BSS LONDON BLU-50. Instalacyjny procesor DSP 4 x 4 z BLU-Link

Suchy, w żaden sposób nieprzetworzony dźwięk, np. o dynamice nie wyrównanej kompresorem, bywa bardzo męczący w odbiorze, zarówno dla osoby realizatora, jak i muzyka, a przede wszystkim słuchacza.

Na szczęście rynek procesorów sygnałowych pełen jest różnorakich modeli, wykonanych tak w formie urządzeń zintegrowanych, jak i dedykowanych do wykonywania określonych operacji. Owszem, znam wielu dźwiękowców i muzyków, którzy skłaniają się ku zasadzie, zgodnie z którą gdy coś jest do wszystkiego, to jest do niczego. Jednak jest to czysto indywidualne i niezbyt powszechne podejście do sprawy. Trudno bowiem wyobrazić sobie, że realizacje studyjne czy live mogłyby powstawać bez wykorzystania rozbudowanych procesorów brzmieniowych czy wtyczek programowych, będących ich programową wersją. Podobna sytuacja ma miejsce także w przypadku systemów instalacyjnych, zwłaszcza tych większych, gdzie niepodobna poradzić sobie bez pomocy cyfrowych procesorów sygnałowych.

W erze wszechobecnych mikroprocesorów, realizujących zadania automatyki oraz dedykowanych obróbce dźwięku, konstruktorzy pokusili się o zaprojektowanie urządzeń, które mają określoną liczbę wejść i wyjść, a pomiędzy nimi jest swego rodzaju „czaa skrzynka”. Skrzynka ta czeka na konfigurację stworzoną przez użytkownika, w zależności od potrzeby konkretnej aplikacji. Takie urządzenia znajdują najczęściej zastosowanie w układach instalacyjnych, w których często konfiguracja wejść, wyjść i zastosowanych procesów jest stała, a wymaga się jedynie korekty podstawowych parametrów, np. głośności.

Jednym z producentów oferujących procesory sygnałowe o otwartej, można by rzec, architekturze jest firma BSS Audio, należąca do grupy HARMAN. Przykładem zaś instalacyjnego procesora będącego taką „czaą skrzynką” może być najnowsza, a jednocześnie najmniejsza konstrukcja w rodzinie Soundweb London, czyli

LONDON BLU-50

Procesor BSS LONDON BLU-50 mieści się w obudowie o wysokości 1U oraz o szerokości ½ skrzyni rackowej. Obudowa wykonana jest z blachy stalowej. Jej wieko jest ażurowe, co umożliwia swobodny przepływ powietrza chłodzącego wnętrze. Producent przygotował dla użytkownika zestaw uniwersalnych wspoików, pozwalających na zamocowanie urządzenia. Może ono więc swobodnie stać na półce, zostać zainstalowane w skrzyni rack lub przymocowane np. pod blatem.

Na przednim panelu procesora znajdują się jedynie kontrolki. Są to diody LED analogowych wyjść i wejść procesora oraz stanu pracy. BLU-50 wyposażony został w cztery analogowe wejścia oraz wyjścia sygnału audio (a także złącza umożliwiające komunikację z cyfrową magistralą sygnałową, o czym za chwilę). W związku z tym na przedniej płycie znajdziemy po trzy kontrolki dla każdego wejścia. Sygnalizują one doprowadzenie sygnału, załączenie napięcia fantomowego +48 V oraz przesterowanie danego wejścia. Obok grupy kontrolek wejść znajdują się również cztery pary kontrolek wyjść. Wskazują one pojawienie się sygnału oraz przesterowanie danego wyjścia.

Z przodu urządzenia znajdują się również cztery kontrolki systemowe. Pierwsza z nich informuje o załączeniu zasilania, druga – opisana ERR – mówi o wystąpieniu błędu funkcjonowania procesora, trzecia (STAT) sygnalizuje stan pracy procesora, zaś czwarta (COM) odpowiada za sygnalizację stanu komunikacji sieciowej.

