdej linii wyjściowej osobno, daje możliwość obsługi podstawowych funkcji wzmacniacza, umieszczając go w szafie lub np. pomieszczeniu kontrolnym.

Marek Kozik

Więcej informacji o prezentowanym urządzeniu oraz innych produktach firmy JBL na stronie inteetowej producenta: www.jblpro.com oraz polskiego dystrybutora: www.essaudio.pl.