Na tylnej ściance obudowy znajdują się wszystkie gniazda wejściowe, wyjściowe, sterujące oraz komunikacyjne. Jak przystało na urządzenie instalacyjne, większość podstawowych wejść i wyjść wykonana jest w formie złącz terminalowych, do których wtyczki oczywiście znajdują się w zestawie. A więc z tyłu obudowy znajdziemy terminale symetrycznych wejść oraz wyjść analogowych procesora. Dodatkowo BLU-50 wyposażono w wejścia sterujące, pozwalające na podłączenie zdalnych sterowników, wyposażonych w przyciski i/lub potencjometry. Na tylnej płycie obudowy znajdziemy również sterujące wyjścia logiczne, mające na zaciskach +5 V w stanie logicznego „1” lub 0 V w stanie logicznego „0”. Z tyłu znajdziemy też gniazdo napięcia zasilającego – procesor można zasilać ze źródła prądu stałego, o napięciu od +12 do +48 V (w zestawie znajduje się zewnętrzny zasilacz impulsowy, dający napięcie +12 V, o wydajności prądowej 2,5 A). Procesor można zasilać również poprzez gniazdo Etheetowe, dzięki funkcjonalności Power over Etheet (PoE+).

Na tylnej płycie umieszczono ponadto gniazdo typu DB9 złącza RS232, które służy do podłączenia opcjonalnych urządzeń sterujących. Oprócz etheetowego gniazda RJ45 procesor wyposażono w jeszcze dwa gniazda RJ45, cyfrowego wejścia oraz wyjścia łącza szyny BLU-Link. Łącze to pozwala na stworzenie sieci połączonych procesorów i przesyłanie do 256 kanałów audio przy częstotliwości próbkowania 48 kHz lub 128 kanałów audio przy częstotliwości 96 kHz. Procesor BLU-50 umożliwia dostęp do kanałów 1-48, przy próbkowaniu 48 kHz. Ostatnim elementem zainstalowanym na tylnej płycie jest przycisk LOCATE, służący do identyfikacji urządzenia podczas pracy z programem HiQnet London Architect oraz HiQnet Audio Architect.

BUDOWA WEWNĘTRZNA

Całość układu elektronicznego zawiera się w zasadzie na jednej płycie drukowanej, bowiem druga mała płytka stanowi jedynie element montażowy kontrolek na płycie przedniej. Skala integracji procesora jest bardzo duża i formalnością jedynie jest informacja, że zastosowano montaż w technologii SMT. Za obróbkę sygnałów audio odpowiada procesor Analog Devices SHARC, zaś za sterowanie procesor ALTERA Cyclone III.

PRACA Z BLU-50

Jak już wspomniałem wcześniej, BLU-50 jest urządzeniem wyposażonym w zestaw wejść oraz wyjść, nie wykonującym żadnej funkcji do momentu jego zaprogramowania. Programowania oraz ewentualnej obsługi procesora on-line dokonuje się za pośrednictwem oprogramowania HiQnet London Architect lub HiQnet Audio Architect. Lwia część Czytelników (choć realizatorzy to sprytni ludzie) słysząc słowo „programowanie” zastanawia się, jakiego języka programowania trzeba się nauczyć, aby skonfigurować BLU-50. Otóż żadnego, bowiem London Architect i Audio Architect pracują w przyjaznym i prostym systemie programowania graficznego typu podnieś/upuść. Oprogramowanie znajduje się w zestawie, a na jego płycie instalacyjnej użytkownik znajdzie również instrukcję wideo jak z niego korzystać – szkoda, że jedynie w języku Szekspira.

W tym miejscu warto dodać garść informacji na temat samego oprogramowania. Otóż, po pierwsze, oprogramowanie London Architect zostało stworzone i wprowadzone na rynek w 2004 roku, wraz z pierwszym procesorem serii Soundweb London BLU, i służy TYLKO I WYŁĄCZNIE do programowania i sterowania procesorami tej rodziny. Po drugie, Audio Architect został wprowadzony do użytku ok. 3 lat temu i zapewnia on połączenie dawnego System Architecta – programu do obsługi wszystkich pozostałych urządzeń HARMANA obsługujących protokół HiQnet – z softem London Architect, przeznaczonym wyłącznie dla procesorów Soundweb London BLU. Inaczej mówiąc, mamy obecnie do dyspozycji jedno oprogramowanie wspólne Audio Architect, którym możemy kontrolować i monitorować WSZYSTKIE urządzenia obsługujące HiQnet. I wreszcie, po trzecie, na stronie BSS są dostępne wszelkie poradniki wideo, niezbędne do nauczenia się programowania.

Wracając do tematu BLU-50… Programowanie rozpoczynamy od stworzenia nowego projektu,

a następnie „wypełniamy” procesor, umieszczając potrzebne bloki obróbki sygnału.

Do dyspozycji mamy procesy modyfikacji dynamiki – takie jak kompresor, ekspander, bramka czy limiter – możemy też zaimplementować punkty regulacji czułości, mikser, equalizery graficzne oraz parametryczne, krosowery, filtry góoi dolnoprzepustowe, fazowe, FIR, wskaźniki wysterowania oraz generatory szumu i tonów testowych. Oczywiście po połączeniu bloków i wczytaniu projektu do urządzenia mamy możliwość korygowania nastaw poszczególnych bloków funkcyjnych, a co za tym idzie możliwość realizowania „na żywo” lub stworzenia stałej aplikacji procesora pracującego autonomicznie.

Oprócz tego dzięki oprogramowaniu mamy pełną kontrolę nad konfiguracją łącza BLU-Link, a także nad tym, co dzieje się z wejściami i wyjściami analogowymi. London Architect i Audio Architect pozwalają również na zaprogramowanie wejść i wyjść sterujących i przypisanie im konkretnych funkcji, jak np. regulacja głośności, załączanie kanałów itp. Oczywiście należy wtedy odpowiednio wyposażyć wejścia sterujące w potencjometry regulacyjne lub przyciski, a wyjścia w przekaźniki sterujące. Dodatkowo program narzędziowy pozwala na stworzenie w razie potrzeby aplikacji logicznej procesora, która umożliwi sterowanie grupą wybranych funkcji, załączanie i wyłączanie funkcji w określonym czasie. Aplikacje logiczne umożliwiają zmianę funkcji wejść oraz wykonanie określonych czynności po przekroczeniu zaprogramowanych analogowych wartości.

PODSUMOWANIE

Każdy producent wprowadzający na rynek nowe urządzenie wie jak trudno jest zainteresować nim potencjalnego użytkownika, a co za tym idzie zadowolić klienta. Zawsze jest tak, że nie wszystko wszystkim odpowiada. Na przykładzie procesora sygnałowego BSS BLU-50 można powiedzieć, że ten problem prawie całkowicie znika. Może nam tu ewentualnie nie odpowiadać liczba wejść i wyjść, ale w takim przypadku wystarczy wybrać inny model – z szerokiej oferty firmy BSS – bowiem BLU-50 jest najmniejszym spośród szeregu procesorów tego typu dostępnych w ofercie. O funkcjonalności urządzenia decyduje natomiast użytkownik. To on składa potrzebne „klocki”, aby w efekcie końcowym otrzymać interesującą go, ściśle dostosowaną do potrzeb konfigurację. Inaczej mówiąc, urządzenie robi dokładnie to, co mu „każe” projektant, i robi to niezawodnie i skutecznie, podobnie jak pozostałe modele serii. Nie bez znaczenia jest również wyposażenie procesora w złącza BLU-Link, które pozwala na tworzenie rozbudowanych systemów instalacyjnych. Oprogramowanie HiQnet London Architect i Audio Architect jest przyjazne dla użytkownika, a prostotę obsługi potęguje dostępność samouczków, również w formie prezentacji wideo. Jeżeli więc chcecie mieć urządzenie, które w 100-procentach spełniać będzie założenia Waszego projektu, bez zbędnych, niewykorzystanych elementów, warto zwrócić uwagę na procesory BSS serii Soundweb London BLU, którego BLU-50 jest jednym z przedstawicieli.

Marek Kozik

Więcej informacji o prezentowanym procesorze oraz innych produktach firmy BSS Audio na stronie inteetowej producenta: www.bssaudio.com oraz polskiego dystrybutora: www.essaudio.pl.